М о р ф о л о г и я сўз туркумлари

Did you see him yesterday? Кеча уни кўрдингизми?
They didn’t speak to me about it. Улар мен билан бу хақида гаплашмади.

2. 
   Б у й р у қ – и с т а к майлининг б ў л и ш с и з шаклини ясашда:
   

Don’t go there. У ерга борманг.
Don’t open the window. Деразани очманг.
To be хамда to have феълларининг буйруқ-истак майли бўлишсиз шакли хам to do ёрдамида ясалади:
Don’t be angry! Жахлингиз чиқмасин!
Don’t have anything to do with him. У билан алока қилманг.

3. 
   Present ва Past Indefinite нинг бўлишли шаклидаги асосий феъл томонилан ифодаланаётган иш-харакат маъносини кучайтириш учун. Бундай холатларда Present Indefinite да асосий феълдан олдин do ёки does (3-шахс бирликда), Past Indefinite да эса – did ишлатилади; асосий феъл эса инфинитив шаклида туради. Бунда do, does ва did га урғу тушади. Ўзбек тилига таржима қилишда мазкур холларда ахир, -ку, юкламаларидан фойдаланилади, шунингдек, кучайтириш интонация (феълга урғу бериш) орқали хам берилиши мумкин:
   

• 
  I am sorry you don’t know my brother. Афсус, сиз акамни билмайсиз.
  
• 
  But I do know him. Лекин, мен уни биламан-ку.
  
• 
  Why doesn’t he go to the reading-room? Нега у ўқув хонасига бормайди?
  
• 
  But he does go there very often. Лекин, у у ерга тез-тез боради-ку.
  
• 
  Why didn’t you speak to him? Нега у билан гаплашмадингиз?
  
• 
  But I did speak to him. Лекин, мен у билан гаплашдим.
  

4. 
   Буйруқ-истак майли шаклидан олдин илтимос маъносини кучайтириш учун. Бундай холатларда do ёрдамчи феъли have ва be феълларидан олдин хам ишлатилади. Do урғу қабул қилади:
   

Do come tonight. Бугун кечқурун албатта келинг.
Do write me a few lines. Менга бир неча қатор бўлса хам ёзинг (ёзишингизни қаттиқ илтимос қиламан).