Madaniyatida tarixiy janrdagi tasviriy

M.Nabiyev. “Hukmdor Amir Temur 
 
portreti”. 1994 yil.
Keyin rassom M. Nabiyev quyidagilarni 
hikoya qild
i: “Men Amir Temur va temuriy
-
larga bag‘ishlangan ko‘plab tarixiy asarlar 
bilan tanishdim. Ularni imkon boricha 
qayerda bo‘lishidan qat’iy nazar izlab 
topdim, hatto Amir Temur tasvirlangan 
miniatyuralar bilan ham tanishdim. Buning 
uchun Hindistondagi Kalkutta va Bombey 
muzeylariga, so‘ngra Eronga ham borib kel
-
dim. 
Tehron 
va 
Isfaxon 
muzeylari, 
Turkiyadagi Istambul, Ko‘nyo va Izmir 
shahar
larida 
bo‘ldim. 
Keyinchalik 
Angliyadagi 
Britaniya 
muzeyida 
Kamoliddin Behzod miniatyuralari bilan 
tanishdim, Amir Temur va temuriylarga 
bag‘ish
langan asl nusha miniatyuralar 
saqlanayotgan Fransiya va Ispaniya muzeylariga ham bordim. Turli mamlakatlardagi 
asarlarda ular turlicha tasvirlangan. Turli mamlakatlar miniatyura
larini o‘rgandim, 
ammo eng avvalo ajdodlari ruhi poklaridan meni hami
sha qo‘llashlarini so‘radim”
106
.
Rassomga mehnat
sevarlik va intiluvchanlik hislatlari xos ekanligini ta’
kidlash 
lozim. U Amir Temurning ishonarli va haqqoniy obrazini yaratdi, o‘z nav
batida bu asar 
unga shuhrat va hurmat keltirdi. Portretda buyuk sarkarda oltin toj kiygan holatda 
tasvirlangan. Amir Temurning nigohi bir nuqtaga qadal
gan. Qoshlari bir oz ko‘tarilgan, 
bu yuz ifodasini jiddiylashtirgan, hukmdor qandaydir muhim bir muammoni hal 
qilayotganligi ma’lum bo‘ladi. Hukmdor saroy xonalaridan birida o‘tirib
di, deraza 
ortida Samarqand shahri ko‘
rinib turibdi. Xona devorlari mayolikali naqshlar bilan 
qoplangan, taxt naqshlar bilan bezatilgan. Hukmdor Amir Temurning kiyimi ham 
qimmatbaho toshlar va naqsh
lar bilan bezatilgan va o‘zining nihoyatda dabdabadorligi 
bilan e’tiborni tortadi. Yuzi bo‘g‘doyrang, peshonasi chakkalarida, burni va og‘zi yoni
-
da tirishlar bor, bular uning keksaligidan darak beradi, shunga qaramay, uning tik 
qomati bu odam
ning qudratli va g‘ayratli ekanligini ko‘rsatib tu
ribdi.
Uning yuz ifodasi niyatlari
ning jiddiyligini ko‘rsatib turibdi va port
retni mahobatli 
qi
lib ko‘r
sa
tadi. Yelkalari keng, yirik qo‘llari qilich dastasiga qo‘
yilgan. Rassom o
‘z 
asarida o‘ziga ishongan, aqlli va qarori qat’iy hukmdor obrazini yara
t
di va o‘zining 
tarixiy portretida katta muvaffaqiyatga erishdi. Rassom Malik Nabiyev 1994 yili 
yaratgan bu portret hukmdor Amir Temur obrazining etaloni sifatida qabul qilindi. 
105
Амир Темур. Унивирситет. Ташкент, 1999. с. 3.