«Marketing. Menejment» Lektor: Nodirjon Mamtaliyev

Munosabatlar marketingining mohiyati va ro`li

- Bozordagi ulushni saqlab qolish va xaridorlarning savdo markasiga xayrihohligi va sadoqatini ta`minlashda munosabatlar marketingi yetakchi o`rinni egallaydi. Munosabatlar marketinggi eng avvalo xaridorlar bilan o`zaro munosabatni yangi pag`ona ko`tarish, o`zaro ishonch va hamkorlikni nazarda tutadi. - Munosabatlar marketinggining progressivligi shunda namoyon bo`ladiki, barcha mahsulotlar standartlashib bormoqda, xizmat turlari esa unifikatsiyalashmoqda. Natijada kompaniya oldida takrorlanuvchan marketing qarorlarini qabul qilish talab etilmoqda. Xaridorni «ushlab qolish»ning yagona yo`li sifatida – u bilan bo`ladigan munosabatlarni individuallashtirish va tomonlarni uzoq muddatli hamkorlikka chorlash hisoblanadi. Shu ma`noda kompaniyaning munosabatlari huddi moddiy, moliyaviy, inson resurslari kabi eng muhim ichki resurs sifatida xizmat qiladi.

Munosabatlar marketingining mohiyati va ro`li

Ilmiy adabiyotlarda munosabatlar marketinggi turlicha tavsiflanadi. Bir qator olimlar, xususan F. Kotler, J-J. Lamben va boshqalar munosabatlar marketinggini xaridorlarni ushlab qolish uchun yalpi amaliy uslublar deb ataydilar. F. Kotler: «Munosabatlar marketinggi – eng muhim mijozlar-partnyorlar bilan o`zaro manfaatli aloqalarni amaliy yo`lga qo`yish, xususan bozorda o`zaro harakatlanuvchi ishtirokchilar, iste`molchilar, ta`minotchilar, distribyutorlar bilan uzoq muddatli imtiyozli munosabatlar demakdir». Ushbu maqsadga erishish vositasi sifatida yuqori darajada xizmat ko`rsatish va oqilona narxlar hisoblanadi. Ya`ni, xizmat ko`rsatish «iliq va samimiy munosabatlar»ni yo`lga qo`yish va xizmatlar bozoriga kirib borish vositasidir.

Munosabatlar marketingining mohiyati va ro`li

- Munosabatlar marketingini qo`llashdan kutilayotgan pirovard maqsad – uning vositasida kompaniyaning antiqa aktivini, o`zaro harakatlar marketinggi tizimini shakllantirish hisoblanadi. O`zaro harakatlar marketing tizimi kompaniya bilan aloqaga kirishayotgan barcha hamkorlarni o`z ichiga oladi. - Natijada ishlab chiqaruvchi kompaniyalar emas, aksincha o`zaro harakatlar tizimi raqobatlashadi. - Asosiy etibor tranzaksiyalardan – o`zaro harakatlarga ko`chdi. - Iste`molchilar hamkorlarga – partnyorlarga aylandilar va buning uchun kompaniya o`z zimmasiga o`zaro munosabatlarni uzoq muddatga saqlash ma`suliyatini olib, sifat, xizmat ko`rsatish va innovatsiyalarni safarbar etishlari darkor. Tsaytaym va Bitner ta`kidlaganlaridek, «munosabatlar marketingi – biznesni yuritish falsafasi, strategik orientatsiya hisoblanib, asosiy fokus yangi xaridorlarni emas, balki, eng avvalo joriy xaridorlarni saqlab qolish, ular bilan aloqalarni yaxshilashga yo`naltiradi.