Маъруза мазмуни

Клиник кўриниши. Юқори жағ юўшлиғи яллиғланиши бор беморлар кузатилганда кўз ости, лунж сохалариа ёки юзни ярмида оғриқ, тортилиш сезгиси, шу томомн бурун бўшлиғи тумови кузатилади. Оғриқ кучайиб пешона, чакка, энса юқори жағ тишлари соҳаларига тарқалади. Баъзи холларда катта ва кичик озиқ тишлар соҳаларида оғриқ кузатилади. Тишлов махалда сезгизлиги ошади. Оғриқ сезгиси бўшлиқда эккссудатни тўпланганлик миқдорига ва уни чиқишига боғлиқ. Бурун бўшлиғида серроз ёки серроз-йирингли ажралма кузатилагндан кейин оғриқлар камаяди. Шикоятлар кузатилади: умумий холсизликка, бош оғриқларига, иштахани пасайишига. Хид билишни бузилиши – пасайишидан умуман йўқолишигача характерлидир.
Умумий холат ўзгармаган бўлиши мумкин, лекин кўпинча тана ҳароратини 37,5-38°С гача кўтарилиши, интоксикация белгиларини турли даражадаги кўринишлари: синганлик, холсизлик, қалтираш, ёмон уйқу ва бқ. кузатилади.
Ташқаридан кузатилганда лунж ва кўз ости соҳаларида шиш кузатилади. Баъзи беморларда ўзгаришлар бўлмаслиги мумкин. Юқори жағ олдинги девори ва ёноқ суяклари пальпация ва еперкуссиялари оғриқли бўлади. Касалланган томондаги регионар лимфа тугунлари катталашган ва оғриқли. Оғиз бўшлиғи дахлизи шиллиқ қаватида қизариш ва шиш кузатилади. 2-3 та тишларни перкуссияси оғриқли(катта ва кичик озиқ тишлар). Зараланган томомндаги бурун бўшлиғи шиллиқ қаватида гиперемия ва шиш кузатилади. Ўрта ва пастки жиғанқлар катталашган. Бурун бўшлиғидан айниқса бошни олдинга ва пастга эгган вақтда йиринг ажралиши кузатилади. юқори жағ дўшлиғини катта даражадаги шишида йиринг чиқиб кетиши қийинлашган бўлиши ва риноскопияда ажралма бўлмаслиги мумкин. Ўрта бурун йўлини ва бурун чиғаноқларига 0,1% ли адреналин қўшилган 1% ли дикаин суртилиб юқори жағ бўшлиғидан ажралма олинишига имкон яратилади, ажралма бўлганда эса уни кучайтиради.
Сурункали гайморит ундан олин келган юқори жағ бўшлиғини ўткир жараёни натижасида юзага келади. Беморларда бош оғриғи, касалланган томон бурун бўшлиғидан ажралма бўлиши, баъзи холлларда эса энса соҳасидаги оғриқларга шикоят қиладилар. Баъзи беморларда сурункали яллиғланиш смптомларсиз кечади ва оғриқ сезгисига шикоятлар бўлмайди.
Бўшлиқда ялиғланиш экссудатини йиғилиши хисобига оғриқ пайдо бўлади, дам бўлиш сезгиси, бир томомн бурун бўшлиғидан чирикли хид билан ажралма кузатилади. Умумий ахволи қониқарли. Тана ҳароратини кўтарилиши кузатилмайди. Жараённи ўткирлашувида тана ҳароратини кўтарилиши кузатилиши мумкин. Алоҳида беморларда эса сурункали ялиғланиш жараёни кузатилганда тунда 37,2-37,5 °С тана ҳарорати кўтарилиши билан уйғонади. Беморларда меҳнат қобилиятини пасайиши, тез чарчаш сезгиси, холсизлик, бўшлик холати кузатилади.
Текширувда юз конфигурацияси ўзгармаган. Юқори жағ танаси олдинги юзасини палпацияси оғриқли. Оғиз бўшлғи дахлизи юқори гумбаз соҳаси цианотик холатда. Риноскопия кўрсатадики, бурун бўшлиғи шиллиқ қават ранги ўзгармаган. Лекин пастки ва ўрта бурун чиғаноқлари чегарасида гипертрофияланган. Баъзи беморларда ўрта бурун йўлида қуюқ ўиллиқ-йирингли ёки йирнгли пўстоқчалар кўринади, шунингдек шишган полипоз ўсимталар аниқланади.
Юқори жағ бўшлиғи касаллигида тиш альвеоласи орқали оғиз бўшлиғи билан алоқада бўлишидаги клиник кўриниш янада тинчроқ кечиши билан фарқланади. Беморлар чирикли хид келишига, хавони ва овқатланганда суюқликни оғиз бўшлиғидан бурунга ўтишага шикоят қиладилар. Тиш альвеоласи орқали зонд киргазилганда бўшлиқда полипоз ўсимталар борлигини аниқлаш мумкин, улар онсон қонайди ва бўшлиқдан серроз-йирингли адралма кузатилади.
Ташхис. Ўткир синуситни асосий ташхиси касалликни клиник кўриниши, текширув натижалари хисоланади. Рентгенограммада юқори жағ юўшлиғини шаффофлигини пасайиши аниқланади. Тишларни рентген тасвири одонтоген инфекция манбаини аниқлашга имкон беради.
Юқори жағ бўшлиғи сурункали яллиғланиши шикоятлар, анмнез маълумотлари, клиник симптомлар асосида ташхисланади. Лекин клиник симптомларнинг етишмаслиги сабабли рентген натижалари етакчи хисобланади. Бурунни ёндош бўшлиқларини обзор рентгенограммасида юқори жағ бўшлиғини хираланиши аниқланади. Диагностик пункция ўтказилиб пенктат текширилгандан кейин рентгеноконтраст моддани юбориш касаллик характерини, уни локализацияси ва кечишини аниқлашга катта имкон беради. Шунингдек оғиз ичи рентген тасвирари хам ўтказилади. Бунда периапекал ўчоқлар борлиги аниқланади.