Mamleketlik universiteti jumanov m. A


 Xaliq xojaligma paydali ham siyrek ushirasatugm



Download 15,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet264/306
Sana09.04.2023
Hajmi15,82 Mb.
#926362
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   306
Bog'liq
ekologiya. jumanov m.a

15.4. Xaliq xojaligma paydali ham siyrek ushirasatugm
osimlik turlerin qorgaw
Jer sharmda osimlikler dunyasi ogada bay. Biraq olardin jiida 
az mugdari adamlar tarepinen paydalaniladi. Dunya jiizinde 1500
420


tur osimlikten dari-darmaq tayarlanadi. Qaraqalpaqstanda 300 den 
aslamiraq darilik osimliklerdin turi bar. Olardan 30 dan aslam turi 
hazirgi waqitta tawipshilikte ham ilimiy medicinada qollamladi. 
Misali iytsiygek, adiraspan, boyan, cherkez, efedra h.t.b.
Aral tenizi qaddinin juda tomenlep ketiwi tabiyiy jagdayda 
osiwshi osimlikler dunyasimn ozgeriwine kuwli tasir etip atir. 
Natiyjcde suw osimlikleri hadden tisqan jabirlendi. Asirese songi 
jillari Aral boyi florasmin 60-80 % nen aslam joqari darejeli 
osimlikler turi, 200 ge jaqm tomen darejeli turleri joq boldi. 
Qaraqalpaqstanda bunn osken aq tungiyiq, sari tungiyiq, torsildaq 
(aldrovanda), paporotnik ham t.b. hazir joq.
Osimliklerdi saqlap qaliw maqsetinde burm (1983-jillan) 
osimliklerdin Ozbekstan Respublikasi «Qizil kitabma» 5 turti 
osimlik kirgizilgen bolsa, 2009-jilgi OzR «Qizil kitabi» na 
Qaraqalpaqstan Respublikasinda azayip baratirgan 9 turli 
osimlikler kirgizildi. Bular: Aqtaw selewi 
Stipa aktauensis,
Kishi 
lipuchka 
Lappula parvu la
, Qonir qumjuzim 
M alacocarpus
crithmifolius,
Jurektarizli klopovnik 
Lepidium subcordatum,
Qoziqulaq 
Euphorbia sclerocyathium,
Qanati tukli baliqkoz 
Climacoptera ptiloptera,
Xiywa sorasi 
Salsola 
chiwensis,
Vvedenskiy oligoxetasi 
Oligohaeta vvedenskyi,
Qoyantobiq 
Scorzonera bungei.
Siyrek ushirasatugm ham joq bolip baratirgan osimliklerdin 
turlerin saqlap qaliw ham olardi qorgaw tomendegishe alip 
bariliwi kerek:

Birinshiden, 
olardi 
paydalaniwdi 
qadagan 
etiwshi 
mzamlardi shiganw ham olardi amelge asmw zarur.
- Ekinshiden, siyrek ushirasatugm osimlik turleri osetugm 
jerlerdi qonq aymaqqa aylandiriw kerek.
- Ushinshiden, olardin tabiyiy kobeyiwine jagdaylar tuwdinw 
yamasa olardi qoldan egip kobeytiw jumislann alip banw zarur. 
Sebebi osimliklerdi qorgaw-bul juda kop tarawli, mashaqath is.

Download 15,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   260   261   262   263   264   265   266   267   ...   306




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish