Macromedia Flash дастуридан фойдаланиб мультимедиа воситаларини тайёрлаш

Pedagogik jihatlari. Kompyuterli didaktik o‘yinlarning pedagogik jihatlaridan biri ularning ta’limiyligidir. Tarbiyalanuvchi o‘yin davomida bir vaqtning o‘zida ham o‘yinda ishtirok etadi, ham ma’lum bir darajada ta’lim oladi. Ayrim o‘yinlarda bilimlar mashqlar orqali namoyish qilinadi.

Sxemadan ko‘rinib turibdiki, tarbiyachi dastlab o‘yin obyekti (turi va yo‘nalishi)ni tanlaydi, so‘ngra o‘yin qoidalarini, shartlarini va vazifalarini aniqlaydi. Navbatdagi ish o‘yinning mazmunini va qanday maqsadda amalga oshirilishi, ta’limiy va rivojlantiruvchi jihatlarini belgilashdan iborat. Shundan keyin, o‘yin o‘tkazilib, natijalar tahlil etiladi va o‘yin g‘oliblari aniqlanadi.


Psixologik jihatlari. MTMlarining turli guruh tarbiyalanuv-chilari kompyuterni va kompyuter o‘yinlarini turlicha qabul qilishlari mumkin. Masalan, kichik guruh tarbiyalanuvchilari shaxsiy kompyuterlar va ularning qurilmalarini qimmatbaho va katta o‘yinchoq deb qabul qilishlari mumkin. Uning “sichqoncha”sini haqiqiy sichqoncha, monitor ekranini esa televizor ekrani bilan taqqoslay oladilar. Psixologik nuqtai nazardan, kompyuter (monitor) ekranidagi multimediali tasvirlar yosh bolalarda his-tuyg‘uni shakllantiradi. Yosh bolalar turli xil buyumlarga, qurilmalar va transport vositalarining modellariga juda qiziquvchan bo‘lganliklari uchun kompyuterning psixologik ta’siri buyumlarga qaraganda kuchliroq bo‘ladi.
Kompyuterli o‘yinlar o‘tkazish metodikasi
Kompyuterli ta’limda ham pedagogikaning namoyish etish va amaliy usullaridan foydalangan holda, MTM bolalariga yangi materiallarni o‘rgatish jarayonida bevosita dialog metodidan foydalaniladi.
Kompyuter ishtirokidagi dialogli metod sxemasi -rasmda keltirilgan.
1

2
15-rasm. Kompyuter ishtirokidagi dialog metodining sxemasi

Sxemada 1 va 2-chiziqlar tarbiyachi va tarbiyalanuvchi o‘rtasidagi dialogni bildiradi. 3-tarbiyachining kompyuterga kiritgan multimediali materialini va uni boshqarishini, 4-tarbiyalanuvchilar tomonidan yangi va o‘tilgan mashq (material)larni mustaqil bajarishlari va test savollariga javob berishlarini bildiradi.
Bolalar tomonidan material mustaqil o‘rganilgan (yoki mustaqil takrorlangan)da, mashqlar mustaqil bajarilganda, kompyuter o‘yinlari amalga oshirilganda kompyuter ishtirokidagi bilvosita dialog (virtual axborot muhitida kompyuter bilan dialog) metodidan foydalaniladi.
Virtual axborot muhitida kompyuter bilan (bilvosita) dialog metodining algortmi:
Bola dasturda ko‘rsatilgan tugmachalardan topshiriqqa mosini tanlaydi.
Quyida rivojlantiruchi o‘yinlardan birining o‘tkazish metodikasini keltiramiz. Harflarni o‘rgatishga doir kompyuterli ta’lim o‘yini (bosh harflarni rasmlar ustiga joylashtirish).

I Q YA T D M G O A L

16-rasm. Harflarni rasmlar ustiga joylashtirish o‘yini

O‘yinning borishi: tarbiyachi kompyuterni ishga tushiradi va monitor ekranida kompyuter xotirasiga kiritilgan olma, anor, tarvuz va qovun rasmlarini hamda ular o‘rtasida joylashgan turli xil bosh harflar aks ettirilgan multimediali slaydni ekranga chiqaradi.

