M. M. Muhammadsidiqov xalqaro mintaqashunoslik

104 UNODC, Trafficking in Persons: Global Patterns. - Vienna: UNODC,
2006. - P. 85. Also see United States Department o f State, Trafficking in Persons
Report 2009 , Washington, DC, June 2009; and UNODC, Organized Crime and
Irregular Migration from Africa to Europe (Vienna: UNODC, July 2006).
105 Каран г: Peter Woodward. The horn o f Africa: State politics and
international relations. - London-New York: Tauris Academic Studies, 2007.
106 A fr jc a n
Union, «Small Arms and Light Weapons,» available at
africa-union.org/root/au/AUC/Departments/PSC/Small_Arms.htm >.
158

---

Noqonuniy qurollar savdosi uchinchi taraf tomonidan tashkil etil- 
gan chegara hududlaridagi urushlarda Afrika davlatlari hukumatlari 
ko‘pgina hollarda yashirin tarzda qo‘zg‘alonchilar guruhlarini qurol 
bilan ta’minlaydi. Bunday hollarda, ko‘pgina Afrika davlatlarining 
harbiylari ikkinchi darajaga tushib qolishi holatlari ham kuzatilgan. 
“Hozirgi vaqtda noqonuniy qurol savdosi bilan shug‘ullanuvchi shar­
qiy yevropalik Viktor But Afrikadagi har xil guruhlami qurollar bi­
lan ta’minlaydi”107. Qurollaming tarqalib ketishiga yana bir sabab-bu 
Afrika hukumatlari omborlaridan qurollar va o‘q-dorilaming hududiy 
bozorlarga tarqalib ketishidir. Qurollar sonining ortib ketishi Afrika 
davlatlarida turli xil tajovuzkor guruhlar, terroristik aktlar sodir eti- 
lishiga olib kelmoqda.
Afrika terrorizmga qarshi kurashishda qit’alar orasida faol hara- 
kat qilmoqda. Hozirgi vaqtda terroristik guruhlar orasida “Al-Qoida” 
(EAAQ), AKIM, “Al-Shabab”, “Salafiy jihodchilar va targ‘ibotchilar 
guruhi” va boshqalar mavjud. Afrika musulmonlarining fikriga ko‘ra, 
“Al-Qoida” terroristik guruhi Afrika qit’asidagi xalqaro kuchlaming 
musulmon davlatlari, asosan, Somali va Sudandagi tinch holatni 
ta’minlashi uchun qilinayotgan faoliyatiga qarshi harakatlar qilish, 
neft qazib olinadigan, ayniqsa, Nigeriyadagi neft qazib olinadigan 
hududlarda beqarorlikni vujudga keltirish, bu bilan jahon iqtisodiga 
ta’sir o‘tkazish va G‘arb bilan aloqalar o‘rnatayotgan hukumatlarga 
zarar yetkazish kabilardan manfaatdor hisoblanadi. “Al-Qoida” gu- 
ruhining Afrikadagi bir necha islom jangovorlari guruhlari bilan alo- 
qalari mavjud. Masalan, AKIM guruhining yangi tarkibi hisoblangan 
Jazoir va Malining shimolidagi harakatlar, Somalining janubiy qismi- 
dagi “Al-Shabab” harakati shular jumlasidandir.
“Al-Qoida” harakati Janubiy Afrikada ko‘plab sayyohlar, hukumat 
vakillari va boshqalami asirga olganlar. Ulaming evaziga katta miq- 
dorda pul yoki xorijdagi qamoqlardagi o‘zlarining odamlarini ozod 
qilishni talab qilganlar. Shuningdek, bu harakat o ‘z gumhdoshlari 
orasidan bir nechasini o‘ldirishgan. Masalan, 1998-yil Nayrobidagi