17–mashg’ulot bo’yicha xulosa O’quv materiallarini o’zlashtirilishi natijasida, talabalarda texnologik jarayonni texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini hisoblash usullari va samaradorligini aniqlash bo’yicha bilim va ko’nikmalar shakllanadi.
MASALALAR VA MASHQLAR TOʻPLAMI
TESTLAR
MASHINASOZLIK TEHNOLOGIYASI ASOSLARI FANIDAN
TEST SAVОLLARI
1. «Texnologik amal» tushunchasi nimani tassavur qiladi?
a) ishchi tomonidan bajarilgan ish;
b) texnologik jarayonning aniq qismi;
*v) texnologik jarayonning tugallangan qismi;
g) alohida ishchi o’rnida bajarilgan ishlar; 2. Ishchi o’rin deb nimaga aytiladi?
a) ishchi ishlaydigan joy
b) ishchi ishlash uchun uchastka
v) ishchi joylashgan ishlab chiqarish maydonining uchastkasi
*g) bajariladigan ishga mos ravishda jihozlangan ishlab chiqarish maydonining uchastkasi. 3. Boglanish koeffisientining kaysi biri ommaviy ishlab chikarish turini bildiradi?
a) 10 4. Boglanish koeffisientining kaysi biri yirik seriyali ishlab chikarish turini bildiradi?
a) 10 5. Boglanish koeffisientining kaysi biri o’rta seriyali ishlab chikarish turini bildiradi?
*a) 10 6. Boglanish koeffisientining qaysi biri mayda seriyali ishlab chiqarish turini bildiradi?
a) 10 7. Yakka ishlab chikarish uchun amallar boglanish koeffisienti nimaga teng?
a) 10
b) 0
*v) reglamentlashtirilmagan;
g) 20 dan 40 gacha oralig’da. 8. Avtomatlashtirilmagan ishlab chikarishda taxnik jixatdan asosdangan donabay vaqt qaysi formula buyicha xisoblanadi?
a) Tdb=Ta+Tyo-Tte; *b) Tdb=Ta+Tyo+Ttash+Te; v) Tdb=Ttash+Tyo; g) Tdb=Ta+Te. 9. Operativ vaqt deb nimaga aytiladi?
a) asosiy vaqt bilan tashkiliy vaqt yigindisiga;
*b) asosiy va yordamchi vaqtlar yigindisiga;
v) tashkiliy, yordamchi va asosiy vaqtlar yig’indisiga;
g) yordamchi va ishchi extiyoji vaqtlari yig’indisiga. 10. Asosiy vaqt kaysi formula bo’yicha aniqlanadi?
*a) Ta=L/Sm b)Ta= (l+f)/k; v) Ta =(L-k)/ Sm; g) Ta =T/L. 11. Ish joyini tashkillashtirish vaqti operativ vaqtni, urtacha necha %ini tashkil qiladi?
a) 10%; b) 15%; *v) 6%; g) 12%. 12. Ishchini extiyoji uchun sarflanuvchi vaqt operativ vaqtini necha %ini tashkil etadi?
a) 9%; b)4,5%; v) 8,5%; *g) 2,5%. 13. Qattiq jism uch o’lchamli fazoda nechta erkinlik darajasiga ega?
a) 2; b) 3; v) 8; *g) 6.
14. Qanday baza «o’rnatish bazasi» deb hisoblanadi?
a) zagatovka yoki buyumni 4-ta erkinlik darajasidan mahrum etuvchi baza;
b) zagatovka yoki buyumni 2-ta erkinlik darajasidan mahrum etuvchi baza;
*v) zagatovka yoki buyumni 3-ta erkinlik darajasidan mahrum etuvchi baza;
g) zagatovka yoki buyumni 1-ta erkinlik darajasidan mahrum эtuvchi baza; 15. Qanday baza konstruktorlik baza deb ataladi?
