Ma’ruza elektr va magnetizm asoslari reja

5. Tok kuchi. Elektr yurituvchi kuch. Kuchlanish.

Ma’lumki, elektr zaryadlarining tartibli harakatiga elektr toki deyiladi. Tok yo’nalishi sifatida musbat zaryadning harakat yo’nalishi qabul qilinadi.

O’tkazgichning ko’ndalang kesimi orqali bir sekundda o’tgan Δq elektr miqdoriga tok kuchi deyiladi.

(22)

Vaqt mobaynida tok kuchining kattaligi va yo’nalishi o’zgarmaydigan tokka o’zgarmas tok deyiladi. Tok kuchi amperda (A) o’lchanadi. Bu Xalqaro Birliklar Sistemasining asosiy birligidir.

Tok manbaida elektronlarni ajratuvchi kuchlarga elektr ajratuvchi kuchlar deyiladi.

Tashqi elektr ajratuvchi kuchning manba ichida uning qutblari orasida birlik zaryadni ko’chirishda bajargan ishi tok manbaining elektr yurituvchi kuchi deyiladi.

(23)

Ikkinchi tomondan

(24)

Demak, elektr yurituvchi kuch ajratilgan tok manbai qutblari orasidagi potensiallar ayirmasiga teng.