Маъруза Мавзу: Овқатдан заҳарланиш ва уларнинг профилактикаси Маърузачи: доцент Нуралиева Х. О

Токсиинфекциялар деб тирик микроблар кўп миқдорда тушган овқатни истеъмиол қилиш натижасида тўсатдан пайдо бўлиб ўткир ёки ўртача кечадиган касалликларга айтилади. Захарланиш сабаблари: шартли патоген ичак таёқчаси ва протей бактерияси, энтерококклар, спорали анаэроблар ва бошқалар.

Юқиши йўли: гўштли, қиймали таомлар: блинчиклар, флотча макаронлар, салатлар.

Ичак тайёқчаси ва протей қўзғатадиган токсикоинфекциялар

• Касалликларнинг яширин даври одатда 4-24 соат давом этади ва организмга тушган ичак таёқчалари ва протейнинг миқдорига боғлиқ (1 гр маҳсулотда 100 миллиардгача кўпайиши мумкин).

Касаллик бирдан бошланади: кўнгил айнийди, бош айланади, ҳарорат 37,5-39 градусгача кўтарилади, қорин тутиб-тутиб оғрийди, кучли ич кетади, баъзан терида нимпушти ранг тошмалар тошади. Касаллик 2-3 кунга, агар организм кучсиз бўлса 7 кунгача давом этади.

Профилактикаси

• 1. Озиқ-овқатмаҳсулотларини олиб келадиган ходимлар шаҳсий гигиена қоидаларига амал қилиши керак.
• 2. Озиқ- овқат маҳсулотлари тайёрланадиган ускуналар ва анжомларни ювиш ва тозалаш лозим
• 3. Умумий овқатланиш ва озиқ-овқат маҳсулотларининг йиғилиб қолишига йўл қўймаслик керак.
• 4. Ҳайвонларни сўйишда ва фермаларда санитария-ветеринария назорати ўрнатиш керак.
• 5. Озиқ-овқат объектларининг хизматчиларини тиббий текширувидан ўтказиш ва улар бацилла эмаслигини текшириб кўриш шарт.

Стафилококк интоксикациялари

• Касалланиш аломатлари 2-4 соат ўтгандан сўнг пайдо бўлади. Стафилококк интоксациясининг етакчи белгилари гастроэнтерит ҳисобланади. Тўсатдан бемор тез-тез қусадиган бўлиб қолади, қорин соҳаси тутиб-тутиб оғрийди ,тез орада ич кетиши кузатилади. Бемор дармонсизланади уларнинг боши оғрийди ва айланади пулс тезлашади. Тана ҳарорати одатда нормал, совуқ тер чиқади. Касаллик қисқа вақт кечади. Одатда 1-2 кундан кейин бемор соғайиб кетади.

Стафилококк токсинидан заҳарланиш

• Сабабчиси: сут ва сут маҳсулотлари, кремли қандолат маҳсулотлари. Мастит билан оғриган сигирлар сутини истеъмол қилганда юзага келади, чунки сут маҳсулоти касал тарқатувчи манба ҳисобланади. Маҳсулотларда энтеротоксин 18-20 градусда ривожланади.