*a) detalni yoki yig’ilma birligini buyumda holatini aniqlash uchun foydalaniladigan baza;
b) mashinani to’g’ri ishlash holatini aniqlash uchun foydalaniladigan baza.
v) zagatovkaning oltita erkinlik darajasidan mahrum etuvchi baza.
g) texnologik jarayonda foydalanuvchi baza. 16. Qanday baza texnologik baza deb ataladi?
a) o’lchamlarni qo’yish uchun xizmat qiluvchi baza.
b) zagatovka yoki buyumning oltita erkinlik darajasidan xolos etuvchi baza.
v) yig’ish sxemasini tuzishga xizmat qiluvchi baza.
*g) zagatovka yoki buyumni tayyorlashda xolatini aniqlash uchun foydalaniladigan baza.
17. «Baza» deganda nimani tushunasiz?
a) tekislik
b) detal xolatini aniqlash uchun foydalaniladigan chiziq.
v) ikki detalning kontaktda bo’lgan tekisligi.
*g) zagatovkani o’rnatish uchun xizmat qiluvchi tekislik, chiziq, nuqta. 18. Mashina uzellaridagi birikishlar guruhi nechta bo’ladi?
a) 1; b) 2; *v) 3; g) 4. 19. Gauss qonuni bo’yicha o’lchamlarniing taqsimotida 6δ chegarasidan qancha % detallar chiqadi?
a) 0,25%; *b) 0,27%; v) 1,0%; g) 2,0%. 20. Nuqtali diagramma usuli bilan nima baholanadi?
a) partiya detallar o’lchamlarining tarqalishi
b) partiya detallar o’lchamari tarqalishining gistogrammasi.
v) turlicha stanoklarda ishlov berilgan detallar o’lchamlarining o’zgarishi.
*g) detallar o’lchamlarining ishlov berish vaqti bo’yicha o’zgarishi. 21.Birikma qaysi holda tirkish (zazor) bilan o’tkazish deb hisoblanadi.
a) EJei; *v) EJ>es; g) EJ 22. Asosiy omilga qaysi omil kiradi.
a) sistematik va tasodifiy omillar;
b) faqat sistematik omillar;
v) aniq qonuniyat bilan o’zgaruvchi omillar;
*g) ishlov berish xatoligining asosiy miqdorlarini chaqiruvchi (keltirib chiqaruvchi) omillar. 23. Agar o’lchash bazasi bilan o’rnatish bazasi birga tushib qolsa bazalash xatoligi ∆b nimaga teng bo’ladi?
a) ∆b=T; b) ∆b=0,5 T; v) ∆b=0,25 T; *g) ∆b=0.
24. Texnologik tizimning bikrligi qaysi formula bo’yicha xisoblanadi?
*a) J=Pu/u; b) J= u/Pu; v) Pu/u; g) J=Pu-u. 25. Stanokni birinchi yuklashda tutashib (tegib) turgan joylaridagi kontakt deformasiyalari qaysi
b) ishlov beriladigan detal yuzasidan olingan materiallar qatlami;
*v) ishlov beriladigan yuzaning talab etiladigan xossasini olish uchun etarli bo’lgan zaruriy material qatlami;
g) xossasi bo’yicha asosiy material xossasidan farqlanuvchi zagatovka yuzasidagi qatlam. 27. Minimal qo’shim Zmin miqdori qaysi umumiy formula buyicha hisoblanadi?
a) pi=Ti; b)Ti+Rz; *v)Hi-1+Rz+pi-1+∆I ; g)Rz. 28. Qo’shimni tajriba-statistik usulda aniqlashda, texnolog uni qanday tayinlaydi?
a) o’zining ish tajribasi asosida;
b) shunga o’xshash detallar qo’shimlarining miqdorlaridan kelib-chiqib;
*v) tarmoқlar tavsiyalari jadvallari bo’yicha;
g) formula bo’yicha hisoblash usulidan. 29. Detallarni o’lchash buyicha ishlov berishda maksimal qushim Zmax
miqdorini qaysi formula bo’yicha aniqlash zarur?
