М. Марупова, Р. Акбаров, Г. Мирзахмедова “фармакогнозия”

Маҳсулотнинг микроскопик тузилиши
. Баргнинг эпидермис 
ҳужайра деворлари эгри бугри бўлиб, баргнинг асос қисмини эпидермис 
ҳужайра деворлари тасбехсимон тузилган. Устицалар фақат баргнинг пастки 
томонида, кутикула билан қопланган. 
Туклари сийрак. Улар бир ҳужайрали узун, ингичка, тўмтоқ учли ва 
калта, пуфаксимон, конусимон кўринишда бўлади (2 хил). 
Кимёявий таркиби
. Маҳсулотдан цимарин, аданитоксин ва бошқа 
юрак гликозидлари бор. 
Ишлатилиши
. Юрак касалликларида (кумуятив хоссасига эга эмас). 
Доривор препаратлари: адонизид, дамлама, қуруқ экстракт таблетка. 
Бехтерев йиғмаси таркибига киради. 
Адонитоксин 
Назорат саволлари: 
1.
Гликозидлар қандай моддалар? 
2.
Гликозидларни ўсимлик оламида тарқалиши қандай?
3.
Гликозидларни гликон ва агликон қисмлари қандай боғлар орқали 
ўзаро боғланади?
4.
Гликозидларни таснифлаб беринг. 
5.
Гликозидларни тиббиѐтдаги аҳамияти нимада?
6.
Юрак гликозидларини стероид халқасига қандай реакция қўлланилади?
7.
Розенгейм реакциясини таърифлаб беринг. 

---

38 
8.
Юрак гликозидлари молекуласидаги дезоксисахаридларга қандай 
реакция қўлланилади?
9.
Баҳорги адонис таркибидаги таъсир этувчи гликозидларни таърифланг. 
 
9-мавзу: Доривор ўсмимликлар таркибидаги алколоидларни аниқлаш, 
ажратиш ва анализ қилиш 
1.Мақсад.
1) 
Алколоидлар, турлари ва аҳамияти ҳақидаги маълумотларни билиш;
2) Ўсимликлар таркибидаги алколоидларни аниқлаш, ажратиш ва 
анализ қилиш. 
2. Назарий қисм: 
Ўсимликлар (қисман ҳайвонлар) тўқималарида 
тайѐр ҳолда бўладиган асосли (ишқорли) хоссага ва кучли физиологик 
таъсирга эга бўлган азотли мураккаб органик бирикмалар