M. N. Majidov. S. X. Nasimov

PSIXOLOGIK-PEDAGOGIK QO‘LLAB-QUVVATLASH DASTURI

Birinchi sinflar bolalar uchun tushuntirish eslatma.
Bolalar bog‘chasidan kelgan o‘quvchiga boshlang‘ich maktabda qulay his qilish, muvaffaqiyatli o‘rganish va to‘liq rivojlanish uchun unga mavjud bo‘lgan intellektual, shaxsiy, jismoniy resurslarni aniqlashga yordam berish uchun birinchi sinflarda ishlaydigan o‘qituvchilar kerak:

• 
  bolaning individual rivojlanishining o‘ziga xos xususiyatlarini, uning imkoniyatlarini, ehtiyojlarini bilish va ta’lim jarayonini ularga muvofiq qurish;
  
• 
  ta’lim bosqichida muvaffaqiyatli o‘rganish va muloqot qilish uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalar va ichki psixologik mexanizmlarni shakllantirishga yordam berish.
  

Moslashuv muammosining dolzarbligi o‘quv sharoitlari, ta’lim talablari va ijtimoiy rollarning o‘zgarishi yoshga bog‘liq bo‘lgan neoplazmalarning xarakterli fonida yuzaga kelishi bilan bog‘liq. SHuning uchun birinchi sinf o‘quvchilarining moslashish jarayonini har tomonlama puxta o‘ylangan holda tashkil etish hamma uchun zarurdir: psixofizik, ijtimoiy-psixologik, tarbiyaviy. Psixologik-pedagogik qo‘llab-quvvatlash dasturi quyidagi maqsadlarga ega:
Moslashishning tabiiy jarayonini engillashtirish, uni o‘quvchi va o‘qituvchi uchun iloji boricha og‘riqsiz qilish.
O‘quvchilarning maktab munosabatlari tizimida muvaffaqiyatli o‘qishi, faoliyat ko‘rsatishi va rivojlanishiga imkon beruvchi pedagogik va ijtimoiy-psixologik shart-sharoitlarni yaratish.
O‘qitish motivlarini aktuallashtirish, o‘quvchilarning o‘qishning muvaffaqiyati uchun mas’uliyatni o‘z zimmasiga olish qobiliyatini asta-sekin rivojlantirish.
Moslashtirish dasturi har bir ishtirokchi uchun aniq vazifalarni beradi.
Birinchi sinf o‘quvchilari uchun:
- bolaga yangi o‘quv makonini ishlab chiqishda yordam berish;
- bolaga maktab o‘quvchisi lavozimini egallashga yordam berish;
- yangi jamoa-sinf paydo anglab yordam berish uchun;
- baho tushunchasi, uning turli mezonlari (to‘g‘riligi, aniqligi, go‘zalligi) bilan tanishtirish;
- o‘quvchilarga o‘qituvchi va sinfdoshlari bilan tarbiyaviy hamkorlik qilish ko‘nikmalarini o‘rgatish;
- moslashish davrida o‘quvchilarni psixologik-pedagogik qo‘llab-quvvatlashni tashkil etish.