Makroiqtisodiy tahlil va pragnozlashtirish

2.3 Eksport va import

Dunyoning turli mamlakatlariga bevosita mablag' sarflash ko'payib bormoqda.Eksportda ham, importda ham tayyor mahsulot ustun. AQShdan sanoat va energetika mashina-uskunalari, transport vositalari, kimyo tovarlari, to'qimachilik va qog'oz mahsulotlari, ko'mir, oziq-ovqat va yembop don, soya, paxta, tamaki va b. mahsulotlar chiqariladi; neft va neft mahsulotlari, ruda va metall, sanoat mashina-uskunalari, uzoq muddat foydalaniladigan ro'zg'or anjomlari, kiyim-kechak, poyabzal, yog'och, qog'oz, baliq, go'sht, qand-shakar, kofe va b. keltiriladi. Savdo-sotiqdagi asosiy mijozlari — Kanada, Yaponiya, Meksika, G'arbiy Yevropa mamlakatlari. AQSH ekspo’rt miqdori 2013 yil dnoyabr oyida 194796 $ million ni tashkil qilgan bo’lsa shu yilning noyabr oyiga kelib esa uning xajmi kamayganligini kuztish mumkin ya’ni 191286 milion $.

Eng yuqori eksport qilish xajmi 2013 yil noyabr oyiga to’g’ri keladi 194796 $ million, eng past ko’rsatkich bundan 11 yil oldin 1992 yilda may oyiga to’gri keladi o’shanda eksport xajmi 50044 milion $. O’rtacha eksport xajmi 1992 yldan 2013 yilgacha 105843.71 milion $ da bo’lgan.AQSH dunyo mamlakatlarini eng kata 3 ta eksportyor davlatlar qatoriga keladi xozirda Xitoy mollarini eksport qilish dunyo bo’yicha birinchi o’ringa chiqqan. Asosiy eksport mahsulotlari sifatida sanoat mahsulotlari jami eksport miqdorining 34 % ni tashkil qiladi, keying o’rinda capital eksporti bo’lib uning umumiy eksport xajmidagi ulishi 33 % ni tashkil qiladi, keying o’rinni oziq ovqat mahsulotlari va ichimliklar tashkil qiladi uning ulishi 9 %. Mashina ehtiyot qismari va motorlar eksporti ulishi eksport umumiy miqdorida 9 % ni istemol tavorlari esa 12 % ni tashkil qiladi. Asosiy eksportyor davlatlari sheriklari bular Kanada uning xissasiga umumiy eksportning 19 % to’gri keladi, ikkinchi yirik eksport qilsih xududi Yevropa Itfoqi bo’lsa unin xissasiga umumiy eksportning 17 % to’gri keladi,Meksika 14 % Xitoy 7 % va Yoponiya 5 % tashkil qiladi. Eksport o’sih xajmi quyidagi jadvalda berilgan.


2-grafik