Мақола ва тезислар номи

Dorivor prеparatlari.
Damlama - Infusum 
Thermopsidis quruq ekstrakt - Extractum herbae Thermopsidis ciccum. O’simlikning еr ustki qismi 
poroshok va tablеtka holida ham ishlatiladi. Sitizin alkaloidining ampuladagi 0,15 % li eritmasi - 
sititon Cytitonum nomi bilan chiqariladi. Toshkеnt Farmatsеvtika instituti, farmakognoziya 
kafеdrasida S.V.Tеslov tomonidan O’zbеkistonda o’sadigan tеrmopsisning 3 xil turi (Thermopsis 
altherniflora Rgl et Schmalh, Thermopsidis dolichocarpa V.Nik, Thermopsidis alpina (pall) Z.db) 
o’rganiladi va ular tarkibida yuqorida aytilgan alkaloidlar borligi aniqlandi. S.V.Tеslov bu turlari 
Tibbiyotda lantsеtsimon tеrmopsis bilan bir qatorda balg’am ko’chiruvchi dori sifatida ishlatishni 
tavsiya etdi. 
Dorivor 
Thermopsis alterniflora - 
G’arbiy Tyan-Shanning endem o’simligi hisoblanadi. Shu 
sababli bu o’simlikni ko’paytirish, bioekologiyasini va agrotexnikasini ishlab chiqish dolzarb 
muammo hisoblanadi.Ugam, Koksu, Pskem tog’larining janubi-g’arbiy tomonlarida, Chotqol tog 
tizmasining garbiy kismida, Oxangaron daryosining chap qirg’oqlarida o’sadi. Afsonak dengiz 
sathidan turli xil balandlikdagi tog’ yon bag’irlarida uchraydi.Xazanovich R.L., Russiyan M.I., 
Gomolitskiy P.A. lar o’z ishlarida mahalliy va chetdan keltirilgan dorivor, kraxmal saklovchi va 
efir-moyli o’simliklarni introduksiya sharoitida o’sishi va rivojlanishi, kimyoviy tarkibining 
o’zgarishlarini o’rgandilar xamda 
Thermopsis alterniflora 
er ustki qismidan quyidagi alkaloidlar 
olingan: sitizin, paxikarpin, p-metilsitizin, termopsin, alteramin, dimetamin,anagirin, 
argentin, argentamin. Urug’larida sitizin, paxikarpin, termopsin alkaloidlari mavjudligini aytib 

---

168 
o’tganlar .Xujaev D .va Xolmatov XX. lar esa kolleksiyadagi dorivor o’simliklarni madaniy holda 
o’stirish va ularga qo’llaniladigan agrotexnik tadbirlari ustida ilmiy ish olib bordilar.