a) Zmin; b) Zmin+ Ti-1-Ti; *v) Zmin+ Ti-1+Ti; g) Zmin + Ti-1. 30. Detallarni avtomatik sozlash bilan ishlov berishda maksimal qo’shim
Zmax miqdorini qaysi formula buyicha aniqlanadi?
a) Zmin; *b) Zmin+ Ti-1-Ti; v) Zmin+ Ti-1+ Ti; g) Zmin + Ti-1. 31. O’lchamlar zanjiri deb nimaga aytiladi?
*g) rostlash usulida. 34. Yigish texnologik jarayonda qaysi detal bazaviy bo’lib hisoblanadi?
*a) korpussimon detal;
b) o’rnatish bilan yiq’ish jarayonini tugatish detali;
v) yig’ish jarayoni boshlanadigan detal;
g) uzelga presslanadigan detal. 35. Qaysi birikma ajralmas hisoblanadi?
a) zazorli birikma;
b) zazorli va natyagli o’tuvchi birikma;
v) jo’valangan (razvalsovkali) birikma;
*g) payvandli birikma. 36. Po’lat 45 dan tayyorlangan tanavorni ishlov berishda tokarlik keskichlarining kesuvchi qismi sifatida qanday materialdan foydalanilmaydi?
a) T15К6; b) T30К4; *v)VК8; g)R18. 37. Diametri 40a6 (-0,025 -0,009) opravka teshik diametri 40H7 (+0,025) bo’lgan
vtulka o’tqazilib tashqi yo’nishda bazalash xatoligi nimaga teng?
a) 0; b) 0,025; v) 0,034; *g) 0,050. 38. Asbobni ulchamiga sozlash xatoligi qaysi xatolikka kiradi?
99. NT- 250I stanogining markaz o’qlarini to’g’ri kelishi kanday ta’minlanadi?
a) tuliq o’zaro almashinuvchanlik usulida;
b) to’liqmas o’zaro almashinuvchanlik usulida;
v) selektiv yig’ish usulida;
*g) keltirish usulida. 100. Ishchini extiyoji uchun sarflanuvchi vaqt operativ vaqtini necha %ini tashkil etadi?
a) 9%; b)4,5%; v) 8,5%; *g) 2,5%.
2-ilova
I Z O H L A R :
1. Кonstruktorlik va boshqa mutaxassisliklar talabalari uchun quyidagi raqamli ma’ruzalar “Umumkasbiy” fan sifatida o’qilishi maqsadga muvofiq, ya’ni: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 21, 22 lar. 11, 15, 20, 23 va 26-ma’ruzalar tanlov asosida o’qitilishi mumkin va qolgan ma’ruzalarni talabalarga mustaqil o’rganishga tavsiya qilish mumkin.
2. Ma’ruzalarda har bir mavzu rejasidan keyin adabiyotlar tartib raqami va betlari keltirilgan, matn oxirida еsa adabiyotlar ro’yxati berilgan-shularga qarab qaysi muallif adabiyoti еkanligini topib olasiz. Har safar adabiyotlar ro’yxatini ko’rsatish matnda ko’p joy olgan bo’lar еdi.
3. Har bir mavzuda tayanch so’zlar berilgan. Shu so’zlarni talaba ma’ruzani o’qiyotgan vaqtida ahamiyat berib o’rganib borishi lozim. Matnning 2-ilovasida harakterli bo’lgan tayanch so’zlar mazmuni izohlab berilgan, ahamiyat bering.
4. Har bir mavzuning oxirida “О’zini tekshirish uchun savollar” qo’yilgan, o’zingizni tekshirib ko’rishni unutmang. Matn oxirida keltirilgan 1-ilovadagi nazorat savollaridan “Test nazorat yoki imtihon” savollari tuziladi, ahamiyat bering.