Marketing tadqiqotlari

Nazorat uchun savollar. 
 
1.
 
Marketing mikromuhit omillari tarkibiga nimalar kiradi? 
2.
 
Marketing makromuhit omillari tarkibiga nimalar kiradi? 
3.
 
Ijtimoiy va madaniy 
 omillar tarkibiga qanday ko„rsatkichlar va xolatlar misol bo„la oladi? 
4.
 
Iqtisodiyot omillari qanday ko„rsatkichlar asosida o„rganiladi? 
Mavzu № 14. Marketingda reklama tadqiqotlari. 
    
1. Reklama tadqiqotlari yo‟nalishlari. 
2. Reklamada iste`molchilarni o‟rganish jarayoni. 
3. Reklamada tovar tahlili jarayoni. 
 
1.
 
Reklama tadqiqotlari yo‟nalishlari. 
 
Marketing tamoyillariga ko‟ra,  reklama bilan  bog‟lik  faoliyat tadqiqotlardan boshlanadi.  
Reklama  tadqiqotlarining  asosiy  maqsadi  -  joriy  va  bo`lajak  reklama  kampaniyalarini  baholash 
uchun marketing bo`yicha menejerlarga iste`molchilar to`g‟risida axborot berishdan iborat. Yuqori 
darajada  o`tkazilgan  marketing  tadqiqotlari  reklama  mahsulotining  iste`molchiga  ta`siri  va 
samarasini  baholashga  ko`maklashadi.  Reklama  tadqiqotlarida  ham  miqdoriy,  ham  sifat 
tadqiqotlari keng qo`llaniladi. Bunga: turli so`rovlar, fokus guruhlar, chuqur interv'yulash, Home-
Test, kuzatuv, ekspert baholash usullarini misol keltirish mumkin.  Bunda respondentlar taqqoslash 
yo`li bilan reklama ta`sirini baholaydilar. Reklama sohasida marketing tadqiqotlarini o`tkazishning 
yana  bir  tomoni  -  bu  reklama  faoliyatidagi  qarorlarning  yuqori  tavakkalchilik  va  noaniqlik 
sharoitida  qabul qilinishidir.  Reklama   beruvchi   avval  boshdan reklama  bilan  qanday  maqsadga 
erishmoqchi ekanligini aniqlab  olishi  zarur, qaysi bozorlarni tanlash, murojaatni qanday ifodalash 
lozim,  reklamaning  qaysi  vositalarini  tanlagan    ma`qul,    reklamani    qachon    va  qanday 
takroriylikda    berish  to‟g‟riroq,    bu  ishga  qancha  mablag‟  sarf  etish  kerak  -  bu  masalalarning 
barchasi oldindan hal etilishi kerak. 

---

 
93 
 
Reklama  tadqiqotlari  dastlabki  tekshirishlarni,    joriy  sinovlar  va  reklama  usullarini  o‟z 
ichiga  oladi.    Har  qanday  vaqtda  reklamaning  ahamiyati  korxona  faoliyatining  oxirgi  
ko‟rsatkichlaridir.  Bulardan avval  mahsulot  sotishning o‟sishi,  tovar aylanishi tezligi, daromad 
olishi bilan aniqlanadi,  garchi reklamaning shunday turlari borki, qaysiki  uzoq va tez buyurtma 
va  tovar  markasini  saqlab  qolish,  iste`molchilar  oldida  firmaning  obro‟sini  nazarda  tutadi. 
Reklama tadqiqoti  korxonaga  yo‟l-yo‟riq  ko‟rsatadi.  Tovar va xizmat ko‟rsatish sifatini to‟gri 
talqin qilish uchun, reklama beruvchi imkoni boricha iste`molchi hakida,  tovarning o‟zi va bozor 
tuzilishi haqida to‟lik ma`lumotga ega bo‟lishi kerak. Shu sababli  reklama faoliyatida tadqiqotlar 
3 asosiy yo‟nalishda olib boriladi: 
1) Istemolchilarni o‟rganish, 
2) Tovar tahlili, 
3) Bozor tahlili 
 
 
Yuqorida  ko‟rsatilgan  yo‟nalishlarda