Narkomaniya bajardi: Great Students Tekshirdi: Dilafruz Toxirovna Giyohvandlik bu …

NARKOMANIYA

Bajardi: Great Students

Tekshirdi:Dilafruz Toxirovna

Giyohvandlik bu - …

• Giyohvandlik (Narkomaniya) – (yunoncha narke – karaxtlik va maniya – telbalik, jahl, shodhurramlik) narkotik va narkotik ta’sirga ega bo’lgan moddalarni iste’mol qilish natijasida kelib chiqadigan kasallik. Giyohvandlik giyohvand moddalarni doimo qabul qilish natijasida vujudga keladi, chunki ushbu hastalik bilan og’rigan kishining jismoniy va ruhiy holati humorini bosadigan tegishli narkotik modda iste’mol qilishga bog’liq.

NARKOMANIYA

• Narkomaniya organizmda chuqur uzgarishlarga sabab bo’ladi va uni tanazzulga olib keladi. Kasallik asta-sekin rivojlanib borib surunkali davom etadi. Narkotik moddalar dastlab hursandlik, vaqtichog’lik, hotirjamlik hissini uyg’otib,kayf qildirishi sababli iste’mol qilinib bora-bora kasallikka aylanadi. Quyidagi ikki holda narkotik moddalarga o’rganib qolish mumkin. Birinchi holdakishi o’z hohishidan tashqari, e’tiborsizligi natijasida narkotik moddalar humor qiladigan bo’lib qoladi. 

Giyohvandlardan nogiron va mayib-majruh farzandlar tug‘iladi.

Iste’mol qilinishi

Giyohvand moddalarni iste'mol qilish nafaqat "zavqlanish" uchun, balki shifokor tomonidan dori sifatida tavsiya etilishi mumkin (og'riq qoldiruvchi, uxlatuvchi tabletka, psixostimulyator sifatida).

Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, miya rivojlanishi o'smirlik va erta balog'atga etishish davrida davom etadi.

• Bunday bangilik ko’pincha vrach buyurgan narkotik moddalarni noto’g’ri iste’mol qilish natijasida kelib chiqadi. Sal narsa ta’sir qilib, tashvish kuchayib ketadi,ba’zi kasallar og’riq,uyqusizlik,va dardning boshqa tomonlaridan qutulish maqsadida oxirini o’ylamay, vrach ko’rsatmasini ham pisand qilmay, o’zboshimchalik bilan narkotik modda dozasini oshirib qabul qilishadi. Bunday bemorlar odatdano’z ahvollarining yaxshilanishi dori tufaylibo’layotganini sezib, uni ichishni davom ettira boshlaydilar va ko’pinch ahvollarining og’irligidan nolib vrachni aldaydilar. Bu zaylda ish tutishning oqibati yomon bo’lib, narkotik moddalarga unchalik zarurat bo’lmasa ham, uni qabul qilinaveradi, dorining esa organizmga narkotik ta’siri yanada orta boradi va natijada narkotik moddaga moyillik kuchayib, u xumor qiladigan bo’lib qoladi. 

NARKOMANIYA RIVOJLANISHI

• Evropa jamiyati Sharqdan olib kelingan giyohvand moddalar (gashish, afyun) bilan XIX asr boshlarida tanishgan. Ular nafaqat og'riq qoldiruvchi vositalar sifatida, balki "ongni kengaytirish" vositasi sifatida ham mashhur bo'lishdi. Dastlab, giyohvandlik faqat bogem davralarida rivojlangan. 1839-1860 yillardagi afyun urushlaridan so'ng evropaliklar Xitoy imperiyasi hukumatini inglizlarning Hindistondan olib kelgan afyun savdosini qonuniylashtirishga majbur qildilar. Giyohvand moddalar ilgari Xitoyda deyarli ma'lum bo'lmaganligi sababli va ularni iste'mol qilish madaniyati bo'lmaganligi sababli, giyohvandlik bu kambag'al mamlakatni tom ma'noda qamrab olgan. Xitoylik muhojirlar Amerikaga opio-chekishni olib kelishgan. Shunday qilib, 20-asr boshlariga kelib. Giyohvandlik dunyoning ko'plab mamlakatlarida allaqachon ma'lum bo'lgan, ammo faqatgina ba'zi ijtimoiy qatlamlarda (jinoyatchilar, bohem elitasi, sobiq harbiy xizmatchilar) keng tarqalgan. Narkotiklarni qonuniy savdosi taqiqlangandan so'ng, ularning iste'molchilari doirasi asosan "ijtimoiy tub" bilan cheklangan.

Narkobiznes

• Davlatlar giyohvandlikka qarshi kurashni an'anaviy taqiqlar bilan olib borganlari uchun giyohvand moddalarning keng ko'lamli bozori shakllandi. Narkotiklar savdosi mafiya biznesining eng yuqori daromadli turiga aylandi, u hanuzgacha halqaro uyushgan jinoyatchilikdan tushgan mablag'ning qariyb yarmini ta'minlaydi.

Nima uchun kimlardir narkomanlik yo’lini tanlaydi,yana kimlardir tog’ri yo’lni tanlaydi?

Irodasizlik