M. T. Asqarova, G‘. E. Zaxidov, L. F. Amirov

Taklif inflatsiyasi 
bu, mamlakat iqtisodiyotida tovar va xizmatlar 
taklifining kamayishi natijasida tovar va xizmatlar baholarining oshi–
shidan paydo bo‘ladi. Bunday hollarda ortiqcha talab bo‘lmasa ham 
tovarlarning baholari oshib boradi. Hatto ish bilan bandlik va YaIM 
ishlab chiqarish kamaygan yillari tovarlarning bahosi oshadi. Yalpi 
taklif qisqarishining asosiy sababi mahsulot birligiga sarflangan xara–
jatlarning o‘sishi hisoblanadi. Bunda nominal ish haqi, xomashyo va 
yoqilg‘i narxlarining oshishi natijasida ishlab chiqarish tannarxi ham 
oshadi. 
Taklif inflatsiyasining kelib chiqishiga, shuningdek, taklif 
mexanizmining buzilishi ham ta’sir qiladi. Taklif mexanizmi esa 
tasodifiy holda asosiy ishlab chiqarish omillari bahosining keskin 
ko‘payishidan kelib chiqadi. Iqtisodchi olimlarning fikriga ko‘ra, taklif 
inflatsiyasi o‘z-o‘zini cheklaydi. Ishlab chiqarishning pasayishi 
xarajatlarning qo‘shimcha o‘sishini cheklaydi, chunki ishsizlikning 
o‘sishi nominal ish haqining asta-sekin pasayishiga olib keladi. Talab 
inflatsiyasini cheklash uchun esa maxsus chora-tadbirlar ko‘rish zarur 
bo‘ladi. Inflatsiya darajasi yuqori bo‘lgan mamlakatlarda ishlab 
chiqarishning haqiqiy hajmi qisqarishi bilan bir vaqtda nominal 
hajmining ortib borishi kabi vaziyat sodir bo‘ladi. Daromadlarni ishlab 
chiqarish tomonidan ta’minlanmagan o‘sishi aholi qo‘lidagi pulning 
taklif qilinayotgan tovar va xizmatlardan oshiqchaligiga olib keladi. 
Bunday hol pul birligining xarid quvvatini pasaytiradi, bir miqdordagi 
pulga joriy yilda o‘tgan yildagiga nisbatan aholi kamroq mahsulot 
sotib oladi, ya’ni, uning real daromadi kamayadi. Misol uchun, joriy 
yilda aholining nominal daromadlari 30% ga ko‘paygan, narxlar 
darajasi 50% ga oshgan bo‘lsa, unda aholining real daromadlari 20% 
ga kamaygan bo‘ladi. Chunki, narxlarning o‘sishi aholi pul daromad–
larining o‘sishidan yuqori bo‘lgan (30% - 50%q- 20%). 
Inflatsiyani real daromadlar darajasiga ta’siri u kutilayotgan yoki 
kutilmayotganiga ham bog‘liq.