M. M. Mirsaidov, P. J. Matkarimov, A. M. Godovannikov materiallar



Download 6,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/137
Sana01.01.2022
Hajmi6,61 Mb.
#298423
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   137
Bog'liq
LelGhBqGBkq97jVvI5sUP5zWTzi6RQDkxbJxcXal

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

 



 

Birlik kuchlar epyuralarini quramiz (10.31



d,e,f,g

-rasmlar). Birlik 

kuchlar epyuralari shaklidan kanonik tenglamalar sistemasiga kiruvchi 

birorta ham ko‘chish nolga teng emasligi ko‘rinib turibdi, demak to‘la 

tenglamalar sistemasini yechish kerak. 

 

 Asosiy sistemani tuzishning yanada qulayroq usuli mavjud bo‘lib, 



u oraliq tayanchlar ustida oraliq sharnirlar o‘rnatish orqali tashkil etiladi 

(10. 3


2

.a-rasm). 




 

267


 

10.32-rasm. Tutash balkani oraliq sharnirlar qo‘shish usuli bilan 

hisoblash: 

a) berilgan sistema; b) asosiy sistema; d) M

1

 moment uchun qurilgan epyura;  e) 



M

2

 moment uchun  qurilgan epyura; f) M



3

 moment uchun qurilgan epyura; g) M

4

 

moment uchun qurilgan epyura 



 

 

Bu holda asosiy sistema bir qator ikki oraliqli statik aniq 



balkalardan iborat bo‘lib, ichki kuch momentlari noma’lum hisoblanadi 

(10.32


b

-rasm). Birlik kuch va birlik momentlar epyuralari 10.32



d,e,f,g

-

rasmlarda keltirilgan. Mos ravishda bikrligi o‘zgarmas balka birlik kuch 



ta’siridan ko‘chishlarini birlik kuch epyurasini ko‘paytirib va 9.2-

jadvaldan foydalanib topamiz. 

δ

11

=



EI

3

1



1

l

l



+



EI

3

1



1

2



l

=



EI

3

2



1

l

l



+

;  


δ

24

=



δ

42

=



0

 

δ



12

=

δ



21

=

EI

6

1

1



2

l



=

EI

6

2

l



;  

 

δ



34

=

δ



43

=

EI

6

1

1



4



l

=

EI

6

4

l



δ

13



=

δ

31



=

δ

14



=

δ

41



=

0

   



 

δ

44



=

EI

3

1



1

3



l

+



EI

3

1



1

4



l

=



EI

3

4



3

l

l



+

 

δ



21

=

EI

3

1

1



2

l



+

EI

3

1

1



3

l



=

EI

3

3

2



l

l

+



   

δ

33



=

EI

3

1



1

3

l



+



EI

3

1



1

4

l



=



EI

3

4



3

l

l



+

 

δ



23

=

δ



32

=

ÅI



EI

6

6



1

1

3



3

l

l



=



 

Kanonik tenglamalar sistemasi quyidagi ko‘rinishga keladi: 



Х

1

EI

3

2

1



l

l

+



+

Х

2

EI

6

2

l



+

0

+



0

Δ



1P

=

0



 

Х

1

EI

6

2

l



+

Х

2

EI

3

3

2



l

l

+



+

Х

3

EI

6

3

l



+

0

+



Δ

2P

=



0

 

0





Х

2

EI

6

3

l





Х

3

EI

3

4

3



l

l

+



+

Х

3

EI

6

4

l



+

Δ

3P



=

0

 



0

+

0





Х

3

EI

6

4

l



+

Х

4

EI

3

4

3



l

l

+



+

Δ

4P



=

0

 



Har bir tenglamaga kirgan noma’lum momentlar soni 3 tadan ortiq 

emasligi sababli, bu tenglamalar uch moment tenglamasi deb ataladi. 




 

268


Uch moment tenglamasiga kirgan tenglamalar soni statik noaniqlik 

darajasiga teng bo‘ladi, chunki asosiy sistemani har qancha qulay 

tanlamaylik, uning statik noaniqlik darajasini pasaytira olmaydi. 

10.33


a

-rasmda keltirilgan balka uchun ichki kuchlar epyuralarini 

quramiz. 

 

 



10.33-rasm. Uch moment tenglamasi yordamida tutash balkalar hisobi: 

a) berilgan sistema; b) asosiy sistema; d) X

1

 momentda qurilgan epyura; e) X



2

 

momentda qurilgan epyura; f) X



3

 momentda qurilgan epyura; g) X

4

 momentda 



qurilgan epyura; h) tashqi yuk epyurasi; i) eguvchi moment epyurasi; j) ko‘ndalang 

kuch epyurasi. 

 

Balka statik noaniqlik darajasi 4 ga teng. 



Asosiy sistemani (10.33

b

-rasm) va kanonik tenglamalar 

sistemasini tuzib, birlik kuch va tashqi yuk epyuralarini quramiz. 





