Ma’mur qahhorov

ong aks ettirishning –in’ikosning oliy shakli, 
deyish mumkin.
Tabiatda in’ikosning turli quyi shakllari mavjud. Masalan, hayvonot 
olamida-psixika, sodda jonivorlarda ta’sirlanuvchanlik, o‘simliklarda - 
qo‘zg‘olish, notirik jismlarda mehanik in’ikos. Qanday shaklda yuz 

---

berishi va adekvatlik darajasidan qatiy nazar, in’ikos-bu ob’ektning 
ikkinchi ob’ekt ta’sirini o‘zida aks ettirishi, unga tegishlicha reaksiya 
bildirishidir. In’ikos shakllari, tabiatdagi evolyutsiya zanjirini ifoda etib, 
quyidan yuqoriga, oddiydan murakkabga tomon takomillashib 
boradi. 
Psixika, yani idrok, tasavvur darajalarini o‘z ichiga olgan in’ikos shakli 
insonga ham, hayvonga ham hosdir. Psixika voqelikning tashqi 
ta’siriga nisbatan to‘g‘ri reaksiya qaytarish, unga moslashish hamda 
maqsadga muvofiq hatti-harakat qilish imkonini beradi. Bu hatti – 
harakatlar aslo ongli harakatlar bo‘lmasdan, balki millionlab 
marotaba qaytarilaverganidan bir qolipga tushgan instinktlardan 
iboratdir. Ayrim jonivorlarning onglidek tuyuladigan hatti – 
harakatlari ortida ular bilan muttasil shug‘ullanib kelgan odamning 
mashaqqatli mehnati yotadi. Hullas, fan dalillari shohidlik berishicha, 
bugungi kunda atrof olamda “ong” deb atalgan nodir tuhfaga ega 
yagona oliy zot bu Hazrati Insondir. 
Darhaqiqat, “Inson-ongli zot” deymiz va bu e’tiroz uyg‘otmaydigan 
aksiomadek tuyuladi .Biroq odamning hamma hatti-harakatlari ham 
ongli emas, hamma odamlar ham «ongli» degan nomga loyiq emas. 
Har narsada ikki tomon-o‘ng va ters bo‘lgani kabi onglilikka teskari 
bo‘lgan tomonni ifoda etuvchi ongsizlik ham bor narsadir. 
Ongsizlik,