Mashg‘ulot uchun tayyorlangan vositalarni

D. Tarbiyaviy ishlarni tashkil etishning asosiy qoidalari: 
- bajarilishi lozim boʻlgan ishlarning maqsadini aniq belgilash, harakatni 
boshidan oxirigacha yaxlit tasavvur qilish (nimaga erishish kerak?); 
- qoʻl ostidagi har bir kishi uchun aniq vazifalarni belgilash (qanday 
harakatlar vositasida erishish mumkin?); 
- kutilayotgan ish uchun barcha zaruriy narsalarni tayyorlash (nimalar 
yordamida erishish mumkin?);

---

347 
- natijalarni aniqlash uchun muayyan mezonlarni belgilash (erishilgan 
miqdor qancha?); 
- javobgarlik, uning egasi va hisobot vaqtini taqsimlash (maqsadga 
erishilganlikni nima bilan rag‘batlantirish mumkin?); 
- tashkiliy tizimni uyushtirish vositasi sifatida ijrochilarga yoʻl-yoʻriq 
koʻrsatish (qanday qilib erishish mumkin?). 
Tarbiyaviy ishlarni uyushtirishda ishtirok etish 
shaxsning muhim 
xislatlarini
tarbiyalaydi. 
Mazkur bosqichdagi tavsiyalar quyidagicha: 
-tarbiyaviy ishlarni tashkil etishda ishtirok etayotgan har bir kishining 
huquq va majburiyatlarini aniq belgilab bering. “Hokimlik chizig‘i”ni belgilab olish 
nihoyatda muhim: har bir ijrochi belgilangan shaxsga oʻz ishlarining nitijasi boʻyicha 
javob 
beradi. 
Hokimlik 
bir 
raxbarning 
qoʻlida 
jamlangan 
boʻladi, 
“Qoʻshhokimiyatchilik”ka yoʻl qoʻyilmaydi; 
- har bir ishtirokchiga uning imkoniyatlariga va xohishiga mos keluvchi 
bitta vazifa ajrating. Topshiriqlarni majburlamang. Tarbiyaviy ishda ishtirok 
etishning ixtiyoriy ekanligini ta’kidlang; 
-tarbiyalanuvchilarning tashkilotchilik qobiliyatiga ega emasligini 
hisobga oling. Tarbiyachiga tushunarli va engil boʻlgan ish tarbiyalanuvchi uchun 
ham har doim shunchaki boʻlmasligi mumkin. “Engildan-murakkabga” qoidasiga 
amal qiling. Tarbiyalanuvchilarni muvaffaqiyat qozonishiga ishonchini qoʻllab-
quvvatlang, yaxshi natija bilan tugashiga ishonch uyg‘oting. 
Tashkilotchilik tarbiyalanuvchilarning kuchini bir necha bor oshirish 
imkoniyatiga ega ekanligi haqidagi fikrga oʻrgating. YAkkama-yakka harakatlarning 
qoʻshilishidan hosil boʻlgan “tashkilotchilik samarasi”ni misollar bilan koʻrsating.