Mahsuldor qatlamlarni ochish va

 
9.3. Qatlamdan oqimni chaqirib o„zlashtirishda burg„ilash aralashmasini 
o„zidan yengil suyuqlik bilan almashtirish texnologiyasi 
Burg‗ilash aralashmasini o‗zidan kichik bo‗lgan suyuqlik bilan aralashtirishni 
amalga oshirish sxemasi 9.1-rasmda keltirilgan. 
Zichligi kichik bo‗lgan suyuqlik quduqqa quvurlar oralig‗i orqali to‗liq 
almashguncha haydaladi. Ba‘zida suyuqlikni haydash NKQ orqali ham amalga 
oshiriladi. Suyuqlikni quvurning orqa fazasi orqali haydashning yutug‗i shundaki, 
eritmani almashtirish tugallanguncha oqimni olishda quduqning ishi uchun normal 

---

349
sharoit yaratiladi va perforatsiya oralig‗idan qattiq zarrachalarning suyuqlikning 
yuqori tezligida yuqoriga chiqishi taminlanadi. Agarda 
P
max
tizmaning mustahkamlik 
chegarasidan yuqori bo‗lsa, burg‗ilash aralashmasini zichligini pasaytirishi uchun uni 
o‗zidan yengilroq bo‗lgan suyuqlikka almashtirish undan keyin esa undan ham 
yengilroq bo‗lgan suyuqlikka almashtiriladi.
Burg‗ilash aralashmasini yengilroq suyuqlikka almashtirish tugallanishi bilan 
qatlamdan flyuid oqimini kelishi boshlanadi. Bunda nasosning otmasidagi bosim 
pasayadi, uni uzaytirishda oqimni ushlab turish uchun yetmay qolishi mumkin. 
Bunday holatlarda, ayniqsa kuchsiz sementlangan va buzilishga duchor 
bo‗lgan kolektorlarni sinashda otma tizimga shtutser o‗rnatiladi, qaysiki u oqim 
tezligini va bosimini rostlab turadi. Quduqlarni bir tekis ishga tushirishda shtutserlar 
o‗rnatish va oqimni boshqarish tavsiya qilinadi, bunda quduq tubidagi bosim asta 
sekin pasayadi. Quduqqa katta zichlikdagi suyuqlik haydalganda quduq ustidagi 
bosim oshib ketganda aralashmaning yutilishi sodir bo‗ladi. Bunday holatda hamma 
sun‘iy qarshiliklarni olib tashlash tavsiya qilinadi (shtutserni olish, qulfakni to‗liq 
ochish) va nasos agregatining uzunligi kamaytiriladi.