Mashinalaridan foydalanish, texnik

9-rasm. Traktor harakatlantiruvchi kuchining chegaralari 
YAngi konstruksiyadagi trakto rlarda etakchi g‘ildiraklarga qo‘shimcha 
og‘irlik beruvchi maxsus qurilmalar - mexanik va gidravlik vazminlashtirgichlar 
qo‘llanilgan. 
Traktorning tortish kuchini etakchi g‘ildiraklar sonini ko‘paytirib, 
sirpantirmaydigan zanjirlar kiygizib, olinma o‘rmalovchi zanjirli g‘ildiraklar va 
yarimzanjirli olinma qurilmalarni, maxsus shakldagi naqshli shinalarni, maxsus 
tuproq tishlagichlarni, keng to‘g‘inli g‘ildiraklarni va keng o‘rmalovchi zanjirlarni 
qo‘llanib ham oshirish mumkin . 
Nazorat savollari 
1.
Agregatning harakat tenglamasi nimani ifodalaydi? 
2.
Agregatni harakatlantiruvchi kuch qanday hosil bo‘ladi? 
3.
Harakatlantiruvchi kuchning nominal va chekka qiymatlari ilashish
bo‘yicha qanday aniqlanadi? 
4.
Traktorning tortish xususiyatlarini yaxshilash uchun qanday chora-
tadbirlarni qo‘llash mumkin? 
5.
Traktorni harakatlantiruvchi kuchi qanday xolda urinma tortish kuchi bilan 
chegaralanadi? 

---

35 
4-§. Ish mashinalarining foydalanish-texnologik 
 xossalari 
 
 
 
 
 
4.1-§.
 
Qishloq xo‘jaligi mashinalarining foydalanish xossalari 
Mashinalar texnologik jarayonni bajarayotganda foydalanish xossalariga
quyidagi asosiy ko‘rsatkichlar kiradi [10, 11, 12, 13]: 
1.
Agrotexnik ko‘rsatkichlar
- bular agregatning topshiriqdagi texnologik 
jarayonni agrotexnik talablarga muvofiq bajara olishi imkonini tavsiflaydi. 
Masalan, ishlov berish chuqurligi, ekinlarning va urug‘larning shikastlanishi va 
boshqalar. 
2. Energetik ko‘rsatkichlar
– traktor va ishchi mashinaning energetik 
xossalarini tavsiflaydi. Traktor uchun muhim energetik ko‘rsatkich ilmoqdagi 
quvvat, ishchi mashinada esa ishga sarflaydigan energiya, ya’ni tortish qarshiligi 
bo‘ladi.