Madaniyatida tarixiy janrdagi tasviriy

“Amir Temur jahon tarixida” asari
116
.
 
O‘zR FA Davlat tarix muzeyida saq
la-
nayot
gan “Amir Temur jahon tarixida” asari A.Aliqulov, A.Agaxanyan, Z.Gulmetov 
tomonidan 2001 yili yaratilgan devoriy surat tarixiy asarlaridan biri hisoblanadi. Asar 
Amir Temurga, uning jahon tarixi va madaniyatidagi o‘rniga bag‘ish
langan. Devoriy 
116
Маматов У. Властелин семи планет и Амир Темур в мировой истории. / Сборник научных статей: 
Ўзбекистон бетакрор маданий ёдгорликлари: муамоллар, ечимлар ва истиқболлар. Государственный Музей 
Истории Узбекистана АН РУз. Ташкент, 2012. с. 150–
154.

---

112 
suratda Uyg‘onish davri va ya
gona qudratli davlatni barpo etilishi, hukmdorning fan 
va madaniyatga hurmat bilan munosabatda bo‘lishi, bu bi
lan arxitektura 
yodgorliklarini bizning kunlarimizgacha yetib kelganligi ko‘r
sa
tilgan. O‘sha davrlar 
turli ustalarining ijodi O‘zbekiston
san’ati va mada
niyatining durdona
lari bo‘lib qoldi. 
A.Aliqulov, A.Agaxanyan, Z.Gulmetovlari Ali Yazdiy va Ibn Arabshoh singari 
olimlar yozib qoldirgan davrni o‘z asarida tasvirladilar, bu olimlar Amir Temur 
qonunchiligidagi islohatlar yilnomasini qoldirgan edi, bular Amir Temur 
“Tuzuklari”da o‘z aksini topgan edi, xususan bu asarda u quyidagilarni yozgan edi: 
“Agar bizning hokimiyatimiz uyi yaxshilik bilan qurilgan bo‘lsa, biz
ga hech kim zarar 
yetkaza olmaydi. Adolat va ezgulik suvidan sug‘orilayot
gan daraxt baxt mevalarini 
beradi”.
 
 
A.Aliqulov, A.Agaxanyan, Z.Gulmetov.
“Amir Temur jahon tarixida”. 2001 yil.
 
 
Amir Temurning orqasidagi fonda Bibixonim va Go‘r Amir arxitektura an
sambl-
lari ko‘zga tashlanadi. Ularning orqasidagi o‘ng 
tomonda yorqin va gullayotgan mam-
la
kat ko‘rinadi. Fonning chapida mo‘g‘illar bosqinini tugashi va turli mamala
katlar 
elchilari qiyofasida diplomatik munosabat tiklangani tasvirlangan. Bu bilan rassomlar 
mamlakatda tinchlik va mustaqillikni qo‘riq
layotgan Vatan himoyachilari obrazini 
yaratdilar. Hukmdor Amir Temurning chap tomonida diplomatlar tasvirlangan. 
Gonsales de Klavixo kelganligi 
–
bu hujjatli fakt. Shu bilan birga Damashq, Xitoy va 
Turkiya singari davlatlarning ham vakillari kelgan. Devoriy surat
ning o‘ng tomo
nida 
Fransiya qiroli Karl V va Amir Temur o‘rtasida yozishma yorliq ko‘rinishida 
tasvirlangan. Devoriy suratda shuningdek uning ishlarini o‘g‘illari, nevaralari va evara
-
lari Mirzo Ulug‘bek, Husayn Boyqaro va Hindiston
da Boburiylar shajarasiga asos 
solgan Mirzo Bobur tomonlaridan davom ettirilgan
ligi ko‘rsatilgan. Mirzo Boburning 
avlodlari Hindistonda 350 yil davomida hukmronlik qildilar. Dunyoning yetti 
mo‘jizasidan biri Toj Mahalni ham Amir Temur av
lodlari yaratdi. Yuqoridagi fikrlarni 
barchasi “Amir Temur jahon tarixida” asarida aks ettirildi. 

---

113