М. Ф. Хакимова н. Х. Лутфуллаева

7.3.Ўқув машғулотида ўқитиш технологияси моделининг мазмуни ва 
унинг тузилиши 
Маълумки, дарс
– бу қатъий жадвал асосидаги машғулотлар ва барча 
учун ягона дастур бўйича доимий таркибдаги бир хил ѐшдаги бир гуруҳ 
ўқувчилар билан таълим беришни ташкиллаштириш шакли ҳисобланиб, унинг
 
мақсади- 
бу бирор бир объектни ҳосил қилиш бўйича кўзланаѐтган, олдиндан 
режалаштирилган фаолият натижасидир.
Масалан:
дарс мақсади – ... тўғрисида тушунчаларни ўзлаштириш, 
кўникмаларни шакллантириш, кўникмаларни ривожлантириш, билимларни 
умумлаштириш ва тизимлаштириш. 
Ўқитувчи ва ўқувчилар фаолиятининг турли кўринишлари билан 
тавсифланадиган ҳар бир дарснинг асосий элементларини ажратиб кўрсатиш 
мумкин. Бу элементлар турли боғланишларда намоѐн бўлади ва дарснинг 
тузилишини, дарс босқичлари ўртасидаги ўзаро боғлиқликни, яъни унинг 
тузилишини аниқлаб беради.

Дарснинг тузилиши - дарс элементларини аниқ изчилликда ва улар 
ўртасидаги ўзаро боғлиқликни мос келишидир. 
Дарслар 
ташкиллаштириш 
мақсади, 
ўрганилаѐтган 
материал 
мазмунининг хусусияти ва ўқувчиларни билимлилиги даражаси бўйича 
қуйидагича таснифланади ва дарслар беш турга бўлинади: 
Янги ўқув материалини ўрганиш дарслари –
унинг мақсади 
ўқувчиларни янги материални эгаллаши ҳисобланади. 
Ўрганиш шакли:
маъруза, тушунтириш, суҳбат, китоб билан мустақил 
ишлаш.
Дарснинг тузилиши ўтилган мавзуни такрорлаш
: аввалги ўқув 
материалини такрорлаш; ўқитувчини янги материални тушунтириши ва китоб 
билан ишлаш; тушунганларни текшириш ва мустаҳкамлаш; уйга вазифа. 
Билимларни мустаҳкамлаш дарслари -
дарсда ўқув ишининг асосий 
мазмуни аввал ўзлаштирилганларни мустаҳкамлаш мақсадида уларни қайта 
англаб етиш ҳисобланади. 
Дарснинг тузилиши кўникма ва малакаларни ҳосил қилиш ва 
мустаҳкамлаш:
назарий билимларни қайта тиклаш; амалий топшириқ ва 
машқлар бажариш; мустақил ишларни бажарилганлигини текшириш; уйга 
вазифа бериш.