Madaniyatshunoslik

---

1 
 “MADANIYATSHUNOSLIK” fanidan
oraliq nazorat savollari
1.
Madaniyatshunoslik fannining predmeti, ob’ ekti, maqsad va vazifalari.
2.
Madaniyatshunoslik fanining ijtimoiy va tabiiy fanlar tizimida tutgan o‘ rni.
3.
“ Madaniyatshunoslik” fanining asosiy tarkibiy tuzilishi.
4.
“ Madaniyatshunoslik” fanining tarbiyaviy ahamiyati. 
5.
Madaniyat tushunchasi va unga berilgan ta’ riflar. 
6.
Madaniyatning funksiyalari.
7.
Madaniyatning tarkibiy qismlari, asosiy qonuniyatlari. 
8.
Madaniyatning inson va jamiyat hayotidagi o‘ rni. 
9.
Madaniyatning turlari: individul madaniyat, xalq madaniyati, ommaviy madaniyat. 
10.
Shaxsning madaniyat bilan o‘ zaro munosabati. Ziyolilik va madaniyatlilik. Tarbiyalilik va 
madaniyatlilik. 
11.
Madaniyat va sivilizatsiya. 
12.
Iqtisodiyot va madanyat, ularning bog‘ liqligi.
13.
Madaniyat va ma’ naviy meros.
14.
Tabiat - jamiyat - madaniyat: o‘ zaro bog‘ liklik va o‘ zaro aloqadorlik.
15.
Madaniyatda umuminsoniylik va milliylik masalasi uning baynalminallik xarakteri.
16.
Madaniyat va shaxsning ma’ naviy dunyosi.
17.
Shaxsning shakllanishida ijtimoiy muhitning o‘ rni.
18.
Muomala madaniyati va uning mohiyati.
19.
Muloqot madaniyati tushunchasi.
20.
Kasbiy muloqot va kasb madaniyati.
21.
Madaniyat rivojlanishining asosiy qonuniyatlari.
22.
Moddiy va ma’ naviy madaniyat va ularning o‘ zaro aloqadorligi.
23.
Siyosiy madaniyat - ma’ naviy qadriyat sifatida.
24.
Axloqiy madaniyat - kamolot me’ yori ekanligi.
25.
Madaniyat boyliklari (madaniy qadriyatlar), qadriyat tushunchasi.
26.
Ibtidoiy (Arxaik) madaniyat va uning o‘ ziga xos xususiyatlari. 
27.
Arxaik madaniyatning asosiy bosqichlari. 
28.
Jez davrida yangi turdagi madaniyatning shakllanishi.
29.
Poleolit davrida ibtidoiy san’ atning rivojlanishi.
30.
Diniy madaniyatning ilk ko‘ rinishlari. 
31.
Skiflar madaniyati. 
32.
Kaltaminor madaniyati. 
33.
Kushonlar davri madaniyati. 
34.
Ahmoniylar davrida madaniy ahvol. 
35.
Markaziy Osiyo madaniyati rivojida Zardushtiylikning o‘ rni va ahamiyati. 
36.
Qadimgi Sharq madaniyatining vujudga kelish shart-sharoitlari. 
37.
Qadimgi Sharq madaniyatida an’ analar, mifologik ongning hukmronligi. 
38.
Qadimgi Misr madaniyati.
39.
Qadimgi Messopotamiya madaniyati. 
40.
Qadimgi Hindiston madaniyati.
41.
Qadimgi Xitoy madaniyati.
42.
Qadimgi Yunoniston va Ellin madaniyati.
43.
Yunonistonda adabiyot, san’ at va falsafaning o‘ rni. 
44.
Qadimgi Rim madaniyati.
45.
Qadimgi Rim svilizatsiyasining mohiyat. 
46.
Antik davr dramaturgiyasi.
47.
Yunon-Baqtriya madaniyati. 

