"Malika ayyor" dostoni Xalq og’zaki ijodi "Shirin va shakar" dostoni Xalq og’zaki ijodi

Ko`xna dunyo. Egnida yo`l-yo`1 ko`k baxmal ko`ylak, boshida qizil
shoyi durra, oyog`ida uchi egik ko`k saxtiyon kavush, qiz
eshitilar-eshitilmas tovushda qandaydir bir kuyni xirgoyi
qilib, zavq bilan ishlar, dam javon changlarini artar, dam
qizil, ko`k, sariq jildli og`ir kitoblardan birini olib hayrat
bilan varaqlashga tutinar edi. Kitob varaqlaganda xirgoyi
qilishdan to`xtar, kulchadekkina yumaloq yuzida taajjub
va hayrat aks etar, kitobni joyiga qo`yishi bilan yana asta
xirgoyisini boshlar edi.
Ko`xna dunyo. Yo tavba! 0 `zanning bu yuzidagi ulkan shahar kecha
bir hamla bilanoq taslim bo`lgan. Ana, qarorgoh
tevaragidagi qalin chakalakzorlarda qo`llariga kishan urilgan
hind sarbozlari to`p-to`p bo`lib yotibdi. Ulaming
qurol-yarog`lari tog`-tog` bo`lib uyulgan, jangovar fillari
esa sulton qo`shinlariga xizmat qilmoqda, lekin bu muazzam
qal’a hamon taslimdan bosh tortmoqda. Bu yurish
chog`ida o`nlarcha shaharlarini bir hamla bilan zabt
etgan sultonning muzafTar qo`shinlari esa bu qal’a
ro`parasida ojizlik qilmoqda, ne-ne qal’a devorlariga yetgan
narvonlar bu qal’aning osmono`par devorlariga yetmayapti,
boshqa qal’alami qog`ozday teshgan arrodalar
bu qal’aning metin devorlariga «tishi» o `tmay turipti.
Ulardan otilgan toshlar qal’a devorlariga tegib, bamisoli
koptokday qopchiydi... Bu ne hoi? Nahot ne-ne shaharlarni
bir hamla bilan tiz cho`ktirgan sultoni muntasirning1
muzaffar qo`shini bu qal’a uchun tag`in bir necha
kun jang qilsa?


Ko`xna dunyo. Alanganing mudhish tillad shunday shafqatsiz, olov
ichida qolgan muazzam ibodatxonaning yarqirashi shunday...
go`zal ediki, qir yonbag`ridagi behisob lashkar,