Mahalliy qon aylanishi buzilishlari

Mahalliy qon aylanishi buzilishlari

Reja:

1. Arterial giperemiya

2. Venoz giperemiya

3. Ishemiya

4. Staz

5. Tromboz

6. Emboliya

Organizmda qon aylanishi funksional belgisiga ko’ra markaziy hamda mahalliyga bo’linadi.

Mahalliy qon aylanishi(mayda arteriyalar, arteriolalar, kapillarlar, venulalar,arteriovenular anostomozlar, mayda venulalar ) qon harakatidan tashqari qon-to’qima-qon sistemasi bo’yicha suv ,elektrolit, gaz almashinuvini ta’minlaydi.

A’zo yoki to’qimaning bir qismida qon aylanishining buzilishi qon aylanishining mahalliy buzilishi deyiladi.

Mahalliy qon aylanishi buzilishini keltirib chiqaruvchi sabablar:

• Mexanik omillar
• Kimyoviy ta’sirotlar-kislotalar,ishqorlar,efir yog’lari,toksinlar
• Fizik ta’sirotlar-issiqlik , sovuq,rentgen nurlari
• Biologik ta’sir-infeksion agentlar ta’siri

Mahalliy qon aylanishi buzilishining asosiy ko’rinishlari:

• Giperemiya(arterial va venoz to’laqonlik)
• Ishemiya
• Staz
• Tromboz
• Emboliya

Arterial giperemiya

Arterial giperemiya-a’zoga arterial tomirlar orqali ko’p qon oqib kelishi natijasida kelib chiqadigan to’laqonlik.

Klinik belgilari:

• Qizarish
• Mayda arteriyalar,arteriola,vena,kapillarlarning kengayishi
• Mahalliy haroratning ko’tarilishi
• Tomirlarda bosimning,qon oqish tezligining,modda almashinuvining ortishi
• Shu sohada to’qima tarangligining ortib,a’zo faoliyatining kuchayishi

Etiologiyasi

Oddiy fiziologik qo’zg’atuvchilarning odatdagidan ko’proq ta’siri(quyosh nurining uzoq vaqt ta’siri, issiqlik ta’siri)
Kasallik chaqiruvchi omillar(mexanik,fizik,kimyoviy,biologik)
Oddiy qo’zg’atuvchilarga organizm sezgirligining oshib ketishi (sensibilizatsiya, allergiya)
Nerv sistemasining kasalliklari yoki jaroxatlanishi oqibatida paydo bo’lgan parez va falajlar

• A’zoning faoliyati ortganda unga qon oqib kelishining oshishi(ovqat hazm qilish davrida oshqozon osti bezi, yurak ishi ko’payganda yurak tomirlari giperemiyasi)

Ishchi yoki funksional giperemiya

• Qon oqimi qisqa vaqt kamaygandan keyingi to’laqonlik. Bu holat buyraklarda, bosh miyada, teri,ichaklarda bo’ladi.

Reaktiv giperemiya