M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

 
20.1-rasm.Tashqi muvozanatga erishish mexanizmi 
20.1- rasmda koordinata o‘qlarida ichki va tashqi muvozanatga 
erishishni ta’minlashni ko‘zda tutuvchi siyosatning ikki instrumenti- 
davlat xarajatlari darajasi (G) va foiz stavkasi (R) berilgan. 
BB egri chizig‘i davlat xarajatlari(G) va foiz stavkasi (R)ning 
tashqi balans (BP=0)ni ta’minlovchi turli kombinatsiyalarini aks 
ettiradi. 
BB egri chizig‘i ijobiy egilishga ega bo‘lib, bu quyidagilar bilan 
izohlanadi: 
Aytaylik, E nuqtasida ichki va tashqi muvozanat ta’minlangan 
bo‘lsin. Davlat xarajatlari E nuqtadan S nuqtaga qadar o‘sishi daro–
madlar va importning oshishini keltirib chiqaradi. Natijada savdo 
balansi taqchilligi 
(
BP<0)ro‘y beradi. 
To‘lov balansining taqchilligini bartaraf etish uchun davlat 
cheklovchi pul-kredit siyosati vositasida kapital harakati balansining 
ijobiy qoldig‘ini ta’minlash choralarini ko‘radi. Masalan, foiz 
stavkasining oshirilishi mamlakatga kapital harakati balansining 
(joriy operatsiyalar balansining manfiy qoldig‘ini qoplaydigan 
hajmdagi) ijobiy qoldig‘ini ta’minlashga yetarli hajmda xorijiy 
kapitalning oqib kelishini rag‘batlantiradi. Natijada to‘lov balansi 
qoldig‘i (BB egri chizig‘ining S nuqtasida) 0ga tenglashadi. 
Aynan tashqi balansga erishish maqsadida G va R 
o‘zgarishlarining ana shunday kombinatsiyasi mavjudligi BB egri 
chizig‘ining ijobiy egilishini aks ettiradi. 

---

259 
BB egri chizig‘idan pastda va o‘ngda joylashgan nuqtalar to‘lov 
balansi taqchilligini aks ettiradi. BB egri chizig‘idan yuqorida va 
chapda joylashgan har qanday nuqta to‘lov balansining, qat’iy 
budjet-soliq va pul-kredit siyosati bilan ta’minlanadigan ijobiy 
(musbat) qoldig‘ini aks ettiradi. 
To‘liq bandlilik, potensial ishlab chiqarish hajmi va inflatsiya 
jarayonlarining mavjud emasligi bilan xarakterlanadigan ichki 
muvozanatni 20.2-rasm ko‘rinishida tasvirlash mumkin.