Маъруза Мавзу: Овқатдан заҳарланиш ва уларнинг профилактикаси Маърузачи: доцент Нуралиева Х. О

Профилактикаси

• 1. Озиқ-овқат маҳсулотлари билан ишлашга алоқадор шаҳсларнинг соғлиги устидан қатъий назорат олиб бориш. Тери қатламида қулоғида, кўзида, тамоғида йирингли касалликлар ва юқори нафас йўлларида яллиғланиш белгилари бўлган шахслар озиқ-овқат маҳсулотлари билан алоқадор ишга қўйилмайди.
• 2. Мастит касаллигига учраган ҳайвонлардан соғиб олинган сутни ичишни таъқиқлаш.
• 3. Озиқ-овқат корхоналарининг ходимлари орасида стафилококк ташувчанликни аниқлаш устидан доимо назорат олиб бориш, бурун-халқум ва чириган тишларни ўз вақтида даволаш.
• 4. Сут маҳсулотлари, кремли кондитер таомлар шунингдек тез бузуладиган бошқа маҳсулотларни совитиладиган хоналарда сақлаш.

Ботулизм

• Ботулизм лотинча –ботулис сўзидан олиниб, колбаса маъносини англатади. Чунки касалликнинг келиб чиқиши кўпинча колбаса истеъмол қилиш натижасида пайдо бўлади. Ботулизм - клостридиум ботулини токсини тушган овқатни истеъмол қилиш натижасида бўладиган оғир, ўткир касаллик. Клостридиум ботилунимнинг олтита типлари маълум (А, В, С, Д Е, Г). Уларнинг ҳаммаси кишиларда касаллик қўзғатиши мумкин ва ҳар бир типнинг токсини фақат худди шу типга чиқарган зардоб билан нейтралланади. Ботулизмни қўзғатувчиси -аниқ анаэроб, у ҳаво кирмаган жойда кўпаяди.

Клиникаси

• Яширин даври 2 соатдан 36 соатгача. Ботулизмнинг клиник белгилари яширин даврдан кейин юзага чиқади. Касалликнинг дастлабки аломатлари-«Кўз симптомлари» буюмларнинг юмалоқ бўлиб кўриниши, равшан кўришнинг пасайиши. Кўз қорачиғларининг ёруғликни сезиши сусаяди, аккамодация пасайган, кўз соққаларининг ўйнаб туриши (нистагим), катта кичиклиги ҳар хил (анизокория). Беморларнинг боши оғрийди, товушлар бутунлай чиқмай қолиши мумкин (афония). Юз мускулатурасининг ҳаракатчанлиги зарар кўради, мимика ҳатто йўқолади ҳам (амимия). Оғзини очиш қийинлашади, ютиш ҳаракати бузулади. Тана температураси нормал, пульс тез уради. Касаликнинг охирги даврида нафаснинг бузулиши асосий сиптом ҳисобланади. Ботулизмда специфик зардоб ўз вақтида юборилмаган ҳолларда ўлим ҳодисаси 70% гача етади.