Mahzuna1),,Anatomiya"so'zi nimani anglatadi?
Anatomiya(grekcha so'zdan olingan bo'lib, kesish, kesib ochish degan ma'nolarni bildiradi) biologiyaning bo'limi bo'lib, odam tanasining qismlarini va joylashuvini o'rganadi.
2)Barcha tirik organizmlarning tuzilish birligi bu? hujayralar
3)Zamonaviy anatomiyani asoschisi kim?
Andres Vizaly
4)Biriktiruv tuqimani aniqlang?
Qon muskul tog‘ay pay
5)Organizmni boshqaradigan 2 ta sistemani aniqlang?
Nerv, gumoral
6)Nerv sistemasining kulrang moddasi bu?
Nerv hujayralari
7)Nerv sistemasining oq moddasi bu?
Nerv tolasi
8)Orqa miya kulrang moddasi qanday shaklda?
Kapalak yoki H shaklda
9)Bosh miya stvoli kulrang moddasi?
Nafas olish, yurak ishini boshqarish, xazm qilish, ximoya ya‘ni kuzni ochib yumish, aksirish, yutalish kabi reflekslarni boshqaradi
10)Yarim sharlar po‘stlog‘i kulrang moddasi?
Yarim sharlarni tashqi tomondan qoplab turadi
11)Miyachaning kulrang moddasi?
Reflektorlik vazifasini bajaradi, harakat markazi hisoblanadi
12)10 savol bn bir xil ekan
13)Nutuq markazi qayerda joylashgan?
Nutuq 2 xil buladi:og‘zaki va yozma
1:Og‘zaki nutuq ya‘ni gapirish markazi chap miya yarim sharining tepa qismida joylashgan
2:Yozma nutuq chap yarim sharlarni peshana va ensa qismida joylashgan.
Davron14.Kо‘ruv retseptori qanday kо‘rinishda?
J: Kolbasasimon yoki tayoqchasimon
15.Eshitish retseptori qanday kо‘rinishda?
J: Eshitish organi uch qismga: tashqi, oʻrta, ichki quloqqa boʻlinadi. Tashqi quloq suprasi va tashqi eshitish yoʻlidan iboratdir.
16.Qaysi bez aralash bez hisoblanadi?
J: Me''da osti va jinsiy bezlar aralash bezlar hisoblanadi.
17. Qalqonsimon bez qanday gormonlar ishlab chiqadi?
J: Tiroksin garmonini ishlab chiqaradi.
18. Qizil ilk qayerda joylashgan?
J: Naysimon suyaklarning ikki uchida, ba'zan yassi suyaklarda 15 yoshgacha qizil ilik saqlanadi.
19. 14-16 yoshlarda tos suyagi necha xil suyakning qо‘shilishidan hosil bо‘ladi?
J: 3 xil
20. Liqildog‘ili bosh skeleti suyaklar nima bilan birikadi
J: Choklar bilan birikadi
21. Axillov payi qaysi suyakka birikadi?
J: Tovon suyagiga birikadi
22. Yuk umurtqa pog‘onasiga ta’sir kо‘rsatmasligi qanday kо‘tarish kerak?
J: Engashgan holda yukni yelkalarga tushirgan holda koʻtarish kerak
23. Odam organizmida necha xil tо‘qima farq qiladi?
J: 4 xil - epiteliy, biriktiruvchi, muskul va nerv.
24. Ichki sekretsiya bezlari qonga nima ajratadi?
J. Gormon
25. Qaysi muskul tо‘qimasi odam ixtiyoriga nisbatan qisqaradi?
J: Skelet muskullari
26.Nerv impulslari neyron tanasidan qayerga uzatiladi?
B.Zulfiya27.Tashqi ta’surotlarni nima qabul qiladi? refleks
J: Nerv sistemasining neyronlari nerv tolasidan impulslarni bir tomonlama sezuvchi retseptordan ishchi organga o'tkazadi.
28.Orqa miyadan chiquvchi nervlar soni nechta?
29Inpulni MNSdan ishchi organga olib boradigan neyron qanday nomlanadi?
30MNSdan tashqarida neyron tanalarining yig‘indisi nima deb ataladi?
31Skelet muskullarini qaysi nerv sistemasi boshqaradi? Muskullar harakatini taʼminlovchi nerv
32Ichki organlar ishini qaysi nerv sistemasi boshqaradi? Vegetativ nerv sistemasi
33Kuz qisish, aksa urish, yutal qaysi qanday refleks? shartsiz refleks
34Ta’surotlarni qabul qiluvchi neyron qanday neyron deyiladi?
35Bosh miyaning qaysi qismi harakat koordinatsiyasini boshqaradi? Miya koʻprigi
36Orqa miya о‘rtasida nima joylashadi? uzunchoq miya
37Kо‘zning tashqi pardasi nima deb ataladi? Fibroz parda
38Fibroz pardaning shaffof bо‘lmagan qismi nima deb ataladi?shox parda
39Tomirli pardaning pengmenli qismi nama deb ataladi? Koʻzning kamalak pardasi yoki koʻz qorachigʻ
Durboyeva40.Koʻz olmasiga tushadigan nurning hajmini nima boshqaradi?
J: Koʻz qorachigʻi
41.Predmetning aksi koʻzning qaysi qismida shakllanadi?
J: Toʻr pardada
42.Tasvir fokusini nima boshqaradi?
J: Shox parda va gavhar
43.Rangli koʻrishni qaysi hujayralar amalga oshiradi?
J: Kolbasasimon retseptorlar
44.Toʻr pardaning qaysi qismida eng koʻp retseptorlar joylashgan?
J: Orqa qismida
45.Koʻrish analizatorining markazi qayerda joylashgan?
J: Bosh miya yarim sharlari poʻstloq qismining ensa zonasida joylashgan.
46.Buyum proyeksiyasi toʻr parda oldida hosil boʻlishi qanday kasallik?
J: Miopiya (yaqindan koʻrish)
47.Quloq suprasi qaysi quloq tarkibiga kiradi?
J: Tashqi quloq
48.Nogʻora parda tovush tebranishini qanday tebranishga aylantiradi?
J:
49.Quloq suyakchalari qayerda joylashgan?
J: Oʻrta quloq
50.Bolgʻacha, sandoncha va uzangicha qanday vazifani bajaradi?
J: Tovush toʻlqinlari taʼsirida nogʻora parda hosil boʻlgan tebranishni ichki quloqqa oʻtkazadi.
51.Chigʻanoq qanday organ hisoblanadi?
J: Chigʻanoq sezgi organi boʻlib ichki quloqda joylashgan
52.Eshitish retseptorlari nima yordamida qoʻzgʻaladi?
J:Uzunchoq miyada joylashgan eshitish markazi
Dilnoza79.Organizmning bir butunligini tayanch harakatlanish sistemasi ta‘minlaydi.
80. Hujayra deganida nimani tushunasiz?
Hujayra – lotincha(sellula-sulis-katakcha)- barcha tirjk organizmlarning tuzilishi va funksional birligi.Elementar tirik sistema.Hujayra 3 qismdan:membrana,sitoplazma va yadro dan iborat.Hujayrani ilk marotaba Robert Guk 1665-yilda po‘kakdan yupqa kesma tayyorlab mikroskop ostida kuzatganida mayda katakchalarni ko‘radi va ularga hujayra deb nom beradi.
81. Talim-tarbiya ishlarining natijali bо‘lishi uchun pedagog nimalarni bilishi kerak? Ta‘lim-tarbiya ishlarining natijali bo‘lishi uchun pedagog bolalarni individual va o‘sishi va rivojlanishiga,aqliy va jismoniy rivojlanishi, turmush sharoiti,maktabdagi mehnat faoliyati,jismoniy mashqlar va kasalliklar bilan og‘riganiga e‘tibor berish kerak
82.О‘sish nima?O‘sish -tana hujayralarining ko‘payishi natijasida tirik organizm p‘lchamlarinibg ortishi,ya‘ni bo‘yning cho‘zilishi,og‘irliknibg ortishi tushuniladi.
83.Organ va sistemalarda kechadigan jarayonlarni nima о‘rganadi?Organ va sistemalarda kec
hadigan jarayon -fiziologiyada o‘rganiladi.
84.Organlar tuzilishi va joylashishini nima о‘rganadi?Organlar tuzilishi va joylashuvini-anatomiya o‘rganadi.
85О‘sish va rivojlanishning asosiy qonuniyatlari: .o‘sish va rivojlanishning asosiy qonuniyatlari:Organizmning har tomonlama o‘sishi va rivojlanishi uning paydo bo‘lganidan boshlanadi.Bola ma‘lum yoshgacha to‘xtovsiz o‘sishi va turli yoshda har xil bo‘lishi mumkin.To‘qima va hujayralar,organlar o‘sishi bir vaqtda qizlarda o‘rtacha 17-18yoshgacha,yigitlarda 19-20 yoshgacha tugatiladi.Bolaning rivojlanishi tuxum hujayraning otalanishidan boshlab umrning oxirigacha davom etadi.Organizm jismonan,aqlan,jinsiy rivojlanadi.murakkablashadi.Organizm o‘sishi va rivojlanishida barcha etaplarni bolalik,o‘smirlik,o‘spirinlik, yoshlik, yetuklik davrlarini bosib o‘tadi.O‘sish bu organizmning miqdor ko‘rsatichi,rivojlanish sifat ko‘rsatkichi hisoblanadi.Bu jarayonlar notekislik,uzluksizlik,geteroxnonik va akseleratsiya jarayonlari asosida uuzaga chiqadi.
86.Geteroxronizm nima?Geteroxronizm bolalik davrining turli yillarida uning organizmi,organ va to‘qimalarning o‘sishi va funksional boshqarilishinjng bir xil bo‘lmasligiga geteroxronizm deyiladi.
87. Yangi tug‘ilgan bolaning о‘rtacha og‘irligi necha kg?Yangi tug‘ilgan bolaning o‘rtacha og‘irligi qiz bolaniki 3,5 kg,og‘il bolaniki 3,4 kg bo‘ladi
88.Akseleratsiya bu…Akseleratsiya- lotincha -,,tezlashuv‘‘ degan ma‘noni bildiradi.Yosh avlodning ruhan va jismonan rivojlanishidir.1935-yilda E.KOX o‘sish va rivojlanishdagi tezlashuvni akseleratsiya deb atagan.
89.Tо‘qima nima?To‘qima -tuzilishi,kelib chiqishi va funksiyasi bir-biriga o‘xshash bo‘lgan hujayralar to‘plamidir.
90.Tо‘qimalar nimani hosil qiladi? Organizmda tuzilishi,kelib chiqishi va bajaradigan funksiyasiga ko‘ra o‘xshash bo‘lgan hujayralar va hujayralar oralig‘i moddalari birgalikda to‘qimalarni hosil qiladi.
91Tо‘qima qanday hillarga bо‘linadi:To‘qimalarni 4ta :epiteliy (qonlovchi),biriktiruvchi(tayanch-grafik)muskul(mushak)va nerv to‘qimalarga bo‘linadi.
I.Sitora 105.Flegmatik tipidagilarda qо‘zg‘olish va tormozlanish qanday kechadi? yuvosh tip flegmatik temperamentga,juda yuvosh tipda nerv jarayonlari kuchli, muvozanatlashgan, lekin harakatchanligi kamroq (sekin almashinadigan) buladi;
106.Melonxolik tipidagilarda qо‘zg‘olish va tormozlanish qanday kechadi?Nimjon tip melanxolik temperamentga mos keladi. Nimjon tipda nerv jarayonlari sust, bosh miya poʻstlogʻidan nerv hujayralarining ish qrbi-liyati past boʻladi.
107.Odamda ikkinshi signal sistema qachon shakllana boshlaydi? Odam oliy nerv faoliyatining taraqqiyoti natijasida
108.Bolalarda ikkinchi signal sistemani rivojlanishida optimal davr necha yoshda?Bolada ikkinchi signal sistemasining shakllanib borishi nutqning rivojlanishi bilan bevosita bog’langan. Bola xayotining birinchi yilidagi so’ngi oylar va butun ikkinchi yili nutq qaror topib boradigan davri xisoblanadi.
109.MNSga nimalar kiradi?Miya va orqa miya birgalikda markaziy nerv sistemasi (MNS)ni tashkil qiladi. Odamlarda, orqa miya ensa suyagida boshlanadi, katta teshikdan o‘tib bo‘yin umurtqalari boshlanishida orqa miya kanaliga kiradi. Orqa miya pastga qarab birinchi va ikkinchi bel umurtqalari oralig‘igacha kengayib boradi va shu yerda tugaydi. O‘rab turuvchi suyakli umurtqa pog‘onasi nisbatan qisqa orqa miyani himoya qilib turadi. U erkaklarda tahminan 45 sm va ayollarda tahminan 43 sm uzunlikda. Orqa miyaning diametri bo‘yin va bel sohalaridagi 13 mm dan, ko‘krak sohasidagi 6,4 mm gacha o‘zgarib turadi.
110.Pereferik nerv sistemasiga nimalar kiradi?Periferik nerv tizimi markaziy nerv tizimidan chiqib, tarmoqlanib, shu bilan birga butun organizmni markaziy nerv tizimi bilan bog’lovchi nervlardan tashkil topadi.
111.Siydik tutib turish shartli refleksi necha yoshda paydo bо‘ladi? 2 yoshdan siydik tutib turishga shartli refleks hosil boʻladi
112.Nerv sistemasi qanday hujayralardan tashkil topgan?Nerv hujayralarining tanasi 0,1 mm dan oshmaydi, lekin ba'zi nerv hujayralari tolasining uzunligi 1,5 m gacha yetadi. Orqa miya uch qavat parda bilan o'ralgan. Tashqi qavati qattiq, o'rta qavati o'rgimchak to'rsimon va ichki qavati yumshoq parda bo'ladi. O'rta va ichki parda orasida orqa miya suyuqligi bo'ladi. Orqa miyaning yuqori qismi birinchi bo'yin umurtqasiga to'g'ri keladi va bosh miyaning pastki qismi bo'lgan uzunchoq miyaga tutashadi, pastki qismi 1-2- Bel umurtqalari sohasida konus shaklida tugaydi. Undan pastga ip shaklida davom etadi, ipning yuqori
qismida nerv hujayralari bo'lib, ipning uchi umurtqa pog'ona sining dum qismida tugaydi.
113.Bosh miyasi о‘ldirilgan baqa oyog‘iga 0,5% xlorid kislotasi ta’sir ettirilsa nima bо‘ladi?bu vaqtda u oyogʻini tortib oladi
114.Orqa miyyadan necha juft nerv tolalari chiqadi?Orqa miya nervlari - odamda orqa miyadan boshlanadigan nervlar. Orqa miya nervlarin. 31 juft: 8 juft boʻyin, 12 juft koʻkrak, 5 juft bel, 5 juft dumgʻaza va 1 juft dum nervi. Orqa miya nervlarin. gavda muskullariga, teriga tarqaladi. Orqa miya nervlarin. va ularda hosil boʻlgan boʻyin, yelka, bel, dumgʻaza va dum nerv tolalari, teri, ichki aʼzolar va butun gavda skelet muskullarini markaziy nerv sistemasi bilan bogʻlaydi (innervatsiya). Orqa miya nervlarin. tarkibida sezuvchi va harakatlantiruvchi tolalar boʻlad
115Orqa miyya qanday funksiyani bajaradi?i.Ularning nerv tolalari turli-tuman bo’lib yig’iladi, orqa miyadan chiqadi va oldingi ildizlar hosil qiladi. Sezuvchi neyronlarning tanasi orqa ildizlarning orqa miya tugunlarida, ya’ni orqa miyadan tashqarida bo’ladi. Oldingi va oprqa ildizlar birga qo’shilib va orqa miya nervi tarkibida skelet muskullariga boradi.
116.Bosh miyaning yuqori qismiga nimalar kiradi?Bosh miya (cerebrum) yoki oxirgi miya (telencephalon) miyaning katta qismi boʻlib, tarkibiga bosh miya poʻstlogʻi (bosh miya yarimsharlarining) va gippokamp, bazal oʻzaklar va [[hidlov piyozchasi]] kabi bir qancha subkortikal tuzilmalar kiradi.
117.Bosh miyaning quyi qismiga nimalar kiradi?Quyi yoki so`p qismiga: uzunchoq, miya, Varoliyev ko`prigi, miyacha, o`rta miya, oraliq miyadan iborat bo`lib bu qismlar bosh miya so`pi dеb ataladi. Ularni bosh miya katta yarim sharlari o`rab
Nozima118. Miyachada qanday nerv markazi bor?
119. Bir vaqtda bir tartibdagi shartli reflekslarning uzluksiz ravishda tartib bilan kelishi va nerv tizimida bu ta’sirlarga javob qaytarish jarayoni nima deb ataladi?
Dinamik stereotip
120. Reflektor qonuniyatining asoschilari kimlar?
Ivan Pavlov,
121. Muvozanat retsentorlari qayerda joylashgan?
122. Bosh miya necha yoshgacha о‘sadi?
20-30yoshgacha
123. Pisixogigiyena bu…
. Psixogigiyena – odam ruhiy salomatligini saqlash va mustahkamlash
124. Analizator qanday qismlardan tashkil topgan?
periferik, o’tkazuvchi va markaziy qismdan iborat
125. Qanday organlar sezuv organlari deyiladi?
dunyodan ta'surotlarni qabul qiluvchi organlarga sezgi organlari deyiladi
126. Oliy nerv faoliyati bosh miyyaning qaysi qismiga xos
Bosh miya yarim sharlari va ularning po'stloĝi
127. Nutq nechanchi siginal sisitemasiga hos?
Ikkinchi signal sistemasiga xos
128. Jinsiy bezlar qanday bez hisoblanadi?
Ichki sekretsiya bezlari
129. Qalqonsimon bez qanday gormon sintezlanadi?
tiroksin (T4), triyodtironin (TZ) va tireokaltsitonin
130.Qaysi gormon gipofiz gormoni?
Lobar131. Qalqonsimon bez gormonlari tarkibida qanday moddasi bо‘ladi? J .yod moddasi
132. Qaysi gormon oshqozon osti bezi gormoni? J. Gastrin , glukoza . Insulin
133. Nevroz bu… j. Nerv sistemasi oliy nerv faoliyati buzilishi bilan bog'liq og"ir ruhiy xastalik
134. Uyqu qanday jarayon? J.fiziologik jarayon miya faoliyati susayadi
135. Ishchanlik qobilyatining ishga kirishish davrida nima kuzatiladi? J. Motoneyronlar qòzģalishi
136 .Ishchanlik qobilyatining tо‘liq kompensatsiya davrida nima kuzatiladi? J. Adrinalin ishlab chiqarish
137. Ishchanlik qobilyatining optimal ishchanlik davrida nima kuzatiladi? J . Muskullar kanturuktudasi
138.Ishchanlik qobilyatining beqaror kompensatsiya davrida nima kuzatiladi? J. Muskullqlar falaji
139Suyaklar haqidagi fan qanday ataladi? J. Antiologiya
140 .Tayanch - harakatlanish organlar sistemasiga nima kiradi?J .. skelet muskullari va nerv
141. Muskul asosiy vazifasi nima? Qisqarib bòshashish
142. Muskul tо‘qimasining qisqartiruvchi apparatiga nima kiradi? J. Muskul tolalar
143. Skelet muskullarini qaysi nerv tizimi boshqaradi? J. Somatik nerv sistemasi
Gonodotrop garmoni; òsish garmoni
N.Sitora183.Ko‘zning muguz pardasi qanday vazifani bajaradi?Javob-Muguz parda ko‘zning old qismini va ko‘z gumbazi shaklidagi sirtini himoya qilad
184.Yaqindan ko‘rish kimlarda ko‘proqbuchraydi?Javob-Miopiya tuģma yoki orttirilgan bo‘ladi.Ko‘proq yoshlar va o‘rta yoshlilarda uchraydi
.185.Endokrin bezlarini qanday moddasin tezlaydi?Javob-Gormon
186.Qaysi bez endokrin bezlari tarkibiga kirmaydi?Javob-Endokrin bezlariga epifiz,gipofiz,qalqonsimonbez,me'daosti bezi buyrakusti bezlari,jinsiy bezlar,ayrisimon bez kabilar kiradi
.187.Qalqonsimon bez garmoni qanday ataladi?Javob-Paratgormon
188.Somotatron gormoni yetishmasa qanday kasallik kelib chiqadi?Javob-Pakanalik ya‘ni gippofizar kasalligi
189.Qaysi gormon jinsiy bezlar faoliyatini faollashtiradi?Javob-Androgenvaestrogen
190.Odam organizmidagi eng katta bez qanday ataldi?Javob-Jigar
191.Endi tuģilgan bolalar bosh suyagi nima bilan birikadi?Javob-Liqildoq bilan
192.Bolalar suyagi tarkibida qaysi moddalar ko‘p bo‘ladi?Javob-Organikmoddala
r193.Suyak to‘qimasi qanday hujayralardan iborat?Javob-Osteotsitlar
nima?
194.Skolioz nima?Javob-Qad-qomat turib o‘lib bunda yelkalarning biri past biri baland bo‘lib
ko‘krak qafasining bir tom
195.Lordoz nima?Javob-Lordotikqad-qomatli kishilarda gavdasining orqa qism itekis ko‘krak
qafasi yassi,qorni oldinga chiqqan bo‘ladi, umurtqa pog‘onasining bel qismi normadan ko‘proq oldinga bukilishi kuzatiladi.
Dilfuza196.Kifotik qad-qomatli bolalarda kuraklar qanotga o‘xshash ko‘tarilib turadi. Bukir holat yuzaga keladi.
197.Bolaning yig‘lashi qaysi refleksga kiradi?Shartli refleks
198.Bolaning о‘zi ovqatlanishi refleksga kiradi?Shartli refleks
199Kо‘ruv retseptorlari kо‘zning qaysi qismida joylashgan?.To‘r pardaning retseptorlari bo‘lib, 130 mln. tayoqcha va 7 mln. kolbochka shaklidagi bir necha qavat hujayralar hisoblanadi.(Javob tòr pardada)
200.Qaysi kasallikla proyeksiya tо‘r parda oldida hosil bо‘ladi?Yaqindan ko‘rishda narsalarning tasviri to‘r pardaning oldida hosil bo‘ladi.(Javob:Yaqinni kòrolmaslik)
201Qaysi kasallikla proyeksiya tо‘r parda orqasida hosil bо‘ladi? Uzoqdan ko‘rish narsalarning tasviri to‘r pardaning orqasida hosil bo‘ladi.(Javob:Uzoqni ko'rolmaslik)
202. Nerv hujayralarida nechta akson mavjud1ta
203. Necha oylikdan boshlab bolalar har xil tovushlarni bir – biridan ajratishi mumkin
3 -4oylikdan
204. Bolalar necha oylik bo‘lganda yoqimsiz hidlarni ajrata oladilar4oylik
205.Organizm faoliyatini o‘rganadigan fan
Fiziologiya
206.Kattalarda boshning gavdaga nisbati qancha 1:8nisbat
207.Сomototrop garmoni qansi jarayonga ta’sir etadi?somototrop garmoni insonning o'sish garmoni
208.Qiz bolalarda eng tez o‘sish necha yoshda kuzatiladi 11 yoshda
Ozoda209). Uyquz va uyquz vaqtida harakatlarning tormozlanishi nerv sistemasining qaysi qismiga bog'liq?
Javob:bosh miya katta yarimsharining po'stloq qismida
210).2yoshli bolaning so'z boyligi nechta bo'ladi?
Javob:300 ta
211).Ko'ruv organizing rivojlanib borishiz necha yoshgacha davom etadi?
Javob:11-12 yoshgacha
212). Sho'r ta'mni sezuvchi retseptorlar tilning qaysi qismida joylashgan?
Javob:tilning uchi va asosida
213).6 yoshli bolalarda boshning gavdaga nisbatini aniqlang
Javob:1:6
214).Irsiy belgilar hujayraning qaysi organida joylashgan?
Javob:hujayra yadrosida
215).O'g'il bolalarda jinsiy yetilishning dinamik jarayoni qaysi yoshda kuzatiladi?
Javob:12-15 yoshda
216).Orqa miyadan chiqib hi nervlar qanday nerv hisoblanadi?
Javob:periferik nerv sistemasi
217).Nerv markazlari Nima?
Javob:miyadan joylashgan sezuvchi,oraliq va harakatlantiruvchi nerv hujayralaridan iborat
218).Tez quzg'aluvchanlik va tormozlanishi qaysi temperament ga cos?
Javob:sangvinik
219).Ko'z yoshi bolaning necha oyligidan boshlab kuzatiladi?
Javob:2 oyligidan
220).Gipofiz bezi bosh miyaning qaysi sohasida joylashgan?
Javob:bosh miyaning ostki sohasida kalla suyagining turk egarchasi deb atalgan qismida joylashgan
221).Qalqonsimon bez qanday garmon ishlab chiqaradi?
Javob:tirioksin
222).Aqliy mehnat qobilyati necha bosqichdan iborat?
Javob:5 bosqichdan iborat
Komila223. Irsiyat birligi nimadan iborat?
--- organizmning o'z birliglari va xususiyatlarini kelgusi avlodlarga o'tkazish ya'ni organizmlarning o'ziga o'xshash nasllarini bunyod etishdan iborat
224. Qaysi endokrin bezlar o'sish va rivojlanish jarayoniga ta'sir ko'rsatadi?
--- Endokrin bezlarga juda katta tarmoqlangan asab tolalari keladi va ularning faoliyati doimiy ravishda asab tizimi bilan nazorat qilinadi.Ichki sekretsiya bezlari funksional jihatdan bir-biri bilan uzviy bog’langan va bitta bezning jarohatlanishi boshqa bir bezning faoliyatini buzilishini chaqiradi.
225. Gavdaning muvozanaatini saqlab turuvchi eshitish analizatorini ayting
--- bu analizator quloqdir. Eshitish analizatorlari tashqi, oʻrta va ichki quloq, shuningdek, eshitish nervi hamda ketmaket tutashgan nerv markazlaridan iborat.
226. Refleks yoyi necha qismdan iborat?
--- ishchi a'zo muskul, bez, qon tomirlari, ichki organlar va hokazo nerv markazi miyada joylashgan sezuvchi, oraliq va harakatlantiruvchi nerv hujayralaridan iborat
1-tizza payi; 2-retseptorlar; 3-sezuvchi nerv tolasi; 4-sezuvchi nerv hujayrasi; 5- oraliq nerv hujayrasi; 6-harakatlantiruvchi nerv hujayrasi; 7-harakatlantiruvchi nerv tolasi; 8-muskul.
227. Golovin jadvali nima uchun ishlatiladi?
--- ko'zimizning qay darajada ko'rishini tekshiriishimiz uchun ishlatiladi
228. Umirtqa pog'onasining qiyshiqliklari nima deb atalalaadi?
---Odam umurtqa pogʻonasining 3 xil: skolioz (yonga), lordoz (oldinga) va kifoz (orqaga) qiyshayishi
229. Immunitet nima?
---Immunitet (lot. immunitas — biron narsadan xalos, ozod boʻlish, qutulish) — tirik mavjudotlarning oʻz butunligi va biologik noyobligini buzuvchi "yot" omillardan himoyalani-shi, qarshilik koʻrsatishi, rezistentligi. "Yot" omillarga bakteriya va ularning toksinlari, viruslar, zamburugʻlar, sodda jonivorlar, gelmintlar, koʻchirib oʻtkazilgan aʼzo va toʻqimalar, organizmning oʻzgargan oʻz xujayralari (mas, oʻsmasimon hujayralar) va b. kiradi. Bu omillar organizm uchun irsiy begona boʻlgan kimyoviy agentlar — antigenlar tutadi.
230. Neyronning kalta o'simtalari nima deb ataladi?
--- nerv sistemasi
231. 2-signal sistemasiga quyidagilardan qaysi biri taalluqli?
--- shartli reflekslar kiradi
232. Markaziy nerv sistemasi tarkibini aniqlash
Nerv sistemasi ikki qismdan iborat: periferik va markaziy nerv sistemasi.
Periferik nerv sistemasiga orqa miyadan chiqadigan 31 juft sezuvchi, harakatlantiruvchi nerv tolalari, bosh miyadan chiqa¬digan 12 juft nervlva hamda umurtqa pog'onasi atrofida va ichki organlarda joylashgan nerv tugunchalari kiradi. Markaziy nerv sistemasiga orqa va bosh miya kiradi (1 - rasm). Markaziy nerv sistemasining segmentar, ya'ni quyi qismiga orqa miya va bosh miyaning pastki qismlari, ya'ni uzunchoq miya, Varoliy ko'prigi, o'rta va oraliq miya hamda miyacha kiradi. Markaziy nerv sistemasining yuqori, ya'ni segment usti qismiga bosh miya yarim shar¬lari va ularning po'stloq qismi kiradi.
Bajaradigan funksiyasiga ko'ra, nerv sistemasi ikki qismga bo'linadi: somatik va vegetativ nerv sistemasi. Somatik nerv sistemasi odam tanasining sezgi organlari, skelet muskullari ishini boshqaradi. Vegetativ nerv sistemasi ichki organlar (nafas olish, qon aylanish, ovqat hazm qilish, ayirish va hokazo) hamda ichki sekretsiya bezlari ishini boshqaradi.
233. Nerv to'qimasining asosiy funksiyasi
---Nerv sistemasi — odam va hayvonlar organizmida barcha aʼzolar faoliya-tini bir-biriga bogʻlagan hodda hayotiy muhim funksiyalarni bajaradigan hamda organizmni tashqi muhit bilan bogʻlaydigan sistema. Hayvonlar organizmining evolyusiya jarayonida va organizmlar bilan tashqi muhit oʻrtasidagi murakkab munosabatlarning shakllanishida Nerv sistemasi hal qiluvchi ahamiyatga ega.
Nigora248. Tovush to‘lqinlarini nerv impulslariga aylantiruvchi retseptorlar quloqning qaysi qismida joylashgan
Ichki quloq
249.Rivojlanish nima
Tana hujayralarining murakkablashib takomillashuvi to’qima va organlarning morfologik differensiyalashuvi tana hujayarlarining ko’payishi to’qimalarning o’sishi
250. Ilk bolalik davri necha yoshda boshlanadi
1 yoshdan 3 yoshgacha bo’lgan davr
251. Nerv hujayralari qanday ataladi
Neyron
252. Quyidagi nerv tolalaridan qaysi biri ta’surotni markazga yetkazadi?
Sezuvchi nerv tolasi
253. Oliy nerv faoliyatining necha tipi farqlanadi
4 ta
254. Qo‘yidagi retseptorlardan qaysi birlari butun teri bo‘ylab tarqaladi
O’g’riqni sezuvchi
255. 2oylik bola necha xil ta’mni bir- biridan ajrata oladi
4 xil
256.O‘sish qanday jarayon
Tana hujayralarining ko’payishi tana hajmining kattalashuvi tana massasining ortishi
257. Ta’surotni markazdan ichki organga otkazuvchi nerv tolasini aniqlang
Harakatlantiruvchi nerv tolasi
258. Bolalarda ishchanlik qobilyatining yuqori darajasi qaysi kunlarda kuzatiladi
Seshanba, chorshanba
259. Irsiyat tashqi muhit bilan bog‘liqmi
Tashqi muhit tasirida yo’q bo’lib ketadi
260. Akson nima?
Neyronning uzun o’simtasi
261. Ko‘zning nur sindiruvchi qisimlariga
shox parda, ko'z gavhari va
shishasimon tana kiradi
262. 1 – signal sistemasida
Ko’rish eshitish hid bilish tam bilish organlari
263. Spirometrning necha turi mavjud
Suvli spirometr havoli spirometr
264. Neyronning qaysi qismi akson va dendrit deyiladi
Neyronning kalta va uzun o’simtalari qismi
265. Bir yoshli bolaning so‘z boyligi nechta
5-10ta
266. Akkomodatsiya nima
Ko’zning nurli masofada turgan narsalarni aniq ko’rishga moslashuvi
267. Achchiq tam’ga sezuvchi reseptorlar tilning qaysi qismida joylashgan
Tilning asosida
268. Qiz bolalarga nisbatan o‘g‘il bolalarda bo‘y jihatdan tez o‘sish necha yoshdan kгzatiladi
15-16 yosh
234. Ko'zning tayoqchali hujayralari bilan qachon ko'rish mumkin?
---K. soqqasining oldingi qismida mugoʻz parda — dioptrik (yorugʻlikni singdiradigan) apparat, koʻz gavhari, suvsimon suyuqlik va shishasimon tana, shuningdek, akkomodatsiya uchun xizmat qiladigan kipriksimon tana va rangdor parda bor (bu parda tasvirni yorugʻ sezgir toʻr parda — retinaga oʻtkazadi). K. soqqasining devori bir-biriga zich takalib turgan 3 ta pardadan iborat. K.ning tashqi — fibroz pardasi ikkiga boʻlinadi: orqada sklera yoki oqsil parda — eng qalin parda, u ta-yanch va himoya vazifasini oʻtaydi; oldinda mugoʻz parda — yaltiroq, gumbazcha shaklidagi parda oqsil parda doirasiga soat shishasidek joylashgan. Oq fibroz parda tagida qon tomirlarga boy tomirli parda joylashadi. U 3 qismdan iborat: rangdor parda — doira shaklida boʻlib, turli odamlarda koʻk, yashil, zangori, sariq, toʻq sariq va hatto qora rangda boʻladi, bu rangdor parda toʻqimasida joylashgan boʻyovchi modda (melanin)ga bogʻliq. Rangdor parda koʻzga jilo beradi. Agar melanin pigmenti boʻlmasa, K. qizgʻish rangli boʻladi. Rangdor parda markazida dumaloq tyoshik bor, uni koʻz qorachigʻi deyiladi. Rangdor parda tarkibida qon tomirlar, nozik muskul tolalari boʻlib, ularning qisqaribyozilishi tufayli qorachiq kengayibtorayadi. U yorugʻda torayib, qorongʻida kengayib, koʻzga tushadigan nurlarni chegaralaydi.
Gulzebo236.15 yoshli bolalarda tabiiy fiziologik ehtiyoj necha soatni tashkil etadi?.(9 soat)
237. Reflex nima? (Organizmning markaziy nerv sistemasi orqali ichki yoki tashqi muhit omillari tasiridan repseptorlar qo'zgalishiga javob reaksiyasi)
238.Ko'zning kolbachali hujayralari bilan qachon ko'rish mumkun?(kunduzi ko'rishni taminlaydi.Kunduzi ko'rish va ranglarni sezish.)
239.Har xil ranglar bir-biridan ajratish bolalarning necha oyligidan yoki yoshligida kuzatiladi?(3/9)
240.Qaysi nerv tolalari orqali impuls 2 yo‘nalishda o'tkaziladi?(aralash nerv tolasi)
241.Gigiyena fani nimani o‘rganadi?(bola organizimini tashqi muhit ta'siriga o'zaro bog'liqliginio'rganadigan fan)
242.Qaysi javobda o'ta charchashning belgilari xato keltirilgan?(bolalarning darsda o'zlashtirishining pasayishi maktab o'quvchilarida o'ta charchash,asosan o'quv va o'qishdan tashqari ishlarning me'yordan ortib ketishi,kun tartibining buzilishi,ob havoda yetarlicha sayr qilmaslik,ovqatlanishni to'g'ri tashkil qilmaslik sabab bo'ladi)
243.Shartli reflex?(odam va hayvonlarning shaxsiy hayoti davomida orttirgan moslashuv reaksiyalar tizimi)
244.Ishchanlik qobiliyatining bosqichlarini aniqlang.(1.Ishga kirishish davri.2.Optimal ishchanlik davri.3.To'liq kompensatsiya davri.4.Beqaror kompensatsiya davri.5.Mehnat faoliyatining progressiv davri.)
