М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

A new glass works has been built near the village. Қишлоқ яқинида янги шиша заводи қурилди.
There are two brick works outside the town. Шахар ташқарисида иккита ғишт заводи бор.
§ 19. Means восита(лар), чора(лар) оти хам кўплик, хам бирлик маъносида шакли ўзмагармаган холда қўлланилади:
He found a means of helping them. У уларга ёрдам бериш чорасини топди.
Are there any other means of helping them? Уларга ёрдам беришнинг бошқа чоралари борми?
Изох: Export (экспорт) ва import (импорт) отлари ўзбек тилида фақат бирликда қўлланилади. Инглиз тилида олиб келинган ёки жўнатилган товарлар миқдори, хажми ёки қиймати хақида гап борганида export ва import отлари к ў п л и к шаклида қўлланилади:
Russian exports to Poland as well as Russian imports from that country have greatly increased. Россиянинг Полшага товар экспорти ва ушбу давлатдан товар импорти хажми сезиларли миқдорда ўсди.
Агар гап четдан товар олиб келиш ёки четга товар жўнатиш жараёни хақида борса, у холда export ва import отларининг б и р л и к шакли қўлланилади:
That organization is engaged in the export and import of different machines. Ушбу ташкилот турли хил машиналарнинг экспорти ва импорти билан шуғулланади.


Қўшма отларда кўплик шаклининг ясалиши

§ 20. Алохида ёзиладиган қўшма отларда (Compound Nouns) ушбу қўшма сўзнинг асосий маъносига эга бўлган сўз кўплик шаклини олади:

custom-house божхона - custom-houses божхоналар
man-of-war харбий кема - men-of-war харбий кемалар
hotel-keeper мехмонхона эгаси - hotel-keepers мехмонхона эгалари
mother-in-law қайнона - mothers-in-law қайноналар
passer-by йўловчи - passers-by йўловчилар
Агар қўшма отларнинг биринчи сўзи man ёки woman бўлса, унда ушбу қўшма отдаги икала сўз хам кўплик шаклини олади:
man-servant эркак хизматкор – men-servants эркак хизматкорлар
woman-doctor аёл шифокор – women-doctors аёл шифокорлар
Кўшиб ёзиладиган қўшма отларнинг кўплик шакли ушбу қўшма отларнинг таркибига кирувчи иккинчи сўзнинг кўплик шаклини олиши билан ясалади:
schoolboy мактаб ўқувчиси – schoolboys мактаб ўқувчилари
housewife уй бекаси – housewives уй бекалари
postman почтальон – postmen почтальонлар