Maket Akusherlik 2013. pmd

Giðertoniya (xafaqonlik) kasalligi.

 Giðertoniya kasalligi tug‘ish

yoshidagi ayollar orasida keng tarqalgan bo‘lib, davo choralari

ko‘rilmagan taqdirda tug‘ish jarayonida turli og‘ir asoratlarga olib

kelishi mumkin.

Bularga homilaning vaqtidan oldin tug‘ishi, perinatal o‘lim,

og‘ir gestozlar va boshqalar kiradi. Jahon sog‘liqni saqlash tash-

kiloti ma’lumotlariga ko‘ra, arterial giðertoniya qator hollarda

onalar o‘limining asosiy sabablaridan biridir.

Qon bosimining ko‘tarilishi kasallikning asosiy klinik belgisi

hisoblanadi va uning simob ustuni hisobida 140/90 mm va undan

yuqori bo‘lishi arterial giðertenziya deb qaralmog‘i lozim.

Qon bosimining o‘ta yuqori bo‘lishi, ko‘z tubidagi og‘ir o‘z-

garishlar (retinopatiya, qon quyilishlar), buyrak yetishmovchiligi

paydo bo‘lishi kasallikning og‘ir kechayotganligidan darak beradi.

Kasallikning bu ko‘rinishiga chalingan ayollar homiladorlikdan

doimo saqlanishlari shart. Mabodo bo‘ylarida bo‘lib qolgan taqdirda

– uni erta muddatlarda olib tashlash maqsadga muvofiqdir. Bu ka-

sallik xuruji to‘satdan boshlanib, kuchli bosh og‘rig‘i va bosh ay-

lanishi, yurakning tez-tez urishi hamda ko‘krak qafasida sanchiqlar

bilan namoyon bo‘ladi. Bemor ayol asabiylashib ta’sirchan bo‘lib

qoladi, yuzida qizil dog‘lar paydo bo‘ladi.

---

224

Giðertoniya kasalligiga chalingan homiladorlarni davolashda dam

olish, mehnat faoliyatini tartibga solish va ovqatda osh tuzini che-

garalash alohida ahamiyatga ega.

Giðertenziv dorilarni tavsiya etganda ularning ko‘pchiligi tera-

togen ta’sirga ega ekanligini unutmaslik kerak.

Qon bosimining darajasi va kasallikning kechishi hamda homila-

dorlikning qaysi davrda ekanligidan kelib chiqib, turli guruhdagi

giðertenziv dorilardan foydalaniladi. Jumladan, dibazol, papaverin,

no-shpa, eufillin, magniy sulfat eritmalari tomir ichiga yoki mushak

orasiga yuboriladi va ular homilaga deyarli salbiy ta’sir etmaydi.

Siydik haydovchi dorilardan (furasemid, etakrin buyrakchasi)

dan foydalanish mumkin.

Lekin homilador hayoti xavf ostida bo‘lsa, ayolni saqlab qo-

lish uchun barcha zarur bo‘lgan tibbiy vositalardan (shu jumladan

teratogen ta’sirga ega bo‘lganlardan ham) foydalanish mumkin.