Maktabgacha yoshdagi bolalar jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi

O‘yinga rahbarlik qilish. O‘yinni izohlab tushuntirish 
muhim ahamiyatga ega. Tarbiyachi o‘yinning nomini aytib, 
mazmunini tushuntirgach, qoidalarni bayon etadi. O‘yinni 
tushuntirar ekan, u har bir personajning harakati mazmunini, 
ma’nosini ta’kidlab, har bir harakat xususiyatining mohiyatini 
ochib beradi (tovuqlar tulki ularni olib qochishga urinmasligi 
uchun  tez-tez  harakat  qilib,  qo‘noqlariga  chiqib  oladilar). 
Bunda faqat eng asosiy ma’noni ochib berish kerak. Izoh esa, 
aniq va jonli bo‘lishi kerak. Tarbiyachi o‘yinni birinchi marta 
tushuntirib berayotganida, bolalarga qiyin bo‘lgan harakatlarni 
yoki o‘zi ko‘rsatib beradi, yoki buning uchun bolalardan birini 
tanlaydi.
Bolalar o‘yinni to‘g‘ri tushunganliklariga hamda uning 
harakat mazmunini yaxshi tasavvur etishlariga ishonch hosil 
qilish juda muhimdir. Boshlovchi o‘z vazifasini qanchalik 
to‘g‘ri tushunganini aniqlash zarur (uydan tashqariga chiqib 
olgandan keyin tutmaslik va hokazo).
O‘rta guruhda tarbiyachi boshlovchi vazifasini kamdan 
kam o‘ynaydi. Yil davomida u barcha bolalarni ham boshlovchi 
bo‘lishga o‘rgatadi. Tarbiyachi bolalarni boshlovchilik vazifasi- 
ga tanlar ekan, har bir bolaning o‘ziga xos xususiyatini hisobga 
oladi. Masalan, yumshoq tabiat, uyatchan bolaga birdan bo‘ri 
yoki ayiq vazifasini bermaydi, chunki u vazifalar qat’iyat va 
tezkorlik bilan harakat qilishni talab qiladi. Bora-bora bolalarning 
o‘zlari ham boshlovchi tanlash ishiga jalb qilinishlari mumkin. 
Bolalarni mas’uliyatli vazifasini bajarishga sanoq yordamida 
tanlash mumkin.

---

137