M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

Kichik ochiq iqtisodiyot
-katta bo‘lmagan mamlakat 
iqtisodiyotidir. Kichik ochiq iqtisodiyot modeli kapital harakati 

---

256 
schyoti va joriy operatsiyalar schyotini o‘z ichiga oladi. Bunday
iqtisodiyot jahon bozorida katta ulushga ega emas va jahon foiz 
stavkasiga amalda ta’sir ko‘rsata olmaydi. Kichik ochiq iqtisodiyot 
jamg‘armalari 
va 
investitsiyalari-jahon 
jamg‘armalari 
va 
investitsiya–larining juda kichik miqdorini tashkil etganligi sababli 
jahon moliyaviy bozorlaridagi shart- sharoitlarga ko‘ra belgilangan 
jahon foiz stavkasi bu iqtisodiyotda belgilab berilgan (ekzogen) 
ko‘rsatkich sifatida qabul qilinadi. 
Katta ochiq iqtisodiyot 
- ko‘lami yirikligi sababli foiz stavkasi 
mamlakatning ichida ro‘y berayotgan jarayonlarning jiddiy ta’sirida 
shakllanadigan iqtisodiyotdir. 
Katta ochiq iqtisodiyot- jahon jamg‘armalari va investitsiya–
larining katta qismiga egalik qilayotan yirik mamlakat (AQSh, XXR, 
Germaniya, Yaponiya, Rossiya va boshq.) iqtisodiyotidir. Bunday 
mamlakatlar jahon moliya stavkasiga ta’sir ko‘rsata oladi. 
Ochiq iqtisodiyotning asosiy ko‘rsatkichlari quyidagilardir: 
a)
YaIMdagi tashqi savdo kvotasi; 
b)
ishlab chiqarish hajmidagi eksport ulushi; 
g) iste’mol tarkibidagi importning ulushi; 
d) investitsiyalar hajmidan xorijiy investitsiyalarning ulushi. 
Iqtisodiyotning ochiqligi darajasi odatda mamlakatning tashqi 
savdosi hajmiga yoki hukumatning siyosiy liniyasiga bog‘liq 
bo‘ladi. Masalan, Buyuk Britaniya iqtisodiyoti nisbatan ochiq 
hisoblanadi, chunki u tashqi savdoga juda bog‘langan. AQSh 
iqtisodiyoti esa nisbatan yopiqdir, chunki tashqi savdo uning 
rivojlanishi uchun hal etuvchi rol o‘ynamaydi. 
Ochiq iqtisodiyot xalqaro hisob-kitoblarda xorijiy valutadan 
foydalanishni ko‘zda tutadi. U to‘lov balansida, xususan joriy 
operatsiyalar balansi va kapital harakati balansida o‘z aksini topadi.