М. М. Мусаев компьютер тизимлари ва тармоқлари

Симсиз радиоканал ҳаво муҳити орқали ишлайди. Радиоканал бўйлаб узатиш тизими ўша бир частота диапазонига созланган радиоузатгич ва радиоқабуллагични ўз ичига олади. Радиоканал бўйлаб узатиш тезлиги фақат қабуллаш/узатиш аппаратурасининг ўтказувчанлик хусусияти билан чекланган. Тезкор каналлар 2 Мбит/с ва ундан юқори узатиш тезликларни таъминлайди. Симсиз алоқа каналлари ёмон ҳалақитбардошликка эга, лекин фойдаланувчига максимал мобилликни ва тезкорликни таъминлайди. Компьютер тармоқларида симсиз каналлар кабель технологияларининг қўлланилиш қийин бўлган жойларда ишлатилади.
Сўнги вақтларда қисқа масофаларда радиоканаллар бўйлаб маълумотларни узатиш Bluetoth технологияси ривожланди. Бу технология симсиз телефонлар, компьютерлар ва турли ташқи қурилмалар орасида, ҳатто тўғри кўриниш бўлмаганда алоқани амалга ошириш имконини беради. Bluetoth технологияларнинг ривожланиш йўналишларидан бири унча катта бўлмаган ташкилотлар, офислари локал тармоқлари бўлди. Bluetoth симсиз алоқа технологиясининг камчилиги нисбатан кичик 720 Кбит/с гача маълумотларни узатиш тезлиги ҳисобланади.

Оралиқ аппаратура турига боғлиқ равишда компьютерлар орасидаги барча алоқа линиялари аналог ва рақамли линияларга бўлинади. Аналог линияларда оралиқ улайдиган ва коммутацияловчи аппаратура аналог сигналларни кучайтириш учун мўлжалланган. Рақамли линияларда сигналлар дискрет кўринишда узатилади, бундай каналга киритилишидан олдин сигнал рақамли шаклга ўзгартирилади ва аналог сигналнинг жорий қиймати 8 разрядли иккилик код билан акслантирилади. Стандарт рақамли канал бўйлаб узатиш тезлиги (дискретлаштириш частотаси 8 кбц бўлганда) 64 кбит/с ни ташкил этади.

3.3. Ахборотларни кодлаш ва узатиш

Кодлаш, яъни ахборотларни дискрет кўринишида узатиш ишлатиладиган каналнинг узатиш тезлигига ва ўтказиш хусусиятига таъсир қилади. Кодлаш қабул қилувчи ва узатувчи орасида синхронлаштиришни, барқарорликни, хатоликларни топиш ва тузатишни таъминлашга ёрдам беради. Кенг қўлланиладиган кодлаш усулларини кўриб чиқамиз (3.3-расм).