Мақола ва тезислар номи



Download 27,31 Mb.
Pdf ko'rish
bet339/585
Sana19.02.2023
Hajmi27,31 Mb.
#912981
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   585
Bog'liq
1ITS - 2021 To\'plami

Gender –
psixologik nuqtai nazaridan shunday tushunchaki, uning yordamida “erkak va ayol” 
tushunchalarining moxiyatini yoritishimiz mumkin. Ma`lumki, “jins” tushunchasining o‘zi biologik 
kategoriya bo‘lgani uchun xam ijtimoiy psixologiya erkak va ayollar xislatlaridagi tafovutlarning 
biologik jixatdan bog‘liqligini asoslashda bu termin ishlatiladi. Oxirgi yillarda o‘tkazilgan qator 
tadqiqotlar shuni ta`kidlaydiki, ayollar jamiyatdami,oiladami qayerda bo‘lmasin, u yoki bu faoloyat 
turi bilan mashg‘ul bo‘lganda, shu ijtimoiy muxitga, yani shaxslararo munosabatlarga alohida 
e`tibor beradi va ularning muvofiqlashtiruvchi ro‘lini bajaradi. Bu xolatni ayniqsa,Sharq 
mentalitetiga xos deyish mumkin. Lekin oilada bolalar soni, oilaviy munosabatlar kengaygani sari 
ayol o‘z pozitsiyasini mustaxkamlab boraveradi. Demak, ayollarning shaxslararo munosabatlarni 
boshqarish, bu tizimda o‘z o‘rnini topa olish maxoratidan jamiyat o‘rinli foydalanishi kerak
. Gender 
assimetriyasini yumshatish - bu tendentsiya reproduktiv xulq-atvor madaniyatining aqliy quyi 
tizimiga kiritilgan normalarni birlashtirish, erkaklarning uning kognitiv qatlamiga kirish 
imkoniyatini oshirish, erkaklarning bola tug'ishida ishtirok etish bilan bog'liq bo'lgan xatti-
harakatlarning o'zgarishini aks ettiradi. tender yondashuviga asoslanib, biz reproduktiv madaniyatni 
erkaklar va ayollarning hayotiy faoliyatining sifatiy tavsifi sifatida, bola tug'ishning umumbashariy 
qadriyatiga asoslanib, to'laqonli inson hayotining ko'rsatkichlaridan biri sifatida ko'rib chiqamiz. 
Sotsiologlar reproduktiv xulq-atvorni ijtimoiy xulq-atvorning bir turi deb xisoblaydilar. Uni 
amalga oshirishda kishilarning shaxsiy individual extiyojlaridan tashqari, etnik, diniy qarashlar, 
turli ijtimoiiy guruxlar va aholi qatlamlarining o‘ziga xos xulq-atvorlari xam namoyon bo‘ladi. 
Demografiya fanida esa reproduktiv xulq-atvorni “nikoxda yoki nikoxdan tashqari farzand 
tug‘ish yoki tug‘ishdan voz kechishda namoyon bo‘ladigan xatti-xarakatlar va munosabatlar 
tizimi”, deb ta`riflanadi. Bunday ta`rif rossiyalik demograf V.A Borisov tomonidan berilgan. 
Keyinchalik mazkur olim bir qator demograflar bilan reproduktiv xulq-atvor nazariyasini ishlab 
chiqib, muammoning turli jixatlari, jumladan tug‘ilish dinamikasini belgilashda kontraseptik 
vositalar va abortlarning roli, farzandga bo‘lgan extiyojning ijtimoiy xarakteri, oilada bolalarga 
bo‘lgan extiyojning pasayish sabablari, reproduktiv moyillik, reproduktiv xulq-atvorni ko‘rsatkichi 
sifatida oilada bolalar soni (ideal, kutilgan, xoxishga mos keladigan) va boshqa muammolar bilan 
bog‘liq, masalalarni tadqiq etgan. Farzand ko‘rishga bo‘lgan extiyoj reproduktiv xulq-atvorni eng 
muxim tashkil etuvchilaridan bo‘lib, u asosan shaxsning ijtimoiylashuvi bilan bog‘liq shart-
sharoitlar, xayotiy tajriba, ota-ona oilasida xukm surgan qadriyatlar, oldingi avlodlarning 
reproduktiv xulq-atvori meyorlari ta`sirida shakllanadi. Shaxs odatda o‘z oilasida farzandlar sonini 
belgilashda u xayot kechirayotgan jamiyatda, yoki u o‘zini mansub deb bilgan katta yoki kichik 
ijtimoiy guruxlarda qabul qilingan meyorlardan kelib chiqadi. 
Xulosa qilib 1."Reproduktiv madaniyat" tushunchasining rivojlanishi insonning 
ko'payishining madaniy holatini o'rganishga bag'ishlangan madaniy bilimlarning kam rivojlangan 
tarkibiy qismi uchun asos bo'lib xizmat qiladi. 
2. Reproduktiv madaniyatni yaxlit ijtimoiy-psixologik voqelik sifatida yoshlarga anglatish 
uchun Oila psixologiyasi darsliklariga alohida bo‘lim sifatida kiritish zarurligi aniqlandi . 
3. Reproduktiv madaniyatning taklif etilayotgan tarkibiy va funktsional modeli ushbu 
madaniyatning tipologiyasini, funktsional maqsadi va tarixiy dinamikasini aniqlaydi. 
4. Asosiy psixologik g'oyalar kundalik hayot madaniyatini o'rganish uchun nazariy asosni 
boyitadi va zamonaviy reproduktiv madaniyatni va uning boshqa tarixiy turlarini kelgusida madaniy 
tahlil qilish uchun istiqbollarni ochib beradi. 5.Maqolaning natijalari va xulosalari inson va jamiyat 


457 
hayotining oilaviy munosabatlarida jinsiy madaniyat tushunchasini rivojlantirish uchun uslubiy asos 
bo'lib xizmat qilishi mumkin. 

Download 27,31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   585




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish