Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

1.1-расм. АҚШнинг Флагстаффе шаҳрида қурилган дунёдаги энг катта равоқли ёпиқ стадион.

1.2-расм. Норвегиянинг Брумунддал минтақасидаги Меьёс кўли яқинида қурилган дунёдаги энг баланд ёғоч синчли бино.
Бу борада катта иқтисодий самарадорлик ишлаб чиқаришга тежамкор, янги ва замонавий конструктив ечимларни жорий этиш орқали амалга оширилмоқда. Масалан, амалга оширилган илмий-тадқиқот натижаларига кўра тўғри чизиқли рамалар ўрнига, эгри чизиқли йиғиладиган конструкциялардан фойдаланиш меҳнат ҳаражатларини 3 баробарга, унинг таннархини 25% камайтирса, бугунги кунда мустаҳкамлик кўрсаткичлари бўйича самарадор ҳисобланган арматураланган ёғоч конструкциялардан фойдаланиш 1 м² юза учун конструкциялар таннархи ва келтирилган ҳаражатларни 35% га, ёғоч сарфини 35-49% камайтириш имконини бермоқда
[5, 8].
Республикамиз миқиёсида бугунги кунда фазовий ёғоч конструкциялардан фойдаланишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Чунки бирданига юк кўтарувчи ва ўраб турувчи конструкциялар ҳисобланган фазовий конструкциялар қуббалар, гумбазлар ва қобиқлардан ёғоч синчли биноларда кенг фойдаланилмоқда.Улар юқори мустаҳкамлик кўрсаткичлари билан бир қаторда текис конструкцияларга қараганда, юқори мустаҳкамлик ва ишончлиликка эга [ 11,13 ].
Охирги йилларда саноат, жамоат ва қишлоқ хўжалиги биноларида ёғоч материаллар ва конструкциялардан, енгил материаллардан, шу жумладан пластмассалардан фойдаланилмоқда. Айниқса, уч қаватли пластмасса ёпмалар, деворбоп конструкциялар, табиий ва суньий материаллардан тайёрланган чодирли конструкциялар, ёруғлик ўтказувчи пластмасса материаллардан тайёрланган конструкциялар шулар жумласидандир [1, 2,11].
Маълумки, ёғоч конструкцияларнинг мустаҳкамлиги ва бикирлиги кўп жиҳатдан бирикиш тугунлари ва уларни лойиҳалашда фойдаланилган метериалларнинг хусусиятлари билан боғлиқ. Келгуси вазифалар эса мустаҳкамлик, узоқ муддатга чидамлилик, бикирлик ва ишончлилик талабларига жавоб берадиган замонавий ва самарадор ёғоч конструкцияларни янги авлодини ишлаб чиқиш ва амалиётга жорий этишдан иборат [3,5, 11]. Мустақил назорат учун саволлар
1. Ёғоч конструкцияларнинг қандай турлари мавжуд? 2. Ёғоч материалларининг асосий афзаликлари ва камчиликлари нимадан иборат? 3. Ҳамдўстлик мамлакатларида ва хорижда қандай ёғоч иморат ва иншоотлари қурилган? 4. Ёғоч конструкцияларини тайёрлашнинг самарадор йўналишларини айтиб беринг? 5. Энг катта равоқли ёғоч синчли бино қаерда қурилган? 6. Ёғоч конструкциялар тайёрланишига кўра нечта асосий гуруҳга бўлинади? 7. Ёғоч конструкцияларнинг мустаҳкамлиги ва бикирлиги кўп жиҳатдан нималарга боғлиқ? 8. Пластмасса материаллардан фойдаланишнинг истиқболлари нималарни ўз ичига олади?