Laboratoriya №3 Mahsulotlarga аffektiv baho berish to’grisida asosiy tushunchalar Ishning maqsadi

Laboratoriya №3

Mahsulotlarga аffektiv baho berish to’grisida asosiy tushunchalar

Ishning maqsadi:

Mahsulotlarga affektiv baho berish to’grisida asosiy tushunchalar berish, grafik va shkala yo’rdamida qo’rsatish

Iste'molchilarning reaktsiyalari bilvosita ma'lum belgilarning mavjudligi yoki yo'qligi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Iste'molchi mahsulotni yoqtiradimi? Unga qancha yoqadi? Qaysi namunada nozikroq tuzilishga ega? Iste'molchilar ushbu mahsulotni shunchalik afzal ko'rishadiki, uni har doim sotib olishadi, boshqalarga esa yoqmaydimi? Iste'molchi kamroq achchiqni afzal ko'rsa-da, mahsulot qabul qilinadimi?

Bunday izlanishlardagi mahsulotlar mahsulot iste'molchilari bo'lishi kerak. Iste'molchilarni jalb qilish guruhi o'qitilgan ta'm komissiyalariga qaraganda ko'proq ishtirokchilarni o'z ichiga olishi kerak, chunki ushbu guruhdagi test natijalari bo'yicha olingan xulosalar butun aholiga etkazilishi kerak. Iste'molchilarni tatib ko'rish guruhining ishtirokchilari, agar aholining katta guruhlarining demografik profillari aniqlanmasa, maxsus tanlov va tayyorgarlikdan o'tmaydilar. Iste'molchilarning ta'mlari iste'molchilarning xulq-atvorini rag'batlantiruvchi omil sifatida mahsulotga bo'lgan munosabatni aniqlashga qaratilgan

Mahsulot sifatiga sensorik (organoleptik) baho berish tahlil qilishning eng qadimiy usuli hisoblanadi. Bu usul yillar davomida qo’llanilib, shakllanib kelgan va zamonaviy tahlil usullari hamda uskunalari yaratilgunga qadar yagona usul hisoblangan. Bu usul hozirgi kunda ham o’z ahamiyati yo’qotmagan.

Hozirgi kunda ham sensorik usulda mahsulot sifatiga baho berish eng nufuzli usullardan hisoblanadi. Mazkur usul rivojlangan davlatlarda eng asosiy usul sifatida qo’llanilmoqda. Ishlab chiqarish korxonasida albatta sensorik baho berish bo’yicha laboratoriya tashkil etilgan. Quyida ISO 6658 xalqaro standartiga mos keluvchi usullar tasnifi keltirilgan: Analitik usullar

Iste’molchi munosabati omiliga asoslangan (afektiv) usuli. Bu usullarning afzalligi shundaki, iste’molchining mahsulotning qadoqla nishi, zamonaviy materiallar qo’llanilishi, zamonaviy texnologiyalarni qo’llab yangi mahsulot yaratilganligi kabi o’zgarishlarga munosabati o’rganiladi. Bu usulda baholaganda mutaxassis sifatida emas, balki iste’molchi sifatida yondoshuvning xususiyatlari o’rganiladi.

Mahsulot sifatini bu usulda baholaganda gedonik shkalalar asosida tuzilgan jadval to’ldiriladi (2-jadval.)

2-jadval.

Mahsulot sifatini baholash uchun gedonik shkalalar

№	Xususiyati		A	V	S
1	Juda yoqimli	+4
2	Yoqimli	+3
3	O’rtacha yoqimli	+2
4	Kam yoqimli	+2
5	Neytral	0
6	Salgina yoqimsiz	-1
7	O’rtacha yoqimsiz	-2
8	Yoqimsiz	-3
9	Juda yoqimsiz	-4

Bunda iste’molchilar o’zlari to’g’ri deb hisoblagan katakchaga (+) belgisini qo’yadi va bu belgilar hisoblanib, mahsulot sifati baholanadi¹.

1