Tarbiyachi: bolalar ekranda nimalarning rasmlarini ko‘rayapsizlar?
Bolalar: olma, anor, tarvuz va qovunni ko‘rayapmiz.
Tarbiyachi: ularning o‘rtasida nimalar joylashtirilgan?
Bolalar: turli xil bosh harflar joylashtirilgan.
Tarbiyachi: endi, rasmlar ustiga olma, anor,tarvuz va qovunlarning bosh harfini joylashtirish o‘yinini boshlaymiz.
Tarbiyachi: vazifa rasmlardagi meva va poliz mahsulotlari ustiga harflarni joylashtirish, kim tezroq harflarni rasmlar ustiga joylashtirib chiqsa, u o‘yin g‘olibi bo‘lishi va “sichqoncha” bilan ishlashni yana bir marta takrorlashini aytib, so‘ngra, Ahmadbekka o‘yinni boshlash haqida topshiriq : rasmlar ustiga harflarni joylashtirib, -mana bajardim, deydi.
Tarbiyachi shu zahoti vaqtni belgilab, Axmadbek vazifani qancha vaqtda bajarganligini aniqlaydi.
Tarbiyachi: endi navbat Alibekka, deb uni kompyuter oldiga o‘tkazadi va Alibek, Ahmadbek bajargan o‘yinni ko‘rib turding, sen ham shu o‘yinni boshla deydi.
Alibek olma, anor va tarvuz-qovunlarning nomini aytib, ularga taalluqli bosh harflarni joylashtiradi, bu jarayonni boshqa tarbiyalanuvchilar va tarbiyachi kuzatib turadi. Alibek vazifani bajarib bo‘lishi bilan, tarbiyachi vazifani bajarishga ketgan vaqtni aniqlaydi
So‘ngra o‘yin jarayonida ishtirok etayotgan tarbiyalanuvchiga kubikchalardan piramida yasashni buyuradi. Ammo dastlab qanday qilib piramida yasashni tarbiyalanuvchiga mustaqil ravishda bajarishni topshiradi. Agar o‘yin jarayonida bola kubikchalarni bir-birining ustiga to‘g‘ri joylashtirib, piramida hosil qilsa, uni a’lo baho bilan baholaydi. Agar bola kubikchalarni to‘g‘ri joylashtira olmasa, unga bu to‘g‘rida qo‘shimcha ma’lumot berib, o‘yinni takroriy bajartiradi.


Xulosa

1. 
   Maktabgacha ta’lim muassasalarida tarbiyalanuvchilarning o‘yin faoliyati asosiy faoliyat bo‘lib, umumiy faoliyatining 80 % ini tashkil qiladi.
   

2. 
   MTMlarida an’anaviy o‘yinlar bilan bir qatorda ayrim kompyuterli rivojlantiruvchi o‘yinlardan ham foydalanish mumkin.
   

Ushbu bitiruv malakaviy ishida kompyuterli rivojlantiruvchi o‘yinlarning mazmuni yoritib berildi va o‘tkazish metodikasi ishlab chiqildi.

3. 
   Kompyuterli rivojlantiruvchi o‘yinlarning texnik va dasturiy ta’minoti bayon etildi.
   

4. 
   MTMlarida kompyuterli rivojlantiruvchi o‘yinlarning bir nechta varianti yaratildi va foydalanishga tavsiya etildi.
   

5. 
   Maktabgacha ta’lim muassasalarida kompyuterli rivojlantiruvchi o‘yinlardan foydalanilganda tarbiyalanuvchilarning fikrlash qobiliyati o‘sadi va ularning kompyuter savodxonligi shakllanadi
   

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati:

1.O'zbekiston Respublikasi prezidenti 2017-yil 30-sentabrdagi PQ-3305-sonli "O'zbekiston respublikasi maktabgacha ta'lim vazirligi faoliyatini tashkil etish to'g'risida'gi qarori.
2." Ilk qadam" davlat o'quv dasturi O'zbekiston respublikasi maktabgacha ta'lim vazirligi 2018-yil 7-iyulfagi 4-sonli yig'ilishi qarori.
3.'Bolangiz maktabga tayyormi? "O' zbekiston respublikasi xalq ta'lim vazirligi, Marifat-Madadkor nashriyoti.