Mashg‘ulotlar shakli: №4-ma’ruza (M) Mavzu: saf va umumrivojlantiruvchi mashqlar reja

Umumrivojlantiruvchi mashqlar har xil usullar bilan o’rgatiladi.
Mashq shug`ullanuvchilarga qarab turib xuddi “oynadagidek” usulda ko’rsatiladi. Boshlash uchun “Dastlabki holatni qabul qiling”. Buyrug`i beriladi. So’ngra “men bilan mashqni boshlang”. Buyrug`i beriladi. O’qituvchi mashqni guruh bilan birgalikda 2-3 marta takrorlaydi. Umumrivojlantiruvchi mashqlarni 4 yoki 8 hisobda bajarish tavsiya etiladi. Bu esa musiqa jo’rligida bajarishga imkon beradi.
Umumrivojlantiruvchi mashqlardagi boshlang`ich sinf uquvchilarni bilan o’tganda barcha harakatlar buyruqqa binoan emas, balki topshiriq bo’yicha bajariladi. O’qituvchi: “Menga o’xshab daslabki holatni qabul qilinglar, diqqat bilan qo’l, gavda, oyoqlarimga qaranglar”. “Men bilan mashqni boshlang”. “Menga o’xshab bajaringlar” deb aytadi.
Bu holda mashqni tugallash uchun “mashqni tugating” topshirigi berilada.
Tushuntirish usuli. Mashg`ulot o’tuvchi mashq boshlanadigan dastlabki holatni aytadi va har bir sanoqda nima qilish kerakligini tushuntiradi. Keyin u “dastlabki holatni qabul qiling” buyrug`ini beradi. Ijroni tekshiradi va navbatdagi “mashqni (agar zarur bo’lsa qaysi tomonga yoki qaysi qo’l va oyoqdan boshlanishini aytib) boshlang” buyrug`ini beradi. Harakat davomida sanab boradi va qo’llar yuqoriga, oldinga engashing, to’g`rilang, nafas olin kabi metodik kursatmalardan foydalanadi.


Bir vaqtda ham ko`rsatish, ham tushuntirish usuli.
O’tkazuvchi mashqni ko’rsatish bilan baravar uni qanday bajarish kerakligini tushuntiradi, eng qiyin joylariga diqqatni qaratadi. So’ngra tushuntirish orqali o’rgatishda qo’llaniladigan buyruqlar yordamida dastlabki holatni qabul qilish mashqni bajarish va tugallash uchun buyruqlar beradi.


Qisimlarga ajratib o’rgatish usuli.
Bu usul harakat uyg`unligi bo’yicha murakkab, hali o’zlashtirilmagan Umumrivojlantiruvchi mashqlarni o’rgatishda qo’llaniladi.
U harakatlarni aniqlashtirish, ularni to’g`ri bajarish va xatolarni to’zatish imkonini beradi. “Dastlabki holatni qabul qiling”. Buyrug`idan so’ng, o’tkazuvchi har bir sanoqni to’xtatib mashq bajarish uchun buyruqlar beradi. ⁵