276
yashayotgan har bir fuqaro kelajagining kafolatini Konstitutsiya berdi.
Fuqarolarning haq-huquqlari, burchlari Konstitutsiyada belgilangan,
tegishli qonunlar bilan mustahkamlangan. Maqsadimiz erkin, demok-
ratik
huquqiy davlat qurish, adolatli jamiyat barpo etish, hech bir
insonni kamsitmaslik, e’tiqodini hurmat qilish, erkinligini ta’min-
lash», deb ko‘rsatgan edi.
1
Oldimizga qo‘yilgan yuksak maqsadlarga erishish uchun
bugungi O‘zbekistonga erkin va ravon fikrlaydigan,
uning osoyish-
taligi, mustaqilligini asrab-avaylashda faol ishtirok eta biladigan,
Vatan oldidagi o‘z majburiyatlari va burchlarini to‘g‘ri anglab,
beminnat ijro eta oladigan fuqarolar zarur. Bunday fuqarolar
kelajagimizning egalari bo‘lgan siz – talaba yoshlardirsiz.
Mamlakatimizning har bir fuqarosi, Siz kabi yoshlar qomusimiz
va barcha qonunlarni chuqur o‘rganishlari va ularga amal qilishlari
zarur. Konstitutsiyani bilmagan, puxta o‘rganmagan kishi o‘z haq-
huquqlarini bilmaydi. Huquqini bilmagan odamning hayoti oxir-
oqibatda fojiali tus olishi mumkin. Bu haqda Prezidentimiz o‘z nut-
qida: «Madomiki maqsadimiz aniq ekan,
inson huquqlari umumxalq
muhokamasida qabul qilingan Konstitutsiya himoyasida ekan,
avlodlarimiz, farzandlarimiz kelajagiga xavf soladigan, millat
sha’niga dog‘ tushiradigan, xatti-harakatlar qayerdan paydo bo‘la-
yapti» deya qaltis xatti-harakatlarga qo‘l urgan kimsalar qonunni
bilmasligi, bilsa ham unga mensimasdan qarashi,
hurmat qilmasligi
ularda huquqiy madaniyat yo‘qligi, yetishmasligini ta’kidlaydi.
Shunday ekan, tabiiy ravishda huquqiy madaniyat nima degan
savol tug‘iladi. Huquqiy madaniyat – bu o‘zingiz yashab turgan,
fuqarosi bo‘lgan mamlakat qonunlar yaxshi bilish ularni hurmat qilish
va ularga amal qilib, bo‘ysunib yashashdir.
Shuningdek, har bir shaxs, fuqaroning ijtimoiy hayotda faol
ishtiroki va bunday faollikni boshqalardan ham talab qilish jarayoni
hamdir. Huquqiy madaniyat insonning ichki dunyosi, madaniyati,
umuminsoniy an’analarga va huquqiy bilimlarga bo‘lgan munosabat-
larini belgilaydi. Shaxsning ichki ma’naviyati
uning tashqi odobini
ko‘rsatadi. Huquqiy madaniyat egasi bo‘lgan kishi jamiyat talablari
va qoidalariga hurmat bilan qaraydi, jamiyatni boshqarishda o‘zining
1
Каримов
И
.
А
.
Биз
келажагимизни
ўз
қўлимиз
билан
қурамиз
.
Асрлар
тўплами
. 7-
жилд
.
Т
.;
«
Ўзбекистон
», 1999. 52-
бет
277
huquqiy malaka va bilimlarini ishga solib, faol qatnashadi.
Ko‘pincha kishilar huquq, qonun, burch kabi atamalarni, ba’zan
tasodifan qonunbuzarlik qilib, qonun oldida javobgarlik holatiga
tushib qolganlaridagina eslaydilar. Nega qonunni buzding, deb
so‘ralganda bunday bo‘lishini bilmagan edim deb javob beradilar.
Biroq qonunni bilmaslik aybni yengillashtirmaydi. Biz
qonunga mensimaslik bilan qarasak, uni o‘rganmasak,
hurmat
qilmasak bir kuni noqulay ahvolga tushib qolishimiz mumkin.
Qonunni bilish, hurmat qilish huquqbuzarliklarning oldini olish
demakki, bilib-bilmay jinoyatga qo‘l urmaslikning bir yo‘lidir.
Qonunga hurmat inson madaniyati va ma’naviyatining ajralmas bir
bo‘lagi bo‘lib qolganda, bunday jamiyatni boshqarish ham, adolatni
qaror topshirish ham oson kechadi.
Bundan ko‘rinadiki, huquqiy savodxonlik har birimiz qonunlarni
Konstitutsiyamizni yaxshi bilishimiz, ularga amal
qilib yashashimiz
tinch turmush tarzimiz va osoyishta faoliyat yuritishimiz garovidir.
Prezidentimiz huquqiy savodxonlikni oshirish borasidagi vazifa
«o‘z haq-huquqini taniydigan, o‘z kuchi va qudratiga tayanib yashay-
digan, atrofida ro‘y berayotgan voqea-hodisalarga mustaqil muno-
sabatda bo‘ladigan, shu bilan birga, xalq manfaatlari bilan uyg‘un
holda ko‘radigan erkin shaxsni shakllantirish uchun barcha zarur
shart-sharoitlarni yaratish darkor»
1
, deb ta’kidlaydi.
Huquqiy madaniyatni, savodxonlikni rivojlantirmay turib salbiy
holatlarning oldini olish, tugatish anchayin mushkil bo‘ladi.
Qonunbuzarliklardan avvalo odamlarni,
jamiyatni himoya qilish
zarur. Yurtboshimiz Islom Karimov so‘zlari bilan aytganda «...
davlat davlatchiligini qilmoqchi bo‘lsa, fuqaroni o‘z panohiga olishi
zarur... boshqacha aytganda, davlat har bir fuqarosini himoya etishi,
unga huquqiy yordam berishi kerak. Qonun oldida hamma barobar.
Mamlakat qonunlariga barcha fuqaro yoshidan, millatidan, irqi,
dinidan qat’iy nazar, barobar bo‘ysunmog‘i farz».
1
Yuqoridagilarni bajarish, fuqarolar huquqlarini himoya qilish,
adolatli davlatning ma’naviy va ma’rifiy vazifasi.
Bizning vazifamiz
esa fuqarolar manfaatini ko‘zlovchi qonunlarga to‘liq rioya etishdan
iborat.
1
Каримов
И
.
А
.
Озод
ва
обод
Ватан
,
эркин
ва
фаровон
ҳаёт
-
пировард
мақсадимиз
.
Т
.:
Ўзбекистон
2000,
12-
бет
.
1
Ўша
жойда
.
278
Qayerda qonunlarga itoat qilinmas ekan, u yerda adolat buziladi,
zo‘ravonlik vujudga keladi, ijtimoiy-siyosiy ziddiyatlar kuchayadi va
oxir-oqibatda jamiyat ma’naviy qashshoqlikka giriftor bo‘lib,
parokandalikka uchraydi. Shuning uchun qonunlarga itoat qilish har
bir shaxsning ma’naviy yuksaklik belgisi bo‘lishi bilan bir vaqtda
jamiyatni barqaror rivojlantirishning asosiy sharti ham hisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