=



Δ

+

+



+

+

=



Δ

+

+



+

+

=



Δ

+

+



+

+

=



Δ

+

+



+

+

0



0

0

0



0

0

0



0

0

0



4

44

4



43

4

3



34

4

33



3

32

2



2

23

3



22

2

21



2

1

12



2

11

1



P

P

P

P

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

Õ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

δ



δ

δ

 



 Kanonik tenglamalar sistemasiga kiruvchi ko‘chishlarni topamiz. 

δ

11



=

EI

3

1



6

1



+

EI

3

1

6



1



=

EI

4



 

δ

34



=

δ

43



=

EI

3

1



6

1



=

EI

1




 

269


δ

12

=



δ

21

=-



EI

6

6



1

1



=

EI

1



δ



22

=

EI

3

1

6



1



+

EI

3

1



6

1



=

EI

4



δ



23

=

δ



32

=

EI

6

1

6



1



=

EI

1



δ

33

=



EI

3

1



6

1



+

EI

3

1

6



1



=

EI

4



δ

44

=



EI

3

1



6

1



+

EI

3

1

6



1



=

EI

4



Δ

1P

=



0

 

Δ



2P

=

EI

3

1

6



9



=

EI

18



Δ

3P

=



EI

3

1



6

9



=

EI

18



Δ



4P

=

0



 

Topilganlarni kanonik tenglamalar sistemasiga qo‘yamiz, 



EI

 ga 


qisqartirib, sistemani yechamiz. 





=



+

=

+



+

+

=



+

+

+



=

+

0



4

0

18



4

0

18



4

0

4



4

3

4



3

2

3



2

1

2



1

Х

Х

Х

Х

Х

Х

Х

Х

Х

Х

    


8

,

3



95

,

0



3

2

4



1

=



=

=

=



Х

Х

Х

Х

 

Har bir balkani tashqi yuk va olingan momentlar bilan yuklab, to‘la 



yuklanishdagi asosiy sistemani tuzamiz. Har bir balka uchun 

M

 va Q 


epyuralarini quramiz. 

Balka o‘qi sxemasi ostiga qurilgan bu epyuralar 



M

yak

 va Q yakuniy 

epyuralari hisoblanadi (10.33

i, j

- rasmlar). 

 

           1–2 balka      



 

 

 



 

2–3 


balka 

                             

     

      


R

=

 R



=

 

16

,

0



6

95

,



0

=

t                       R



=

 R



=

 

6

8

,



3

95

,



0

+

 

=

 

97

,



0



 M 

=

 

,

6

,



0

z

  z

=

 

0

  

da

  M 

=

 

0

     



            M

=

 



z

79

,



0

95

,



0



 

                        Q

=

0,16                                                  Q



1

=

79



,

0



 

         



z

1

=

 



 

da

  M 

=

 

95

,



0

 t m                           z

=

 

0

  

da

  M 

=

 

8

,



3



 t m

 

 

          4–3 balka 



 

R

=

 R



=

2



6

2



 

=

 6 t

;    

2

6



8

,

3



2

1

1



qz

z

M

+



=

 



Q

=

 

1

6

qz





 

z

=

 0  da   M 

=

 

8

,



3



Q

=

6 t; 



 z

=

6 da  M

=

8

,



3



t m, 

Q

=

-6 t 




 

270


Oraliq o‘rtasida

  z

=

3 m

 da balka simmetriklik shartidan 

M

max 

ga 


erishadi. 

M

max 



=

3,8–2(3)


2

/2

=



6·3

=

5,2 



tm

 

Balka va ta’sir etuvchi yuk simmetrik bo‘lgani uchun 



M

 epyurasi 

ham simmetrik, Q epyurasi esa qiya simmetrik bo‘ladi. Shunga 

asoslanib 



M, 

Q epyuralarini quramiz. 



M

 

moment epyurasi kattaligi 



birinchi va to‘rtinchi oraliqlarda yuk ta’sir etish kattaligining tez so‘nish 

xususiyati oldin ko‘rib o‘tilgan Sen-Venan prinsipi kabi ko‘p sonli 

oraliq tayanchlari bo‘lgan ko‘p oraliqli balkalarni taqribiy hisoblashga 

imkon beradi. Ushbu usulni qo‘llash uchun har bir oraliqni ketma-ket 

yuklaymiz va yuklashning oraliq chap va o‘ng qismiga ta’sirini 

ko‘ramiz, ko‘rilayotgan yukning boshqa oraliqlarga ta’sirini hisobga 

olmaymiz. Masalani bunday qo‘yilishida har safar yuqorida ko‘rilganga 

o‘xshash noaniqlik darajasi 4 ga teng balka masalasi yechiladi. So‘ngra 



M

 va Q epyuralarini umumiy sxema ostiga har bir besh oraliqli balka 

uchun qurib, epyuralar ordinatalarini qo‘shamiz va berilgan balka 

epyurasini hosil  qilamiz. 

«Qurilish mexanikasi» kursida ko‘p oraliqli statik noaniq 

balkalarni hisoblashning yana bir nechta usullari ko‘rib chiqiladi. 

 


Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   137




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish