Махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги

 
Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро Пактлар ва уларнинг 
аҳамияти. 
Инсон ҳуқуқлари Умумжаҳон Декларацияси қабул қилинганидан сўнг 
БМТга аъзо давлатлар тасдиқлаши зарур бўлган инсон ҳуқуқлари 
тўғрисидаги Пактнинг шарномавий шаклини ишлаб чиқишга киришилди.
Пактлар деярли 16 йилда ишлаб чиқилди ва қабул қилинди. 1950 
йилда БМТ Бош Ассамблеяси ўзининг Резолюциясида фуқаролик ва сиѐсий 
ҳуқуқлардан фойдаланиш шунингдек, иқтисодий-ижтимоий ҳуқуқларга 
ҳамда маданият соҳасидаги ҳуқуқларга эга бўлиш ўзаро боғлиқ ва бир-
бирини тақозо этувчи ҳуқуқлар эканлигини эълон қилди. 1951 йилда 
Комиссия махсус муассасаларнинг фикрлари ва ҳукуматнинг таклифлари 
асосида иқтисодий, ижтимоий ҳуқуқлар тўғрисида 14та моддани тузди. У 
шунингдек бу ҳуқуқларни амалга ошириш юзасидан чора кўриш тўғрисдаги 
10 та моддани шакллантирди. Шунга мувофиқ Пактнинг иштирокчи 
давлатлари бу масала бўйича ўзларининг ижодий маърузаларини 
топширишлари лозимлиги қайд қилинди. 1951 йилда узоқ давом этган 
музокаралардан сўнг Бош Ассамблея комиссиясига инсон ҳуқуқлари 
тўғрисидаги иккита Пактнинг лойиҳасини ишлаб чиқишни ва улардан бирида 
фуқаролик ва сиѐсий ҳуқуқлар, бошқасида эса, иқтисодий, ижтимоий ҳамда 
маданий ҳуқуқлар ѐритилиши лозимлигини топширди. 1966 йилда олдиндан 
белгиланган битта Пакт ўрнига иккита халқаро Пакт ишлаб чиқилди; 
иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқлар тўғрисидаги Халқаро Пакт ҳамда 
фуқаролик ва сиѐсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро Пакт. Бундан ташқари, 
фуқаролик ва сиѐсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро Пактга Факультатив 
протокол ҳам қўшимча равишда ишлаб чиқилиб, унда алоҳида шахсларнинг 
пактда ифодаланган ҳуқуқларининг бузилишига доир хабарлари кўриб 
чиқилиши ўз ифодасини топиши зарурлиги қайд этилди. 
Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро институтлар 
 

---

29