Mashinalaridan foydalanish, texnik

Texnologik tadbirlar:
ishchi organlarni takomillashtirish, kombaynli 
agregatlarni qo‘llanish, jarayonlarni qo‘shib bajarish. 
Nazorat savollari 
1.
Mashina-traktor agregatlari qanday belgilariga qarab tasniflanadi? 
2.
Agregatlar va ishchi mashinalarning asosiy ekspluatatsion xususiyatlari 
qanday bo‘ladi? 
3.
Mashinaning solishtirma qarshiligi deb nimaga aytiladi? Solishtirma 
qarshilik qanday aniqlanadi? Agregat ishchi qismining to‘liq qarshiligi 
qanday aniqlanadi? 
4.
Mashinalarning qarshiligiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi? 
5.
Mashinalarning solishtirma qarshiligini kamaytirishning qanday yo‘llari 
bor? 

---

40 
5-§. Harakatlanuvchi (mobil) energiya vositalarining foydalanish
xossalari 
 
 
 
5.1-§.
 
Mobil energetik vositalarga qo‘yiladigan 
agrotexnik talablar 
 
Harakatlanuvchi energetik vositalariga (traktor, o‘ziyurar mashinalar) 
qo‘yiladigan agrotexnik talablarga quyidagilar: mashinaning tekis va notekis 
joylardan, qiyaliklardan, o‘simliklar qator orasidan o‘tuvchanligi; kerakli tortish-
ilashish xossasi, manevrchanligi (chaqqonligi), tekis harakati, harakatlanish tezligi 
chegaralari, yurish qismi bilan tuproqqa ziyon etkazishi (zichlashi, tuproq 
strukturasi va kapelyarligini buzmasligi), texnologik jarayonni yuqori sifatda 
bajarishi kiradi [10, 11, 12, 13].
Bu talablarni bajarilishi me’yoriy ko‘rsatgichlarni haqiqiy ko‘rsatgichlarga 
qiyosiy solishtirish orqali tekshiriladi.
Olib borilgan ko‘p yillik ilmiy-tadqiqot ishlari natijasida agratexnik 
talablarning quyidagi me’yoriy ko‘rsatgichlari ruxsat etiladi: 
Energetik vositalar shataksirashini agrotexnik talablari.
 
Ma’lumki, traktor g‘ildiraklarini shataksirashi (10-rasm) harakat tezligini 
kamayishi hisobiga agregat ish unumini pasaytiradi.