Ma’mur qahhorov

Insonning tabiati murakkab va ziddiyatlidir. 
Bu turli mutafakkirlar, 
falsafiy ta’limotlar tomonidan qadim-qadimdan qayd etib kelinadi. 
“Sotsial darvinizm”, «antroposotsiologiya», «jamiyatning organik 
tuzilishi» singari konsepsiyalarga asosan odam instinktiv, sof biologik 
mavjudot, unda ijtimoiy jihatlar yoq yoki bo`lgan taqdirda ham juda 
kam miqdordadir. 

---

Insonning tabiatini biologik tur sifatida bu xilda biryoqlama talqin 
etuvchi konsepsiyalarni “
biologizatorlik
”, ya’ni biologiyalashtiruvchi 
konsepsiyalar deb nomlash qabul qilingan. Bu hilda fikrlovchi olimlar 
uchun inson tabiati xuddi instinktlar kabi o‘zgarmasdir, ular yashash 
uchun kurash, tabiiy tanlanish, hujayraviy tuzilish kabi biologik qonun 
va tamoyillarni butunlay boshqa muhit bo‘lmish jamiyat hayotiga 
to‘g‘ridan-to‘gri tadbiq etadilar. Tabiat bilan jamiyat o‘rtasidagi 
sifatiy farq yo‘qqa chiqariladi. Insonni biologik mavjudot deb bir 
tomonlama talqin etishda esa turli irqqa, millatga mansub kishilar 
o‘zaro notengligi, insonning tabiatini o‘zgartirib bo‘lmasligi, 
binobarin, jinoyatchilik, ahloqiy tubanlik singari instinktiv xatti-
harakatlar tabiiy holatlar sifatida oqlanishi lozimligi haqida hulosalar 
kelib chiqadi.
Shu bilan birga inson tabiatini biologizatorlik nuqtai- nazaridan bir 
yoqlama tabiiy-biologik tur sifatida baholash qanchalik noto‘gri 
bo‘lsa, uni faqat ijtimoiy hislatlar yig‘indisi sifatida ta’riflash ham 
shunchalik biryoqlamalik bo‘lur edi. Chunki biologizatorlik 
yondoshuvida insondagi ijtimoiylik hususiyatlari asossiz nazardan soqit 
qilinib, hatoga yo‘l qo‘yilsa, “