М у н д а р и ж а w o r d ойналар билан ишлаш 19 Киритиш курсори 19

Портлар – системали блок орқасидаги қисмлар ҳисобланади. Улар 2 хил кўринишда бўлади: Параллел – принтер, сканер ва бошқа қурилмалар учун (ва улар компьютердаги LPT1, LPT2, ва ҳ.к. Лар бўлиши мумкин). Такрорланувчи портлар – сичқонча, модемга ўхшаш қурилмалар учун (уларнинг номлари COM1, COM2, ва ҳ.к.).
Принтер – ахборотни қоғозга чоп этиш имконини берувчи қурилма. Принтерлар 3 хил кўринишда бўлади: Матрицали (игнали); Лазерли (бу принтер тез ва шовқинсиз ишлаши билан бир қаторда жуда сифатли ҳисобланади); струйний (сочувчи)–(бу принтер рангли ҳисобланиб, картеж бориб-келиши натижасида чоп этади).
Модем (бу сўз «моделятор-демодулятор» деган маънони беради)–бу қурилма бизга телефон линияси орқали компьютер сетларидан. Интернет билан боғланишни таъминлайди. Улар ички ва ташқи бўлиши мумкин.


Кнопка ва клавиш.
Компьютерда кнопка ёки клавиш мавжуд бўлиб, у хатто компьютерни ишга туширишда ҳам ишлатилади. Бу тугмада Power (питания) ёки 1-0 (вкл.-выкл) деган ёзув мавжуд. Ҳар қандай компьютер олд қисмида Reset (перезагрузка) ва Яна Turbo (компьютер тезлигини ошириш ёки камайтириш) тугмалари мавжуд.
Клавиатура (keyboard) – 101 дан 109 гача клавишли бўлиб. 3-4 лампочкали ҳисобланиб, ноутбук компьюютерлари эса ҳар хил клавиатурали бўлади.
Оддий клавиатура харфлар, рақамлар ва символлардан иборат бўлиши мумкин. Клавиатураларда лотин ҳамда кирилл алфавити мавжуд бўлиб, лотин ҳарфлари клавишнинг юқориси ва қора рангда, кирилл ҳарфлари эса пастки қисмида, кўпинча қизил рангда рангда учрайди.
Клавиатура:
Пробел – узун клавиш, бўш жой ташлаш учун ишлатилади.



(биринчи даражали функционал клавишлар);
Бундан ташқари яна 12 та функционал клавишлар мавжуд бўлиб, улар F1дан F2 гача бўлган клавишлар ҳисобланади;
Caps Lock – лампочкалардан бирини ишга тушуради, ва у ҳамиша бош ҳарфлар билан ёзишни таъминлайди; GFDDSDGFGHhfff Rvbv DJNGBGFGghg jgh
ESC («эскейп») – қочиш, тез-тез ишлатиладиган клавиш бўлиб, воз кечиш вазифасини ўтайди. Шунга ўхшаш, Enter – ввод, тасдиқлаш; ҳамда Bckspece – орқага (орқага ўчириш); ёки Tab – (табуляция) – қисмдан қисмга ўтиш ёки матн дастурида хат бошидан бошлаш.
Иккита бир хил тугмалар: Del ёки Delete («деэлит») fgkj fkg kfdjg kfjg kfjg kfdjg kdfjg kdfjg kfdjgмой») – бошланиш; End – охири; Page Up ёки Pg Up – бир варақ юқорига; PageDown ёки PgDn – бир варақ пастга, ва бу тугмалар ёрдамида матнни варақлаш ҳам мумкин; пастга, юқорига, чапга ва ўнга қараган клавишлар ёрдамида курсорни ҳаракатга келтириш мумкин (курсор бу – экранда ҳаракатга келадиган қисм). Бу клавишлар энг керакли ва кўп ишлатиладиган бўлгани учун буларни тез ва зудлик билан ёд олиш зарур, чунки сиз компьютер олдида ўзингизни ишончли ва тез ишлайдиган шахс ҳисоблайсиз.
Агар сиз Num Lock тугмасини боссангиз ўша захоти шу ном билан аталувчи индикатор (яъни лампочка) ёнади. Шундан кейин Num Lock остида турган қўшимча клавишлар ишга тушади.
Print Sereen – экранни чоп этиш. Бу клавиш сиз экранда кўриб турган барча нарсани чоп этиш имконини беради; Pause - бу клавиш босиланда дастур ишлаши тўхтайди, токи сиз бошқа бир тугмани босмагунингизча. Ва яна шундай Windows деган клавиш мавжуд. Айрим клавиатураларда у WB деб, аксарият клавишларда эса Windows логопити чизилган ҳолатда учрайди. Шу клавиш ёрдамида Windows асосий менюси («Пуск») юкланади.

Компьютерда система ҳақида тушунча (Windows)