245.O‘smirlik davri qiz va o'gil bolalarda necha yoshligida kuzatiladi?(13-16 o'g'il bolalar,12-15 qiz bolalar)
246.Uyquning qanday turlari ma'lum?(tabiiy,fiziologik,gipnotik,narkotik uyqu va uyqu kasalliklari)
247.Ko'zning to'r qavatida ko'ruv hujayralari bolaning necha oyligi yoki yoshidan shakllanadi??
( Ko'zning to'r qavatida ko'ruv hujayralari bolaning 11-12 yoshgacha rivojlanib boradi.)
Durdona274Orqa miya vazni 5 yoshli bolalarda qancha? 6-12gr
275.Nechta signal sistemasi farqlanadi 2xil
276.3 yoshli bolaning so‘z boyligi nechta 1000ta
277.Eshitish organi bu: chigʻanoq
278.12 yoshli bolalarda boshning gavdaga nisbatini aniqlang ? 1:7
279Odam organizmining tabiiy fiziologik uyquga ehtiyoji chaqaloqlarda nacha soat 21,22soat
280.Yosh fiziologiyasi fani nimani o‘rganadi? bola organizmining yosh xususiyatlarini
281.Geteroxroniya nima ? notekis rivojlanish hodisasi
282.13 – 14 yoshl248. Tovush to‘lqinlarini nerv impulslariga aylantiruvchi retseptorlar quloqning qaysi qismida joylashgan
Ichki quloq
249.Rivojlanish nima
Tana hujayralarining murakkablashib takomillashuvi to’qima va organlarning morfologik differensiyalashuvi tana hujayarlarining ko’payishi to’qimalarning o’sishi
250. Ilk bolalik davri necha yoshda boshlanadi
1 yoshdan 3 yoshgacha bo’lgan davr
251. Nerv hujayralari qanday ataladi
Neyron
252. Quyidagi nerv tolalaridan qaysi biri ta’surotni markazga yetkazadi?
Sezuvchi nerv tolasi
253. Oliy nerv faoliyatining necha tipi farqlanadi
4 ta
254. Qo‘yidagi retseptorlardan qaysi birlari butun teri bo‘ylab tarqaladi
O’g’riqni sezuvchi
255. 2oylik bola necha xil ta’mni bir- biridan ajrata oladi
4 xil
256.O‘sish qanday jarayon
Tana hujayralarining ko’payishi tana hajmining kattalashuvi tana massasining ortishi
257. Ta’surotni markazdan ichki organga otkazuvchi nerv tolasini aniqlang
Harakatlantiruvchi nerv tolasi
258. Bolalarda ishchanlik qobilyatining yuqori darajasi qaysi kunlarda kuzatiladi
Seshanba, chorshanba
259. Irsiyat tashqi muhit bilan bog‘liqmi
Tashqi muhit tasirida yo’q bo’lib ketadi
260. Akson nima?
Neyronning uzun o’simtasi
261. Ko‘zning nur sindiruvchi qisimlariga
shox parda, ko'z gavhari va
shishasimon tana kiradi
262. 1 – signal sistemasida
Ko’rish eshitish hid bilish tam bilish organlari
263. Spirometrning necha turi mavjud
Suvli spirometr havoli spirometr
264. Neyronning qaysi qismi akson va dendrit deyiladi
Neyronning kalta va uzun o’simtalari qismi
265. Bir yoshli bolaning so‘z boyligi nechta
5-10ta
266. Akkomodatsiya nima
Ko’zning nurli masofada turgan narsalarni aniq ko’rishga moslashuvi
267. Achchiq tam’ga sezuvchi reseptorlar tilning qaysi qismida joylashgan
Tilning asosida
268. Qiz bolalarga nisbatan o‘g‘il bolalarda bo‘y jihatdan tez o‘sish necha yoshdan kгzatiladi
15-16 yoshi bolalarda tabiiy fiziologik uyquga ehtiyoji nacha soatni tashkil etadi. 9,10soat
283.Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda boshning gavdaga nisbati 1:4
284.Qaysi retseptor tegishni sezadi?
285.Analizatorlar necha turga bo`linadi ?5turga
286.Teri qanday ta’surotlarni qabul qiladi ? taktik ogʻriq, temperatura, taassurot
Ruxsora297.Eshitish organi… ..
J: tovushlarni eshitish VA muvozanat funksiyasini bajaradi
298.Chaqaloqlar nechi soat uxlashadi
J:13-14
299.Eshitish organi markazi
J:avstaxiy nayi O’rta quloq
300.Odamlarda nechi xil to’qima mavjud
J:4 xil
301Bola salomatligi haqida kitob yozgan dastlabki ózbek olimi
J:ismoilov .M. N
302Pubertat davr deganda Nima Tushuniladi
J:jinsiy yetilish otish davri
303Emadigan davr
10 kundan 1 yoshgacha
304Akseleratsiya sozini fanga kim kiritgan
J:1935-yil nemis olimi E. Koh
305.neyron Nima
J:nerv hujayrasi
306.axborot asab hujayralariga qaysi o’simtalar orqali keladi
J:sinapslar
307.qiz bolalarda pubertat davri qaysi yoshdan boshlanadi
J:13-15
308.medada qaysi kislota mavjud
J:hlorid
309.koz bilan bola ôqiydigan qog’oz orasidagi masofa qancha bo’lishi
30 35 40sm
Do'stlaringiz bilan baham: |