Maktabgacha yoshdagi

Jinsga mansublik va o‘yinda rol tanlash. Maktabgacha yosh-

da o‘g‘il va qiz bolalarning o‘zaro munosabatlarida farq pay-

do bo‘ladi va rivojlana boshlaydi va o‘z jinsiga mansub bolalar-

ga nisbatan go‘yo samimiy adolatsizlik aniqlanadi: o‘g‘il bola 

o‘g‘il bolalarni tanlaydi, qiz bola qizlarni. O‘zligini ang lash ri-

vojlanadi va uning asosiy tarkibiy qismi sifatida o‘zini o‘g‘il bo-

la – erkak yoki qiz bola – ayol sifatida his qilish paydo bo‘ladi.

«Oila» o‘yinini o‘ynashda ham bolalar o‘z jinslaridan kelib 

chiqqan holda rol tanlaydilar. O‘yin paytida bolaning emotsio-

nalligi namoyon bo‘ladi va ayol yoki erkakka mos keluvchi yu-

rish-turish tarzi o‘rganiladi. Qiz bolalar yuzaga kelgan vaziyat-

ga tezroq ko‘nikadilar, yangi sharoitga xotirjamroq, tezroq va 

oson roq kirishadilar. O‘g‘il bolalar ko‘p shovqin ko‘tarishadi. 

Rolli o‘yinlarda o‘g‘il bolalar kattalarga taqlid qilib, haydovchi, 

kosmonavt, harbiy askarlar rolini tanlaydilar, qizlar bo‘lsa ona, 

shifokor, tarbiyachi rolini o‘zlariga oladilar.

Tanlangan rollar har xil jinsdagi bolalarning ijtimoiy in-

tilishlarini aks ettiradi. O‘g‘il bolalar qiziqishlari texnikaga, 

g‘alabaga, yutuqqa va peshqadamlikka yo‘naltirilgan musobaqa 

o‘yinlariga qaratilgan. Kuchli, jasur va tashabbuskorlarni 

o‘g‘il bolalar li der deb qabul qiladilar. Oila muhiti o‘yinlari 

ko‘pincha qiz bolalar o‘yinida aks etadi. Qiz bolalarning qizi-

---

394

qishlari ko‘proq shaxs lararo munosabatlarga qaratilgan. Qizlar 

yumshoq fe’lli, quvnoq va ko‘ngilchan tengdosh qizlarni yoq-

tirishadi.