Ma‘ruza mashg‘ulotini olib boradi: PhD, dots. R. Ch. Karimov Ma‘lumotlari

---

 

Fan nomi: 

Elektr energiya nazorati va hisobining avtomatlashtirilgan tizimi 

Ma‘ruza mashg‘ulotini olib boradi:

 PhD, dots. R.Ch.Karimov 

Ma‘lumotlari: 

TDTUOF “Konchilik elektr mexanikasi” kafedrasi dotsenti 

Telefon raqami:

 [phone] 

 

E-mail:

 

[e-mail]

 

 

MAVZU №6.  

ELEKTR ENERGIYASINI HISOBGA OLISHDA 

AVTOMATLASHTIRISHNI JORIY ETISHNING MAQSADGA 

MUVOFIQLIGI  

 

Reja: 

6.1. Elektr energiyasini hisobga olishda avtomatlashtirishni joriy etish.

  

6.2. Korxonalarda avtomatik boshqarish tizimi. 

 

6.1. Elektr energiyasini hisobga olishda avtomatlashtirishni joriy etish 

 

Har  qanday  avtomatlashtirilgan  tizimi  loyihalashtirilayotgan  vaqtda 

loyihani 

ishlab 

chiquvchi 

–  bu  obyektni  boshqarish  tizimida 

avtomatlashtirishning  qanday  darajasi  zarur  bo„ladi  degan  muhim  savolni 

yechishi  kerak.  Avtomatlashtirish  darajasi  inson  omili  yordamida 

bajariladigan  tizimlardan  avtomatik  amalga  oshadigan  tizimlaragacha  keng 

chegaralarda o„zgarishi mumkin.  Bir tomondan, avtomatikaning zamonaviy 

vositalari boshqarish tizimida inson ishtirokini doim ham almashtira olmaydi. 

Ikkinchi  tomondan,  inson  o„z  chegaralangan  imkoniyatlari  tufayli  boshqara 

olmaydigan  obyektlar  mavjud.  Boshqarish  tizimlarida  inson  ishtiroki  va 

avtomatik boshqarishning uyg„unlashishi samaraliroq hisoblanadi. 

Avtomatika yordamida boshqarish zarur bo„lgan sharoitlar quyidagilar: 

1.

 

Insonning  fiziologik  va  psixologik  imkoniyatlari  (mushak  kuchlari, 

axborotlarni qayta ishlash va qabul qilish tezligi, u yoki bu fizik ko„rinishda 

kodlangan  axborotlarni  qabul  qilish  qobiliyati,  ish  qobiliyati  va  h.k.)  bu 

obyekt yoki jarayonni boshqarish uchun yetarli emas hisoblanadi; 

---

 

2.

 

Tizim inson hayoti va salomatligi uchun xavfli bo„lgan muhitda bo„lishi 

mumkin. Bu holda ishlab chiquvchi boshqarish tizimida mehnat sharoitlarini 

sog„lomlashtirish  va  yengillashtirish,  avtomatika  yordamida  texnika 

xavfsizligini oshirish imkoniyatlarini aniqlashtiradi; 

3.

 

Obyektni  boshqarishda  insonning  ishtiroki  undan  juda  yuqori  malakani 

talab qilishi mumkin. Ba‟zi ishlab chiqarishlarda noyob mutaxassislar mavjud 

bo„lib, ularning boshqarish jarayonida qatnashishi optimal yechimlarga yaqin 

bo„lgan  yechimlarga  erishishga  imkon  beradi.  Bu  mutaxassislarni 

almashtirish oson emas; 

4.

 

 Mehnat  resurslarining  yetishmasligi  mavjud  (masalan,  o„zlashtirilmagan 

va olisdagi tumanlarda ishlab chiqarish obyektlarini yaratishda); 

5.

 

Avtomatika  kritik  va  avariya  holatlarida  obyektni  boshqarishda  zarur. 

Oddiy  holatlarda  o„z  majburiyatlarini  a‟lo  darajada  bajaradigan  mutaxassis, 

avariya  holatlarida  turli  psixologik  va  fiziologik  ta‟sirlar  ostida  boshqarish 

bo„yicha to„g„ri yechimlarni qabul qilishga yaroqsiz bo„lib qolishi mumkin.