Мақола ва тезислар номи

Калит сўзлари: 
қовун, коллекция, касаллик, ўсимлик, балл, нав. 
 
Кириш
Полиз экинлари ер шарининг субтропик ва мўтадил иқлим минтақаларида жами 6,2 млн. 
гектар майдонга экилиб, 142,4 млн. тонна ялпи ҳосил етиштирилади. Энг кўп полиз экинларини 
ишлаб чиқарувчи давлатлар Хитой, Туркия, Ҳиндистон, АҚШ, Эрон, Миср, Испания кабилар 
ҳисобланади[2]. Ўзбекистоннинг тупроқиқлим шароити полиз экинлари етиштириш учун қулай 
бўлгани учун, қадимдан ўстирилган. Айниқса, қовун мевасининг озиқалилиги ва мазаси юқори 
бўлганлигидан қадимдан Марказий Осиё халқларининг энг муҳим ва севимли маҳсулоти бўлиб 
келган. Президент Ш.М. Мирзиёевнинг 2018 йил 29-30 ноябрь кунлари Хоразм вилоятига 
ташрифлари давомида берилган топшириқлари ва 30 ноябрь куни Халқ депутатлари вилоят 
кенгашининг навбатдан ташқари сессияси йиғилиши баёни ижроси, шунингдек, Хоразм 
вилоятида қовун етиштирувчилар хўжаликларини ташкил этиш, илмий-тадқиқот муассасалари 
билан ҳамкорликда ишлар олиб бориш, инновацион технологиялар асосида қовуннинг очиқ 
майдонларда ва иссиқхонларда етиштириш, уни қайта ишлаш комплекс ривожлантириш, 
соҳанинг экспорт салоҳиятини янада юксалтириш мақсадида, Вазирлар Маҳкамасининг 2019 
йил 12 февралдаги “Хоразм вилоятида қовун етиштириш ҳажмларини янада кўпайтириш чора 
тадбирлари тўғрисида”ги 114-сонли қарори тасдиқланди[1,2]. Қарорга биноан Хоразм 
вилоятида фойдаланилмаётган ерларда экспортбоп қовун маҳсулотларини очиқ усулда 
босқичма-босқич ошириб бориш белгилаб берилган. 
Қишлоқ хўжалигида озиқ-овқат маҳсулотларини етиштиришда, ундан сифатли, юқори 
ҳосил олишда, айниқса, зараркунанда, касаллик ва бегона ўтларга қарши курашнинг аҳамияти 
катта. Бундай тадбирлар ўтказилиши 30% қўшимча ҳосилни сақлаб қолиш имконини беради. 
Йилига дунё бўйича зарарли организмлар таъсирида деҳқончиликда олинаётган ҳосилнинг 40% 
йўқотилиши 
аниқланган. 
Фақат 
зараркунандалар 
таъсирида 
қишлоқ 
хўжалиги 
маҳсулотларининг 13,8%, сабзавот ҳосилининг 8,4%, нобуд бўлади. Олимларнинг ҳисобларига 
кўра зарарли организмларга қарши курашни ўз вақтида самарали ўтказиш орқали МДҲ 
мамлакатларининг ўзидагина ҳар йили 3 млн. тонна сабзавот ва полиз маҳсулотлари сақлаб 
қолинади. [2,3].