---

2 
48.
O‘ rta asrlar Yevropa madaniyati.
49.
Yevropa uyg‘ onish davri madaniyati. 
50.
Sharq va G‘ arb mamlakatlarining o‘ rta asrlar madaniyatida dinning ustuvorligi. 
51.
Sharq va G‘ arb diniy madaniyatining o‘ ziga xos xususiyatlari. 
52.
Islom madaniyatining shakllanishi va uning asosiy tendensiyalari. 
53.
O‘ rta asrlar Yevropa madaniyatida xristianlikning o‘ rni. 
54.
Texnogen madaniyati. 
55.
Ommaviy madaniyat. 
56.
Qadigi Xorazm va So‘ g‘ d madaniyati (er.av. X-I asrlar).
57.
Turk xoqonligi davri madaniyati (milodiy I-VIII asrlar).
58.
X-XII asrlarda Markaziy Osiyo xalqlari hayotida Uyg‘ onish davri.
59.
Sharq Uyg‘ onish davri allomalari va ularning jahon sivilizatsiyasi rivojiga qo‘ shgan hissasi.
60.
IX-XII asrlarda adabiyot, arxitektura va dinning rivojlanishi. 
61.
Xorazmdagi Ma’ mun akademiyasi va uning fan rivojidagi ahamiyati. 
62.
Amir Temur va temuriylar davri madaniyati (XIV-XV asrlar). 
63.
Temur va temuriylar davlatining ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy taraqqiyoti. 
64.
Temur va temuriylar davrida ilm, fan va adabiyot. 
65.
Temur va temuriylar davrida me’ morchilik, tasviriy san’ at va amaliy san’ at.
66.
Temur va temuriylar davri madaniyatining Markaziy Osiyo hamda jahon madaniyati rivojidagi o‘ rni va 
ahamiyati.
67.
«Temur tuzuklari»da iqtisodiy masalalarning yoritilishi.
68.
K.Behzod ijodining tasviriy san’ at rivojidagi ahamiyati.
69.
Mirzo Ulug‘ bek davrida ilm-fanning rivojlanishi.
70.
Buyuk ipak yo‘ lini Markaziy Osiyo madaniyati rivojidagi o‘ rni.
71.
Markaziy Osiyo madaniyatining tarixan o‘ ziga xosligi.
72.
Markaziy Osiyo madaniyatiga rus va dunyo madaniyatining ta’ siri. 
73.
Globallashuv jarayonlari va ma’ naviy tahdidlar.
74.
Dinning inson kamolotida tutgan o‘ rni. 
75.
Madaniy-ma’ rifiy islohotlar va komil inson tarbiyasi.
76.
Mustaqillik davrida ta’ lim rivojining o‘ ziga xos xususiyatlari. 
77.
Hozirgi bosqichda madaniy hayot. 
78.
O‘ zbekistonning jahon hamjamiyati bilan integratsiyalashuvi. 
Javoblar: 
1 .
«Madaniyatshunoslik» fanining predmeti – insoniyat ijodiy mehnati samarasi bilan bunyod etilgan “ikkinchi tabiat”, ya’ni 
madaniyat, uning mohiyati va rivojlanish qonuniyatlari, asosiy tamoyillari hamda ijtimoiy vazifalaridir. Binobarin, «Madaniyatshunoslik» 
fanining asosiy manbai – insoniyat yaratgan barcha moddiy va ma'naviy boyliklar majmuidir. 
«Madaniyatshunoslik» fanining maqsadi – Vatanimizning kelajagi bo‘lgan yosh avlodning ma’naviy olamini boy, har sohada 
barkamol qilib tarbiyalash uchun butun insoniyat necha ming yillar davomida yaratgan moddiy va ma’naviy madaniyat xazinalaridan 
bahramand etish, unda barcha xalqlarga hurmat, milliy iftixor, vatanparvarlik, insonparvarlik tuyg‘ularini uyg‘otish va shakllantirishdan 
iborat.
«Madaniyatshunoslik»ning fan sifatidagi asosiy vazifasi – insonning tabiat, jamiyat bilan birgalikdagi faoliyatini hamda kishilarning 
moddiy va ma’naviy turmushiga oid barcha madaniy jarayonlarni tadqiq etishdir."Madaniyatshunoslik" fanining muhim vazifalaridan 
yana biri — bu kishida ijodiy qobiliyatni rivojlantirishdir. Madaniyat faqatgina moddiy va ma’naviy qimmatliklar yig‘indisidan iborat 
emas, balki ijodiy faoliyatdir. Madaniyatshunoslik yangi ma’lumotlar berish bilan birga yoshlarda madaniyat voqeliklari bilan 
munosabatda bo‘lish malakasini hosil qiladi. Xilma-xil ma’lumotlar berish bilan birga tinglovchilarda ilmiy tafakkur hosil qilish uslublari 
uzluksizligi, mantiqiylikni shakllantiradi.