Mamleketlik universiteti jumanov m. A

7-baptin tiykargi juwmaqlan
-
organizmlerdin uzaq tariyxiy rawajlaniw processinde olar 
jasap turgan ortahqqa say tiirde har qiyli morfologiyahq ham 
biologiyaliq iykemlesiw qasiyetleri kelip shiqqan. Mine usi 
iykemlesiw qasiyetleri olarda belgili sirtqi korinistide jiizege 
keltirgen;
208

---

- osimlik ham haywanlardin qorshagan ortaliqtin tiykargi 
faktorlarina morfologiyaliq iykemlesiwleri ham amq bir jasaw 
tarizi organizmlerdin tirishilik formalan delinedi.
- Raunkier klassifikaciyasi osimliklerde janalanip turatugm 
organlarmin, asirese, burtiktin jaylasiwma ham olardin qistin 
qolaysiz sharayatinan saqlamwina yamasa qurgaqshiliqtan 
qorganiwma tiykarlanadi;
- D.N.Kashkarov klassifikaciyasmda haywanlardin morfolo- 
giyasi, hareket qiliwi ham aziqlamwi siyaqli qasiyetleri inabatqa 
alingan, sonday-aq haywanlar ortahqtm igalliq darejesine qarap 
igalliqti 
suyiwshi 
(gidrofiller) 
ham 
qunqliqti 
suyiwshi 
(kserofiller) toparlarma bolinedi;
- «Тйг» ham «tirishilik formasi» tusiniklcrin aralastinp 
jiberiw miimkin emes, sebebi har bir tiirdin ozi turli ekologiyaliq 
sharayatta har-qiyli tirishilik formalanna iye boliwi miimkin.
Qadagalaw ushm sorawlar ham tapsirmalar
1. Organizmlerdin tirishilik formalann tiisindirip berin.
2. Raunkier klassifikaciyasi haqqinda qanday tiisinikke
iyesiz?
3. G. Serebryakov boyinsha osimliklerdin tirishilik formasina 
tiisinik berin.
4. 6simliklerdin tirishilik formalan haqqinda ne bilesiz?
5. Biologiyaliq spektr dep nege aytamiz?
6. Haywanlardin tirishilik formalann tiisindirip berin?
7. Topiraqta ushiraytugm mayda haywanlardin tirishilk 
formalann aytip berin?
8. D.N.Kashkarov haywanlardin hareketleniwi boyinsha 
olardi qanday klassifikaciyaga bolgen?
209

---