Jigar transplantatsiyasi

Jigar transplantatsiyasi.

506- A guruh Norqulova Shahodat

Jigar- ovqat hazm qilish tizimining eng katta bezi hisoblanadi.

Diafragmaning o’ng gumbazining ostida joylashgan va kapsulaga o’raglan. Jigarda bo’rtib chiqqan diafragmaga tegib turuvchi yuqori va qorin bo’shlig’I a’zolariga tegib turuvchi pastki va orqaga qaragan yuzalar farqlanadi.

Yuqori yuzasi tomondan uning o’ng hamda chap bo’laklarini ko’rish mumkin va ularni o’roqsimon boylam ikkiga bo’lib turadi.

Jigar o’ng bo’lagining pastki yuzasiga o’t pufagi tegib turadi.

Chuqur egatda jigar darvozasi joylashgan bo’lib bu yerdan yirik qon tomir, limfa, nerv tomirlari, o’t yo’llari o’tadi.

Katta uoshdagi odamda jigar 1,4-1,5 kg gacha bo’ladi.

Jigar funksiyalarining qiyinlashuvi natijaida kelib chiqqan jigar yetishmovchiligi jigar transplantatsiyasiga ko’rsatma bo’ladi:

• Transplantatsiya 2 xil metodda olib boriladi
• 1.Ortotopik transplantatsiya-bemorning olib tashlangan jigari o’rniga allogen a’zo qo’yiladi.
• 2.Geterotopik transplantatsiya-donorning allogen jigari retsipiyentning qorin bo’shlig’ining boshqa joyiga o’tkaziladi.

Jigar transplantatsiyasi o’tkazilishi kerar bo’lgan ko’rsatmalar;

• Virusli Gepatitlar (A dan boshqa)
• Tug’ma yetishmovchilik
• Gepatitning autoimmune ko’rinishlari: sklerozlangan xolangit, jigar billiar sirrozi birlamchi formasi.
• Vilson kasalligi
• Jigar polikistozi
• Gemoxromatoz
• Onkologik jigar kasallilari (hamma tipi)
• Mukovitsidoz
• Metabolizmda alfa 1-antitripsinning yetishmasligi
• Jigar yetishmovchiligi o’tkir formasida

Qarshi ko’rsatmalar:

• Absolyut:

Hayot uchun muhim a’zolarning tartibsiz ishlashi

Har qanday davolanmaydigan va boshqa organlarda joylashadigan infeksiyalar

Boshqa a’zolardagi yomon sifatli o’smalarning paydo bo’lishi.

Hayot davomiyligini qisqartiradigan to’g’rilab bo’lmaysigan rivojlanish chegaralari.

Nisbiy:

Qorin bo’shlig’I va darvoza venasi trombozi.

Ichki organlarda va jigarda oldin o’tkazilgan xirurgik amaliyotlar aralashuvi.

Donorlik manbalari aralashuvi:

• Donorlik jigarlarini faqatgina 2 ta manbasi bor
• 1.si. Vafot etgan insonning mutlaqo sog’lom jigari.
• 2.si. Tirik insonning jigari.
• Ko’chirib o’tkazish bo’yicha operatsiya:
• Vafot etgan donorning jigar transplantatsiyasi ortotopik operatsiya hisoblanadi. Bu jarayonda ishlamayotgan organ olib tashlanadi va uning o’rniga donorning organi ko’chirib o’tkaziladi
• Vafot etgan donorning butunlay sog’lom jigarini toppish qiyin bo’lganligi sababli jahonda tobora bemorning sog’lom va tirik qarindoshi organining bir qismini ishlatilmoqda.

Operatsiyaga tayyorgarlik:

• Qorin bo’shlig’ining KT.si
• UQT, QBT, Grga qon aniqlash
• Serologik tekshiruvlar
• Jigar Uzisi
• Virusga analiz, OITS.ga analiz topshirish
• EKG
• Mantu probasi
• Gnikologga yuborish (urologga)
• Stomatologga yuborish

Tirik donordan ko’chirib o’tkazish

• Tirik dnorning jigari yaxshiroq yashovchan. Ayniqsa bolalar peresadkasi boshqalarga nisbatan yaxshiroq amalga oshadi. Bu yerda patsiyentlardagi yashovchanlik 92 %ni tashkil qiladi (agar jigar qarindoshdan olingan bo’lsa). Murdadan olingan organ peresadkasida bu ko’rsatgich 85%ni tashkil qiladi, xattoki yangi o’simtali bemorlarda ham yashovchanlik ancha yuqori-80%.

Bu metodning kamchiliklari ham bor:

• Donorda Asorat qolishi ehtimoli mavjud
• Operatsiya tehnikasi juda nozik
• Doktor nafaqat qon tomir jarrohi tajribasini baliki, jigar xirurgiyasi bo’icha tajribani ham bilishi lozim.
• Faqatgina kata bo’lmagan qism ko’chirib o’tkazilyotgani tufayli, uni bemor organizmi un to’g’ri moslashtirish kk.
• Retsipeyentning ilk xastaligi qaytarilish ehtimoli kuchayadi.

Operatsiyadan keying darrov kuzatiladigan asoratlar

• Birlamchi organ yetishmovchiligi
• Immunologik problemalar
• Qon ketib qolish
• Qon tomir asoratlari
• Darvoza venasida tromboz va stenoz
• Jigar venasida obstruksiya
• Katta hajmli transplantat sindromi
• Infeksiyalanishi

Amaliyotning narxlari:

• Amerikada transplantasiya 500 ming dollar atrofida deb baholanadi.
• Yevropada bu operatsiya 230 mingdan 400ming yevroacha.
• Sinapurda peresadka bo’yicha dastur uchun 120ming yevro to’lanadi bu dastur o’z ichiga bemorning shifoxonada o’tkazadigan 30kuni va donorning 1haftasini o’z ichiga oladi.
• Moskvada peresadka 2.5- 3mln rublga to’g’ri keladi
• Ukrainada qarindosh donorning organini 100ming griven evaziga ko’chirib o’tkazish mn.
• `