Ma’ruza matni

MA‘RUZA MASHG‘ULOTLARI. 
9 
mehnatsevarlik, mas‘uliyatlilik, ziyraklik, vazminlik, dovyuraklik, mustaqillilik, ishchanlik, 
kuzatuvchanlik, bilimdonlik va shu kabilar mazmunini o‘zgartirish hisoblanadi.
Ta‘lim tomonidan zamonaviy jamiyatga integratsiyalashgan (qo‘shilgan) va uni 
takomillashtirishga yo‘nalgan odam va fuqaroning vujudga kelishi, bilimlarning zamonaviy 
darajasiga mos keluvchi olam tasvirining shakllanishi; shaxsning milliy va jahon madaniyatiga 
integratsiyasi uchun shart-sharoit yaratuvchi jamiyatning umumiy va professional madaniyatining 
jahon darajasiga teng kelishi; jamiyatning milliy kadrlar imkoniyatini takror ishlab chiqarish va 
rivojlantirish ta‘minlanadi. 
Uzluksiz ta‘lim jarayonining yakunlanish muvaffaqiyati ta‘limning normativ belgilangan 
bosqichi sifatida ta‘lim darajasi haqida dalolat beradi. Maktabgacha yoshdagi bola uchun bilim 
darajasi – bu shaxs sifatlari va xususiyatlarining rivojlanish darajasi, ta‘lim standartiga asoslangan 
yoshga va dastur talablariga bog‘liq holda erishilgan bilim, ko‘nikma va malakalar yig‘indisidir.
Maktabgacha ta‘lim jarayonida maktabgacha yoshdagilar ta‘lim va tarbiyasining shaxsiy 
yo‘nalganlik modeli ustuvor bo‘lib hisoblanadi. Shaxsiy yondashuvning maqsadi – bu shaxsning 
shakllanishi bo‘lib, belgilangan standart bo‘yicha uni o‘zgartirish emas, balki uni qanday bo‘lsa, 
shundayligicha qabul qilishdir. Shaxsiy yondashuv ta‘lim jarayoni sub‘ektining shaxsiy vazifalari 
(funksiyalari) rivojlanishining to‘laqonli namoyon bo‘lishi uchun shart-sharoitlar yaratishni nazarda 
tutadi. Shaxsiy vazifalar – ―shaxs bo‘lish‖ ijtimoiy buyurtmasini amalga oshiruvchi ma‘lum bir 
sifatlarni shaxs tomonidan namoyon bo‘lishidir. 
Ta‘lim jarayonini tashkil qilishning asosi sifatida shaxsiy yondashuv shaxsning jamoada 
e‘tirof etilishi, unda insonparvarlik o‘zaro munosabatlarini yaratishni bildiradi. Mazkur 
munosabatlar sababli bola o‘zini shaxs sifatida anglab, boshqa insonlar (kattalar va tengdoshlar)da 
ham shaxsni ko‘ra olishga o‘rganadi. Tengdoshlar, bolalar jamoasi har bir bolaning imkoniyatlari 
amalga oshirilishi kafolati sifatida namoyon bo‘ladi. Har bir bolaning shaxsiy imkoniyatlari amalga 
oshirilishining yo‘llari pedagogning qadriyatlar yo‘nalganligiga, ya‘ni uning moddiy va ma‘naviy 
qadriyatlarga , hulq-atvorda namoyon bo‘luvchi ustanovkalar tizimi, e‘tiqod, afzalliklarga tanlab 
munosabatda bo‘lishiga bog‘liq.